สุนทรียศาสตร์
สุนทรียศาสตร์ (อังกฤษ: aesthetics) เป็นสาขาหนึ่งของปรัชญาที่ว่าด้วยธรรมชาติของความงามและรสนิยม รวมทั้งปรัชญาศิลปะ (ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของปรัชญาและสาขาหนึ่งของสุนทรียศาสตร์) สุนทรียศาสตร์วิเคราะห์คุณค่าทางอารมณ์และความรู้สึกส่วนตัวของบุคคลหนึ่ง หรือบางครั้งอาจกล่าวได้ว่าปรัชญาสาขานี้เป็นการตัดสินความรู้สึกและรสนิยม[1]
สุนทรียศาสตร์ครอบคลุมทั้งแหล่งที่มาธรรมชาติและประดิษฐ์ของประสบการณ์และการตัดสินเชิงสุนทรียะ โดยพิจารณาว่าเกิดอะไรขึ้นในจิตใจของเราเมื่อเรามีส่วนร่วมกับวัตถุหรือสภาพแวดล้อมสุนทรียะ เช่น การดูงานทัศนศิลป์ การฟังเพลง การอ่านกวีนิพนธ์ หรือการสำรวจธรรมชาติ เป็นต้น ปรัชญาศิลปะศึกษาว่าศิลปินจินตนาการ สร้างสรรค์ และแสดงผลงานศิลปะได้อย่างไร และผู้คนใช้ เพลิดเพลิน และวิจารณ์ศิลปะของศิลปินเหล่านั้นอย่างไร ปรัชญาศิลปะยังศึกษาความรู้สึกทั่วไปของบุคคลหนึ่งที่มีต่อศิลปะ ทำไมพวกเขาจึงชอบผลงานกลุ่มหนึ่ง และไม่ชอบผลงานอื่น และศิลปะสามารถส่งผลกระทบต่ออารมณ์หรือแม้กระทั่งความเชื่อของเราได้อย่างไร[2] ทั้งสุนทรียศาสตร์ทั่วไปและปรัชญาศิลปะถามคำถามโดยเฉพาะจำพวก อะไรคือศิลปะ? อะไรคืองานศิลปะ? และอะไรทำให้ศิลปะดี?
นักวิชาการในสาขาได้นิยามสุนทรียศาสตร์ว่าเป็น "การสะท้อนเชิงวิจารณ์ต่อศิลปะ วัฒนธรรม และธรรมชาติ"[3][4] ในภาษาอังกฤษสมัยใหม่ คำว่า "aesthetics" ยังสามารถหมายถึงหลักการจำนวนหนึ่งภายใต้ความเคลื่อนไหวและทฤษฎีทางศิลปะที่เฉพาะเจาะจง เช่น บุคคลหนึ่งอาจกล่าวถึง "Cubist aesthetics"[5]
รากศัพท์
แก้คำว่า "สุนทรียศาสตร์" มาจากการสมาสระหว่างคำว่า สุนทรียะ (เกี่ยวกับความนิยม ความงาม) กับศาสตร์ (ระบบวิชาความรู้)
ประวัติ
แก้บรรดานักคิดทั้งหลายได้ครุ่นคิดถึงประเด็นเรื่องความงามและศิลปะมานานนับพัน ๆ ปีแล้ว แต่ประเด็นดังกล่าวเพิ่งถูกแยกเป็นหลักปรัชญาอิสระ เมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 18 นี้โดยกลุ่มนักปรัชญาชาวเยอรมัน ก่อนหน้านี้นักคิดนักเขียนจะมองประเด็นดังกล่าวรวมกับประเด็นหลักอื่น ๆ เช่น จริยศาสตร์ ในหลักปรัชญาตะวันตก และเรื่องศาสนาในหลักปรัชญาตะวันออก
สุนทรียศาสตร์กับปรัชญาศิลปะ
แก้การตัดสินคุณค่าทางสุนทรียะ ความเป็นสากล และจริยศาสตร์
แก้การวิพากษ์แบบใหม่และการใช้เหตุผลผิดพลาดแบบเจตนา
แก้รูปแบบอนุพันธ์ทางสุนทรียศาสตร์
แก้ข้อวิจารณ์
แก้อ้างอิง
แก้- ↑ Zangwill, Nick. "Aesthetic Judgment", Stanford Encyclopedia of Philosophy, 02-28-2003/10-22-2007. Retrieved 07-24-2008.
- ↑ Thomas Munro, "Aesthetics", The World Book Encyclopedia, Vol. 1, ed. A. Richard Harmet, et al., (Chicago: Merchandise Mart Plaza, 1986), p. 80
- ↑ Kelly (1998) p. ix
- ↑ Riedel, Tom (Fall 1999). "Review of Encyclopedia of Aesthetics 4 vol. Michael Kelly". Art Documentation: Journal of the Art Libraries Society of North America. 18 (2): 48. doi:10.1086/adx.18.2.27949030.
- ↑ "aesthetic – Definition of aesthetic in English by Oxford Dictionaries". Oxford Dictionaries - English. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-09-01. สืบค้นเมื่อ 22 October 2017.
 | บทความวิชา ความรู้ และศาสตร์ต่างนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |