คำแดง
| คำแดง | |
|---|---|
| |
| ดอกคำแดง | |
| |
| ต้นคำแดง | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Asterids |
| อันดับ: | Ericales |
| วงศ์: | Ericaceae |
| สกุล: | Rhododendron |
| สกุลย่อย: | Vireya |
| สปีชีส์: | R. arboreum[1] |
| ชื่อทวินาม | |
| Rhododendron arboreum Sm. (1805) | |
คำแดง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Rhododendron arboreum) เป็นไม้ชนิดหนึ่ง จำพวกกุหลาบพันปี ในวงศ์กุหลาบป่า (Ericaceae)
คำแดง เป็นหนึ่งในชนิดของกุหลาบพันปี หรือกุหลาบป่าที่พบได้ในประเทศไทย พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่อินเดีย, เนปาล, ภูฏาน, พม่า และจีนในมณฑลยูนนานและกุ้ยโจว (สามารถแบ่งออกได้เป็นสกุลย่อยและชนิดย่อยต่าง ๆ) สำหรับในประเทศไทย นับเป็นพืชดอกที่งดงามมากที่สุดและหายากมากที่สุดชนิดหนึ่ง เพราะมีการกระจายพันธุ์ค่อนข้างจำกัดอยู่เฉพาะในเขตอากาศหนาวเย็นบนพื้นที่ชุ่มชื้น เช่น สันเขา หรือหน้าผา ในระดับความสูงประมาณ 1,600-2,500 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล ในประเทศไทยพบได้ในป่าดิบเขาทางภาคเหนือ เช่น อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ และอุทยานแห่งชาติขุนแจ จังหวัดเชียงราย เป็นต้น
ผลิดอกในระหว่างเดือนมกราคมถึงพฤษภาคม แต่ช่วงที่ดอกบานเต็มที่คือปลายเดือนกุมภาพันธ์ คำแดงเป็นต้นไม้ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 2-12 เมตร ไม่ผลัดใบ ลำต้นและกิ่งก้านมักคดงอเพราะอิทธิพลของแรงลม เปลือกตะปุ่มตะป่ำ ใบสีเขียวเข้มมีรูปร่างคล้ายหอก ยาว 7-14 เซนติเมตร ออกเรียงเวียนสลับเป็นกลุ่มที่ปลายกิ่ง กุหลาบพันปีมีดอกสีแดงเลือดนกเข้นข้นสะดุดตา ดอกเป็นช่อทรงกลมที่ปลายกิ่ง โดยมีใบเรียงแผ่วนต่อกันเป็นจานรองแลดูงดงามคล้ายดอกกุหลาบ แต่ละช่อมีดอกออกรวมกันตั้งแต่ 4-12 ดอก เมื่อบานมีขนาด 3-5 เซนติเมตร มีขนสั้น ๆ สีแดงปกคลุม ดอกทรงกรวยแกมรูประฆัง ปลายแยกเป็น 5-6 กลีบ กลีบค่อนข้างกลม ส่วนโคนกลีบดอกเชื่อมกันทั้งหมด และในช่วงที่ออกดอกบานนั้น น้ำหวานภายในดอกจะเป็นอาหารของนกและแมลงชนิดต่าง ๆ อีกด้วย[2] [3]
คำแดง เป็นไม้ประจำประเทศเนปาล โดยสีแดงในธงชาติเนปาล หมายถึง สีแดงของดอกคำแดง[4]
คำแดง แม้จะเป็นไม้ที่มีถิ่นกระจายพันธุ์ในพื้นที่สูงในเขตหนาว แต่ก็สามารถนำมาเพาะปลูกได้ในพื้นที่ราบ แต่ก็ปลูกเลี้ยงค่อนข้างยาก นอกจากความงดงามแล้วยังมีคุณสมบัติสามารถดูดซึมสารพิษในอากาศได้อีกด้วย[5]
ชนิดย่อย แก้
- Rhododendron arboreum subsp. cinnamomeum ใบมีขนสีน้ำตาลคล้ายอบเชย[6]]]
- Rhododendron arboreum subsp. zeylanicum พบที่ศรีลังกา นับเป็นชนิดย่อยที่หายาก
- Rhododendron arboreum subsp. cinnamomeum var. album ดอกสีขาวและจุดสีแดงสดคล้ายเลือดเล็ก ๆ บนพื้นผิวด้านในของกลีบดอก
- Rhododendron arboreum subsp. delavayi สีแดงสด เป็นชนิดย่อยที่พบได้ในประเทศไทย[2]
- Rhododendron arboreum Sm. subsp. nilagiricum (Zenker) Tagg พบได้ในรัฐทมิฬนาฑู ประเทศอินเดีย[7]
อ้างอิง แก้
- ↑ Source: RBG, Edinburgh
- ↑ 2.0 2.1 "กุหลาบพันปี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-01-21. สืบค้นเมื่อ 2013-09-17.
- ↑ ปฐมบท, "พินัยกรรมธรรมชาติ" .สารคดีทางไทยพีบีเอส: ศุกร์ที่ 4 มกราคม 2556
- ↑ P. 509 Encyclopaedia of Political Parties By O P Ralhan
- ↑ กุหลาบพันปี
- ↑
P. F. Fyson, B.A., Indian Educational Service, F.L.S. Professor of Botany, Presidency College, Madras. (1915), The flora of the Niligiri and Pulney Hill-Tops (Above 6,500 Feet), Being the Wild and Commoner Introduced Flowering Plants Round the Hill-Stations of Kodaikanal, Ootacamund, Kotagiri and Kodaikanal, with 286 full page illustrations and 4 maps, vol. II, Madras: Superintendent, Government Press, p. 179
{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - ↑ Chamberlain, D. F. 1982. A revision of Rhododendron II. Subgenus Hymenanthes. Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 39:331.Rhododendron arboreum Sm. subsp. nilagiricum (Zenker) Tagg เก็บถาวร 2014-01-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Rhododendron arboreum ที่วิกิสปีชีส์