เนื้อสาร (Mixture) หมายความถึง ลักษณะทางกายภาพของสาร ได้แก่ พื้นผิว สี เป็นต้น อาจรวมไปถึงสมบัติทางฟิสิกส์ อาทิ จุดเดือด ความแข็งแกร่ง (toughness) หรือแม้แต่โครงสร้างผลึกของพันธะ

โดยในการแบ่งเนื้อสารตามปกติเราจะใช้การผสมกันของสารเป็นเกณฑ์ โดยการผสมของสารจะดูว่ามีลักษณะดีแค่ไหน โดยดูขนาดของสารที่ผสมกัน ถ้ามีการผสมกันอย่างกลมกลืนจะเรียกว่า สารเนื้อเดียว แต่ถ้ามีการผสมอย่างหยาบๆ จะเรียกว่า สารเนื้อผสม สำหรับบางครั้งที่อนุภาคการผสมสารก่ำกึงกันระหว่างสารเนื้อเดียวและสารเนื้อผสม จะเรียกว่าคอลลอยด์

การแบ่งประเภทของสารตามเนื้อสารอย่างละเอียดสามารถดูได้ตามแผนผังด้านล่าง (อาจคลิกที่แผนผังเพื่อดูภาพแผนผังขนาดใหญ่ขึ้นได้)

เกณฑ์การแบ่งสารเนื้อเดียว สารเนื้อผสม หรือ คอลลอยด์ แก้

การแบ่งชนิดสารเนื้อเดียว สารเนื้อผสม หรือ คอลลอยด์มีอยู่สองเกณฑ์ดังนี้

ใช้การสังเกตเป็นเกณฑ์ แก้

  • สารเนื้อเดียวจะมีลักษณะเป็นเนื้อเดียว ถ้ามีสารผสมกันจะต้องไม่สามารถบ่งชี้ได้ว่า บริเวณใดเป็นสารใด ด้วยตาเปล่าและกล้องจุลทรรศน์ได้
  • คอลลอยด์จะมีลักษณะเป็นเนื้อเดียว แต่มีสารผสมกันโดยไม่สามารถบ่งชี้ได้ว่า บริเวณใดเป็นสารใด ด้วยตาเปล่าได้แต่อาจด้วยเครื่องมืออื่นได้
  • สารเนื้อผสม จะมีลักษณะแตกต่างบนเนื้อสาร โดยสามารถบ่งชี้บริเวณของสารได้ด้วยตาเปล่า

เกณฑ์นี้มีข้อดีในเชิงปฏิบัติ แต่ยังไม่ชัดเจน จึงมีการอธิบายโดยใช้ขนาดของเนื้อสารเป็นเกณฑ์

ใช้ขนาดของเนื้อสารเป็นเกณฑ์ แก้

  • สารเนื้อเดียวคือสารที่ทุกเฟส (phase) ในสารนั้นจะต้องมีขนาดใหญ่สุดของอนุภาคไม่เกิน 1 นาโนเมตร
  • คอลลอยด์คือสารที่บางเฟส (phase) ในสารนั้นจะต้องมีขนาดใหญ่สุดของอนุภาคมากกว่า 1 นาโนเมตร แต่ไม่เกิน 1 ไมครอน
  • สารเนื้อผสมคือสารที่บางเฟส (phase) ใหญ่ที่สุดในสารนั้นจะต้องมีขนาดใหญ่สุดของอนุภาคมากกว่า 1 ไมครอน