สาธารณรัฐกงสี (อังกฤษ: kongsi republic; จีนตัวย่อ: 公司共和国; จีนตัวเต็ม: 公司共和國; พินอิน: gōngsī gònghéguó) บางครั้งเรียกว่า ประชาธิปไตยกงสี (อังกฤษ: kongsi democracy) หรือ สหพันธ์กงสี (อังกฤษ: kongsi federation) เป็นรัฐปกครองตนเองบนเกาะบอร์เนียวที่ก่อตัวขึ้นจากการรวมตัวกันของชุมชนทำเหมืองชาวจีนที่เรียกว่ากงสี ในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 สาธารณรัฐกงสีควบคุมดินแดนทางตะวันตกของเกาะบอร์เนียวเกือบทั้งหมด สาธารณรัฐกงสีที่ใหญ่ที่สุดสามแห่งประกอบด้วยสาธารณรัฐหลานฟาง สาธารณรัฐเหอชุ่น (和順共和國) และสหพันธ์ซานเถียวโกว (三条沟聯邦)[1] กงสีเชิงพาณิชย์มีอยู่ทั่วไปในชุมชนชาวจีนโพ้นทะเลที่มีอยู่ทั่วโลก ทว่าสาธารณรัฐกงสีบนเกาะบอร์เนียวมีความเฉพาะตัวในฐานะที่เป็นรัฐอธิปไตยที่ควบคุมดินแดนเป็นแนวขนาดใหญ่[1]

สาธารณรัฐกงสีแข่งขันกับดัตช์ในการปกครองบอร์เนียว อันนำไปสู่การเกิดสงครามกงสีจำนวนสามครั้ง ได้แก่ ค.ศ. 1822–24, ค.ศ. 1850–54 และ ค.ศ. 1884–85 ซึ่งในท้ายที่สุดดัตช์มีชัยชนะเหนือสาธารณรัฐกงสีทั้งมวล และนำดินแดนเหล่านั้นเข้าอยู่ภายใต้อำนาจของอาณานิคมดัตช์[2]

สหพันธ์กงสีปกครองแบบประชาธิปไตยทางตรง[3] และได้รับการเรียกขานว่า "สาธารณรัฐ" เป็นครั้งแรกโดยนักเขียนในคริสต์ศตวรรษที่ 19[4] อย่างไรก็ตามนักวิชาการสมัยใหม่มีมุมมองที่ต่างกันว่าสาธารณรัฐกงสีควรถือเป็นสาธารณรัฐแบบตะวันตกหรือเป็นประชาธิปไตยแบบประเพณีจีน[5]

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 Heidhues 2003, p. 55.
  2. Heidhues 2003, p. 116.
  3. Wang 1994, p. 6.
  4. Heidhues 2003, p. 60.
  5. Wang 1979, p. 104.

บรรณานุกรม แก้

  • Heidhues, Mary Somers (1996). "Chinese Settlements in Rural Southeast Asia: Unwritten Histories". Sojourners and Settlers: Histories of Southeast China and the Chinese. University of Hawaii Press. pp. 164–182. ISBN 978-0-8248-2446-4.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (ลิงก์)
  • Heidhues, Mary Somers (2003). Golddiggers, Farmers, and Traders in the "Chinese Districts" of West Kalimantan, Indonesia. Cornell Southeast Asia Program Publications. ISBN 978-0-87727-733-0.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (ลิงก์)
  • Wang, Tai Peng (1994). The Origins of Chinese Kongsi. Pelanduk Publications. ISBN 978-967-978-449-7.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (ลิงก์)
  • Wang, Tai Peng (1979). "The Word "Kongsi": A Note". Journal of the Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society. 52 (235): 102–105. JSTOR 41492844.{{cite journal}}: CS1 maint: ref duplicates default (ลิงก์)
  • Yuan, Bingling (2000). Chinese Democracies: A Study of the Kongsis of West Borneo (1776-1884). Research School of Asian, African, and Amerindian Studies, Leiden University. ISBN 978-9-05789-031-4.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (ลิงก์)