อียิปต์บน (อาหรับ: صعيد مصر, ย่อเป็น الصعيد, เสียงอ่านภาษาอาหรับอียิปต์: [es.sˤe.ˈʕiːd], เสียงอ่านท้องถิ่น: [es.sˤɑ.ˈʕiːd]; คอปติก: ⲙⲁⲣⲏⲥ) เป็นภูมิภาคทางใต้ของอียิปต์ ประกอบด้วยพื้นที่หุบแม่น้ำไนล์ทางตอนใต้ของดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำไนล์และเส้นขนานที่ 30 องศาเหนือ ดังนั้นจึงกินพื้นที่ของหุบแม่น้ำไนล์ทั้งหมดจากทางใต้ของกรุงไคโรไปจนถึงทะเลสาบนาศิร (ซึ่งเป็นทะเลสาบที่เกิดการสร้างเขื่อนอัสวาน)[2]

อียิปต์บน

ⲙⲁⲣⲏⲥ (คอปติก)
ta shemaw[1] (อียิปต์)
Άνω Αίγυπτος (กรีก)
صعيد مصر (อาหรับ)
الصعيد (อาหรับอียิปต์)
Aegyptus superior (ละติน)
ราว 3400 ปีก่อนคริสต์ศักราช–ราว 3,150 ปีก่อนคริสต์ศักราช
แผนที่อียิปต์บนแสดงสถานที่สำคัญที่มีผู้เข้าครองระหว่างสมัยนะกอดะฮ์ที่ 3 (แผนที่คลิกได้)
เมืองหลวงทินิส
ภาษาทั่วไปภาษาอียิปต์
ศาสนา
ศาสนาอียิปต์โบราณ
การปกครองราชาธิปไตย
กษัตริย์ 
• ราว 3,400 ปีก่อนคริสต์ศักราช
ฟาโรห์สกอร์เปียนที่ 1 (พระองค์แรก)
• ราว 3,150 ปีก่อนคริสต์ศักราช
ฟาโรห์นาร์เมอร์ (พระองค์สุดท้าย)
ประวัติศาสตร์ 
• ก่อตั้ง
ราว 3400 ปีก่อนคริสต์ศักราช
• สิ้นสุด
ราว 3,150 ปีก่อนคริสต์ศักราช
ก่อนหน้า
ถัดไป
อียิปต์ยุคก่อนประวัติศาสตร์
สมัยราชวงศ์ตอนต้นแห่งอียิปต์
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของอียิปต์

ในสมัยอียิปต์โบราณ อียิปต์บนเป็นที่รู้จักกันในนาม tꜣ šmꜣw[3] ซึ่งแปลตามตามตัวอักษรว่า "ดินแดนแห่งต้นอ้อ" หรือ "ดินแดนแห่งต้นกก"[4] เชื่อกันว่าได้รวมกันเป็นปึกแผ่นในอาณาจักรอียิปต์โบราณ คาดว่าโดยผู้ปกครองสมาพันธ์ทินิสซึ่งได้รวบรวมนครรัฐที่เป็นคู่แข่งทางการเมืองในสมัยนะกอดะฮ์ที่ 3 (ประมาณ 3,200–3,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช) และการรวมเป็นอาณาจักรเดียวกันกับอียิปต์ล่างจะนำไปสู่สมัยราชวงศ์ตอนต้นแห่งอียิปต์[5] อียิปต์บนและอียิปต์ล่างเกี่ยวพันกันในสัญลักษณ์ของอำนาจอธิปไตยของฟาโรห์ เช่น มงกุฎคู่ที่เรียกว่าสเกนต์ (Pschent)[6] อียิปต์บนยังคงเป็นภูมิภาคทางประวัติศาสตร์ ถึงแม้ว่าจะผ่านพ้นสมัยคลาสสิกไปแล้ว

อ้างอิง แก้

  1. Ermann & Grapow, op.cit. Wb 5, 227.4-14
  2. "Upper Egypt". Brittanica. สืบค้นเมื่อ 5 January 2023.
  3. Ermann & Grapow 1982, Wb 5, 227.4-14.
  4. Ermann & Grapow (1982), Wb 4, 477.9-11
  5. Brink, Edwin C. M. van den (1992). The Nile Delta in Transition: 4th.-3rd. Millennium B.C. : Proceedings of the Seminar Held in Cairo, 21.-24. October 1990, at the Netherlands Institute of Archaeology and Arabic Studies. E.C.M. van den Brink. ISBN 978-965-221-015-9.
  6. Griffith, Francis Llewellyn, A Collection of Hieroglyphs: A Contribution to the History of Egyptian Writing, the Egypt Exploration Fund 1898, p.56