อักษรโรโงโรโง
อักษรโรโงโรโง (ราปานูอี: rongorongo) มีจุดกำเนิดไม่แน่นอน ประชาชนบนเกาะอีสเตอร์อาจจะประดิษฐ์อักษรนี้หลังจากเห็นการเขียนของชาวสเปนที่เข้ามาถึงเกาะนี้เมื่อ พ.ศ. 2313 หรือก่อนหน้านั้น อักษรนี้ใช้มาจนถึง พ.ศ. 2403 หลังจากนั้น ความรู้เกี่ยวกับการใช้อักษรได้สูญไป ปัจจุบันชาวเกาะอีสเตอร์ใช้ภาษาสเปน และเขียนภาษาของตนด้วยอักษรละติน มิชชันนารีที่เข้ามาถึงเกาะอีสเตอร์เมื่อ พ.ศ. 2403 พยายามถอดความอักษรโรโงโรโงแต่ไม่ได้ผล
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Rongo-rongo_script.jpg/220px-Rongo-rongo_script.jpg)
คำว่าโรโงโรโงมีความหมายในภาษาราปานุยว่าบทสวด ค้นพบจารึกที่เขียนด้วยอักษรโรโงโรโงจำนวน 29 ชิ้น เขียนไว้บนแผ่นไม้โดยใช้ฟันฉลาม เศษหิน และกระดูกนกแก้ว ซึ่งมีการจารึกอักษรรวมกันถึง 14,000 ตัว จารึกที่บันทึกถ้อยคำที่ยาวที่สุดคือ ไม้เท้าแห่งซานติอาโกทำจากไม้ยาว 1.26 เมตร มีตัวอักษร 2,300 ตัว รองลงมาคือแผ่นจารึกทาฮัว ยาว 90.0 ซม. กว้าง 11.5 ซม. มีอักษร 1,825 ตัว ต้นกำเนิดของอักษรชนิดนี้มีนักวิชาการเสนอแนวคิดไว้สามประการคือ เริ่มต้นจากชาวโพลีเนเซียที่มาตั้งรกรากบนเกาะอีสเตอร์ ซึ่งตรงกับตำนานของเกาะอีสเตอร์ ชาวเกาะอีสเตอร์คิดอักขระนี้ขึ้นมาด้วยตัวเอง หรืออักษรนี้ประดิษฐ์ขึ้นหลังชาวยุโรปมาถึงเกาะอีสเตอร์ และชาวเกาะนำอักษรของชาวยุโรปไปดัดแปลง
อักษรนี้ค้นพบครั้งแรกโดยมิชชันนารีชาวฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2407 ในช่วง พ.ศ. 2403 – 2413 บาทหลวงซาอุสเซนแห่งตาฮิติได้ชักชวนให้ชาวเกาะอีสเตอร์ขับร้องบทสวดโรโงโรโงให้ฟังเพื่อจะได้นำไปทำปทานุกรม แต่ก็ยังผิดพลาดอยู่มาก
ลักษณะ
แก้มีสัญลักษณ์ 120 ตัว ส่วนมากเป็นรูปนก ปลา เทพเจ้า ต้นไม้ และรูปเรขาคณิตต่างๆ ใช้ในการรักษาโรค และการพยากรณ์โดยพ่อมดหมอผี ทิศทางการอ่านอักษรโรโงโรโงต่างจากอักษรอื่นคือบรรทัดแรกอยู่ล่างสุด อ่านจากซ้ายไปขวา บรรทัดที่สองให้กลับหัวจารึกก่อนแล้วอ่านจากซ้ายไปขวาทำเช่นนี้จนจบแผ่น วิธีการอ่านแบบนี้คล้ายอักษรอีทรัสกันในบางยุคและคล้ายอักษรที่พบในตีฮัวนาโกในเปรูด้วย
ใช้เขียน
แก้- ภาษาราปานูอี ซึ่งเป็นภาษาตระกูลโปลีนีเซีย มีผู้พูด 2,500 คน ในเกาะอีสเตอร์ของชิลี เกาะตาฮีตี และสหรัฐอเมริกา
อ้างอิง
แก้- ณัฐพล เดชขจร. ตามรอยอักษรโบราณ. กทม. พีวาทิน พับบลิเคชัน. 2553. หน้า 290 - 299
- (อังกฤษ) รูปและการออกเสียงของอักษรโรโงโรโง-omniglot.com
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- (อังกฤษ) rongorongo.org
- (อังกฤษ) อักษรโรโงโรโง โดย Steven Roger Fischer & Jacques Guy เก็บถาวร 2008-03-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน