เนระพูสีไทย
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
| เนระพูสีไทย (Bat flower) | |
|---|---|
| |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | พืช (Plantae) |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Tracheophytes |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Monocots |
| อันดับ: | Dioscoreales |
| วงศ์: | Dioscoreaceae |
| สกุล: | Tacca |
| สปีชีส์: | Tacca chantrieri |
| ชื่อทวินาม | |
| Tacca chantrieri André, 1901 | |
| ชื่อพ้อง[1] | |
| |
เนระพูสีไทย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Tacca chantrieri) เป็นพันธุ์ไม้ล้มลุก มีเหง้าหัว เจริญตามแนวราบใต้พื้นดิน ใบรูปหอกแกมรูปไข่ ขอบใบเรียบ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมนหรือเฉียง แผ่นใบสีเขียวเข้มกว่าท้องใบ ก้านใบสีเขียวคล้ำชูขึ้นสูงเหนือพื้นดินยาวประมาณ 1 – 1.5 ฟุต ก้านดอกชูขึ้นมาสูงจากกลางกอ ช่อดอกเป็นแบบช่อกระจุก ดอกออกแน่น ล้อมรอบด้วยใบประดับรูปไข่ 2 ใบ ตรงกลางดอกมีเกสรตัวผู้และตัวเมีย มีสีดำสนิท มีกลีบดอก 2 กลีบ ลักษณะรีรูปทรงกลม รังไข่ใต้วงกลีบดอกด้านในจะเป็นเส้นยาวคล้ายด้ายยื่นห้อยลงมา ดูแล้วคล้ายเส้นด้ายสีดำ หน้าตาดอกเหมือนกับค้างคาวกำลังกระพือปีกในเวลากลางคืน ดอกมีกลิ่นสาบหืน พบขึ้นตามป่าผลัดใบ ป่าดิบแล้งหรือป่าดิบชื้น ที่ระดับความสูงจากน้ำทะเลไม่เกิน 1,000 เมตร ออกดอกและติดผลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงสิงหาคม พบการกระจายพันธุ์ในประเทศอินเดีย บังคลาเทศ จีนตอนใต้ พม่า ไทย ลาว มาเลเซีย และ อินโดเนเซีย[2]
การเพาะปลูก
แก้ปลูกในดินร่วน ระบายน้ำได้ดี หรือดินที่ผสมทรายบ้างเล็กน้อยจะทำให้ต้นเจริญเติบโตได้ดี ชอบที่ร่มมีแสงแดดรำไร รดน้ำเช้าและเย็น ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด หรือใช้เหง้าปลูก[3]
ประโยชน์
แก้การวิจัยทางวิทยาศาสตร์พบว่าสารสกัดจากเหง้าของพืชชนิดนี้ สามารถยับยั้งอาการปวดทั้งผ่านกลไกของระบบประสาทรอบนอกและประสาทส่วนกลาง ซึ่งมีผลการทดสอบยืนยันว่าสารสกัดมีผลสามารถแก้ปวด, ลดไข้ และต้านการอักเสบ[4] ในท้องถิ่นใช้เป็นยาสมุนไพรรักษาโรค โดยมีฤทธิ์แก้เบื่อเมา แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย แก้ลิ้นคอเปื่อย แก้ไอ ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย อาหารเป็นพิษ โรคกระเพาะ บำรุงร่างกาย แก้โรคความดันต่ำ บำรุงกำลังทางเพศ บำรุงกำลังสตรีระหว่างตั้งครรภ์และแก้ผดผื่นคัน สารสกัดจากเหง้ายังสามารถใช้สำหรับป้องกันแมลงศัตรูพืช โดยสามารถยับยั้งการกินของหนอนใยผักได้[5]
ชื่อพื้นเมือง
แก้ชื่อพื้นเมืองอื่น ๆ[6][7] ได้แก่
- ค้างคาวดำ
- คลุ้มเสีย
- กลาดีกลามูยี
- ดีงูหว้า (เหนือ)
- ดีปลาช่อน (ตราด)
- นิลพูสี (ตรัง)
- มังกรดำ (กรุงเทพฯ)
- ม้าถอนหลัก (ชุมพร)
- ว่านพังพอน (ยะลา)
- ว่านหัวลา, ว่านหัวฬา
อ้างอิง
แก้- ↑ "Tacca chantrieri André". The Plant List. สืบค้นเมื่อ 2012-12-18.
- ↑ Rafael Govaerts. "World Checklist of Selected Plant Families". The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-08-19. สืบค้นเมื่อ 2011-02-16.
- ↑ "ว่านค้างคาวดำ". vichakaset.com. 19 September 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-01. สืบค้นเมื่อ 2020-01-20.
- ↑ Kittipong Keardrit; Chaiyong Rujjanawate; Duangporn Amornlerdpison (2010). "Analgesic, antipyretic and anti-inflammatory effects of Tacca chantrieri Andre". Journal of Medicinal Plants Research. 4 (19): 1991–1995. ISSN 1996-0875.
- ↑ มยุรฉัตร เกื้อชู ศิริพรรณ ตันตาคม และธรรมศักดิ์ ทองเกตุ. 2552. ฤทธิ์ควบคุมหนอนใยผัก (Plutella xylostella L.) ของสารสกัดจากเหง้าค้างคาวดำ(Tacca chantrieri Andre) เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. การประชุมวิชาการครั้งที่ 6 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน
- ↑ "เนระพูสีไทย". ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์. 11 กันยายน 2554.
- ↑ "ค้างคาวดำ". ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เนระพูสีไทย- Taccaceae ITIS Taxonomic Serial №: 43332 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บถาวร 27 กันยายน 2006)
- "Tacca chantrieri", Flora of China, Missouri Botanical Garden & Harvard University Herbaria, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-06-06, สืบค้นเมื่อ 2020-01-20
{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์) via eFloras.org
 | บทความพีชนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |