ทวี ญาณสุคนธ์
ศาสตราจารย์ ดร. ทวี ญาณสุคนธ์ อาจารย์รุ่นบุกเบิกของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หนึ่งในคณะผู้ร่วมก่อตั้งคณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ ปัจจุบันคือคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์[1] ผู้บุกเบิกด้านการสอนจุลชีววิทยาทางการเกษตรในประเทศไทย และวิชาดังกล่าวได้พัฒนาจนกระทั่งกำเนิดเป็นภาควิชาจุลชีววิทยา ตลอดจนดำรงตำแหน่งคณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์คนแรก[2]และเป็นติดต่อกันหลายสมัยจนเกษียณอายุราชการ
ทวี ญาณสุคนธ์ | |
---|---|
คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (คณบดีคนแรก) | |
ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2509 – พ.ศ. 2521 | |
ก่อนหน้า | ไม่มี |
ถัดไป | ศาสตราจารย์ ดร. กฤษณา ชุติมา |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | 26 มีนาคม พ.ศ. 2460 พระนครศรีอยุธยา ประเทศไทย |
เสียชีวิต | 12 ธันวาคม พ.ศ. 2556 (96 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย |
ศาสนา | พุทธ |
ชีวิต แก้
ศาสตราจารย์ ดร. ทวี ญาณสุคนธ์ เป็นบุตรของนายตา นางสมบุญ ญาณสุคนธ์ สำเร็จการศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และได้เข้าศึกษาเพิ่มเติมอีกหนึ่งปีที่โรงเรียนราชบุรีวิทยาลัย ต่อมาได้สอบชิงทุนเล่าเรียนหลวง (King's Scholarship) ไปศึกษาระดับปริญญาตรีที่ประเทศฟิลิปปินส์ ในด้านเกษตรศาสตร์ ณ University of the Philippines at Los Banos ภายหลังสำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาตรีได้กลับมาเข้ารับราชการที่กระทรวงเกษตราธิการ และต่อมาได้รับทุนคุรุสภาจากกระทรวงศึกษาธิการไปศึกษาต่อในระดับปริญญาโทที่ประเทศสหรัฐอเมริกา ณ Utah State University ในสาขาวิทยาศาสตร์ผลิตภัณฑ์นม (Dairy Science) และสำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาเอกจาก Southern California University ในสาขาจุลชีววิทยา และได้ทำวิจัยหลังปริญญาเอกต่ออีกราวหนึ่งปี จึงได้เดินทางกลับพร้อมทั้งโอนย้ายสังกัดมาเป็นอาจารย์ที่ภาควิชาชีววิทยา คณะกสิกรรมและสัตวบาล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์[3]
ศาสตราจารย์ ดร. ทวี ญาณสุคนธ์ เป็นผู้ทำคุณประโยชน์อย่างมากในด้านการวิจัย และการเขียนตำราและบทความทางวิชาการ เช่น งานวิจัยด้านการใช้บักเตรีที่ให้คุณประโยชน์แก่พืชตระกูลถั่ว ซึ่งผลงานดังกล่าวได้เผยแพร่จนเป็นที่สนใจแก่วงการวิทยาศาสตร์การเกษตรทั่วโลก เคยเป็นผู้แทนของประเทศไทยในการประชุมระดับนานาชาติเกี่ยวกับการเกษตรและชีววิทยาหลายครั้ง นอกจากนี้ยังมีบทบาทสำคัญในด้านการวางหลักสูตรการศึกษา โดยได้ริเริ่มวางรากฐานการศึกษาสาขาจุลชีววิทยาในด้านการเกษตร อาหาร และอุตสาหกรรม ทั้งในระดับปริญญาตรีและปริญญาโท และเป็นผู้หนึ่งที่มีส่วนสำคัญยิ่งในการก่อตั้งคณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปัจจุบันคือคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ รวมทั้งยังเป็นคณบดีท่านแรกของคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ด้วย[4]
นอกจากนี้ ในภายหลังจากที่เกษียณอายุราชการแล้ว ก็ยังคงเอาใจใส่ปฏิบัติงานวิชาการอย่างไม่หยุดหย่อน คือ เป็นอาจารย์พิเศษในวิชาจุลชีววิทยา ณ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และทำการศึกษาค้นคว้าวิจัยจุลชีววิทยาทางการเกษตร เพื่อส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้แก่เกษตรกรและผู้สนใจทั่วไปอยู่เสมออีกด้วย
การศึกษา แก้
- พ.ศ. 2475-2476 - โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- พ.ศ. 2477 - โรงเรียนราชบุรีวิทยาลัย
- พ.ศ. 2478-2482 - College of Agriculture, University of the Philippines (B.S.)
- พ.ศ. 2492-2493 - Utah State University (M.S.)
- พ.ศ. 2494-2498 - University of Southern California (Ph.D.)
- พ.ศ. 2502-2503 อบรมหลักสูตรการใช้ราดิโอไอโซโทปที่มหาวิทยาลัยคอร์เนลล์และมหาวิทยาลัยชิคาโก
การรับราชการ แก้
- พ.ศ. 2483 - นักเกษตรผู้ช่วยโท กระทรวงเกษตราธิการ
- พ.ศ. 2486 - อาจารย์โท แผนกสัตวบาล คณะกสิกรรมและสัตวบาล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- พ.ศ. 2509 - รักษาการหัวหน้าแผนกชีววิทยาและคณบดีคณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (คณบดีคนแรก)[5][6][7]
- พ.ศ. 2510 - อาจารย์ชั้นพิเศษ คณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- พ.ศ. 2514 - ศาสตราจารย์ในสาขาชีววิทยา
- พ.ศ. 2521 - เกษียณอายุราชการ, ข้าราชการบำนาญและอาจารย์พิเศษวิชาชีววิทยาและจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ตำรา งานเขียน และบทความวิชาการ แก้
ศาสตราจารย์ ดร. ทวี ญาณสุคนธ์ มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ในทางวิชาการทั้งตำรา งานเขียน บทความวิชาการ ตลอดจนงานวิจัย อาทิ
ตำรา แก้
ชื่อตำรา | ปีที่พิมพ์ | รายละเอียด |
---|---|---|
คู่มือปฏิบัติการจุลชีววิทยา[8] | พ.ศ. 2501 | หนังสือคู่มือปฏิบัติการเกี่ยวกับความรู้พื้นฐานการเตรียมอาหารเลี้ยงเชื้อและการกำจัดเชื้อ การแยกเชื้อบริสุทธิ์ การศึกษาสมบัติบางประการของจุลินทรีย์ การควบคุมจุลินทรีย์ด้วยวิธีทางกายภาพ และเคมี การตรวจสอบจุลินทรีย์ในสิ่งแวดล้อม |
หลักสัตววิทยา เล่ม 1[9][10] | ม.ป.ป. | หนังสือชีววิทยาเบื้องต้นของเซลล์ เนื้อเยื่อและระบบอวัยวะของสัตว์ การจัดจำแนกหมวดหมู่ของสัตว์ วิวัฒนาการของสัตว์ และพฤติกรรมของสัตว์ |
คู่มือปฏิบัติการหลักชีววิทยา[11] | พ.ศ. 2516 | หนังสือคู่มือปฏิบัติการเกี่ยวกับการใช้กล้องจุลทรรศน์ เซลล์พืชและเซลล์สัตว์ การแบ่งเซลล์ การลำเลียงสารผ่านเซลล์ กระบวนการเมแทบอลิซึม เนื้อเยื่อพืช และโครงสร้างพืช เนื้อเยื่อสัตว์และโครงสร้างสัตว์ การจัดจำแนกสิ่งมีชีวิต นิเวศวิทยาเบื้องต้น และ พันธุศาสตร์เบื้องต้น |
ไวน์[12] | พ.ศ. 2518 | หนังสืออนุสรณ์ฯ บรรยายความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับไวน์ ชนิดไวน์ ความหลากหลายของไวน์ และยีสต์ |
บทความในหนังสือ แก้
ชื่อบทความ | ปีที่พิมพ์ | ชื่อหนังสือ |
---|---|---|
การค้นคว้าเรื่องบักเตรีในแหนม[13] | พ.ศ. 2509 | รายงานการประชุมทางวิชาการเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 5 สาขาพืชและชีววิทยา สาขาสัตว์ และสาขาเศรษฐศาสตร์เกษตร ณ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน 2-4 กุมภาพันธ์ 2509 |
บทความในวารสาร แก้
ชื่อบทความ | ปีที่พิมพ์ | ชื่อวารสาร |
---|---|---|
จำนวนบัคเตรีในไอสครีมที่กรุงเทพฯ[14] | พ.ศ. 2505 | วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ |
การศึกษาบักเตรีในลำไส้ของหอยทากยักษ์[15] | พ.ศ. 2509 | วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ |
สิ่งมีชีวิต[16] | พ.ศ. 2525 | วารสารวิทยาศาสตร์ ม.ก. |
มะเร็งระบาดในปลา[17] | พ.ศ. 2527 | วารสารวิทยาศาสตร์ ม.ก. |
การเชิดชูเกียรติ แก้
ปริญญากิตติมศักดิ์ แก้
- วิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (จุลชีววิทยา) จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2524[18][19]
สถานที่อันเนื่องด้วยนาม แก้
- อาคารทวี ญาณสุคนธ์ (อาคารปฏิบัติการวิทยาศาสตร์พื้นฐาน) ของคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์[20] โดยได้รับพระกรุณาธิคุณจากสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เสด็จเปิดอาคารเมื่อวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2542 ในวันสถาปนาคณะวิทยาศาสตร์ ครบรอบปีที่ 33[21][22]
- ห้องประชุมทวี ญาณสุคนธ์ ห้องประชุมใหญ่ภายในอาคารทวี ญาณสุคนธ์ ใช้สำหรับการประชุม บรรยาย และจัดกิจกรรมต่าง ๆ ตลอดจนใช้เป็นห้องบรรยายหลักของนิสิตเตรียมแพทยศาสตร์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้
- พ.ศ. 2520 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)[23]
- พ.ศ. 2515 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)[24]
- พ.ศ. 2508 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)[25]
อ้างอิง แก้
- ↑ หนังสือที่ระลึก “30 ปี คณะวิทยาศาสตร์ มก.”
- ↑ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทำเนียบคณบดี เก็บถาวร 2019-07-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เรียกดูวันที่ 2019-05-31
- ↑ ที่ระลึกพิธีเปิด อาคารทวี ญาณสุคนธ์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันจันทร์ที่ 9 มีนาคม 2552. (2552). ม.ป.ท: . เก็บถาวร 2019-03-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เรียกดูวันที่ 2020-03-19
- ↑ หนังสือที่ระลึก “ครบรอบ 25 ปี คณะวิทยาศาสตร์ มก.”
- ↑ หอประวัติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. ศาสตราจารย์ ดร. ทวี ญาณสุคนธ์. บูรพาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒิ. เรียกดูวันที่ 2019-07-30
- ↑ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทำเนียบคณบดี เก็บถาวร 2019-07-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เรียกดูวันที่ 2019-05-31
- ↑ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ กึ่งศตวรรษ KU27[ลิงก์เสีย] เรียกดูวันที่ 2019-10-13
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์. (2501). คู่มือปฏิบัติการจุลชีววิทยา. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์. ([ม.ป.ป.]). หลักสัตววิทยา เล่ม 1 (I). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ภาควิชาชีววิทยา.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์. ([ม.ป.ป.]). หลักสัตววิทยา เล่ม 1 (II). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ภาควิชาชีววิทยา.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์. (2516). คู่มือปฏิบัติการหลักชีววิทยา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักทำเนียบนายกรัฐมนตรี.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์. (2518). อนุสรณ์งานฌาปนกิจศพ นายตา ญาณสุคนธ์. ไวน์. (น. 73 หน้า). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ศรีเมืองการพิมพ์.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์ และ จรูญ คำนวณตา. (2509). รายงานการประชุมทางวิชาการเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 5 สาขาพืชและชีววิทยา สาขาสัตว์ และสาขาเศรษฐศาสตร์เกษตร ณ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน 2-4 กุมภาพันธ์ 2509. การค้นคว้าเรื่องบักเตรีในแหนม. (น. 754 หน้า). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์ และ ศรีวัย พิกุล. (2505). จำนวนบัคเตรีในไอสครีมที่กรุงเทพฯ. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ สาขาวิทยาศาสตร์, 2(2), 77-88.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์ และ โชคชัย เสนะวงศ์. (2509). การศึกษาบักเตรีในลำไส้ของหอยทากยักษ์. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ สาขาวิทยาศาสตร์, 6(2), 49-59.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์. (2525). วารสารวิทยาศาสตร์ มก., 1(1), 9-18.
- ↑ ทวี ญาณสุคนธ์. (2527). มะเร็งระบาดในปลา. วารสารวิทยาศาสตร์ ม.ก., 3(1), 19-21.
- ↑ หนังสือที่ระลึก “ครบรอบ 25 ปี คณะวิทยาศาสตร์ มก.”
- ↑ หอจดหมายเหตุ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. ผู้ทำประโยชน์ฯ. ศาสตราจารย์ ดร. ทวี ญาณสุคนธ์ เก็บถาวร 2019-08-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. ฐานข้อมูลบูรพาจารย์แห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. เรียกดูวันที่ 2019-07-30
- ↑ คำสั่งคณะวิทยาศาสตร์ ที่ 98/2551 เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการจัดงานเปิดป้ายชื่อ อาคารทวี ญาณสุคนธ์. (2551). ม.ป.ท: . เรียกดูวันที่ 2020-01-02
- ↑ หนังสือ "5 ทศวรรษ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์" พระกรุณาธิคุณของสมเด็จพระสังฆราชฯ ที่มีต่อคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เรียกดูวันที่ 2019-06-28
- ↑ ที่ระลึกพิธีเปิด อาคารทวี ญาณสุคนธ์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันจันทร์ที่ 9 มีนาคม 2552. (2552). ม.ป.ท: . เก็บถาวร 2019-03-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เรียกดูวันที่ 2020-03-19
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๙๕ ตอนที่ ๓๔ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๔๔, ๒๗ มีนาคม ๒๕๒๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๙ ตอนที่ ๒๐๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๙๕๑, ๓๑ ธันวาคม ๒๕๑๕
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๘๒ ตอนที่ ๑๑๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๗๘๔, ๒๓ ธันวาคม ๒๕๐๘
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- หอจดหมายเหตุ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เก็บถาวร 2019-08-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- หอประวัติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ก่อนหน้า | ทวี ญาณสุคนธ์ | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
สถาปนาตำแหน่ง | คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (พ.ศ. 2509 – พ.ศ. 2521) |
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร. กฤษณา ชุติมา |