สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา

สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา (สเปน: Juana I de Castilla) หรือที่เรียกว่า ฆัวนาผู้บ้าคลั่ง (Juana la Loca) เป็นพระราชธิดาในพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน และสมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา เมื่อมีพระชนมายุ 16 พรรษา ทรงอภิเษกสมรสกับเจ้าชายฟิลิปแห่งออสเตรีย พระราชโอรสในสมเด็จพระจักรพรรดิแม็กซิมิเลียนที่ 1 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ และพระนางมารี เดอ บูร์กอญ การอภิเษกสมรสเป็นไปเพื่อการสร้างความมั่นคงทางการเมืองของสเปน สานความสัมพันธ์กับราชวงศ์ต่าง ๆ ในยุโรปเช่นเดียวกันกับการอภิเษกสมรสของพระโอรสธิดาองค์อื่น ๆ

สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา
พระนาม	สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา
พระอิสริยยศ	สมเด็จพระราชินีนาถแห่งกัสติยาและเลออน
ราชวงศ์	ราชวงศ์ตรัสตามารา
ข้อมูลส่วนพระองค์
ประสูติ	6 พฤศจิกายน ค.ศ. 1479
สิ้นพระชนม์	12 เมษายน ค.ศ. 1555
พระบิดา	พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน
พระมารดา	สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา
พระสวามี	พระเจ้าเฟลิเปที่ 1 แห่งกัสติยา

ต้นเหตุและเรื่องราวแห่งความวิปลาส

พระนางฆัวนาขณะทรงพระเยาว์

พระเจ้าเฟลิเปที่ 1 แห่งกัสติยา พระสวามี

หลังจากการอภิเษกสมรส เจ้าชายเฟลิเปพระสวามีของพระนางมีพระนิสัยเจ้าชู้มาก ไม่ค่อยสนใจพระนาง มักทำองค์ให้เจ้าหญิงฆัวนาทรงหึงพระองค์และทะเลาะกันบ่อยครั้งด้วยความรักพระสวามีอย่างมากจึงคอยติดตามตลอดเวลาไม่ว่าพระสวามีจะเสด็จที่ใด ต่อมาเมื่อเจ้าหญิงอิซาเบลและเจ้าชายฆวนพระเชษฐภคินีและพระเชษฐาที่ทรงสนิทสนมสิ้นพระชนม์ลงในระยะเวลาใกล้เคียงกัน ทำให้ทรงเสียพระทัยเป็นอย่างมาก ทรงมีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไปเป็นทรงเก็บพระองค์มากขึ้น ใน พ.ศ. 2047 สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลลาที่ 1 แห่งกัสติยา สิ้นพระชนม์ลง เจ้าหญิงฆัวนาจึงทรงขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อจากพระมารดาเป็นสมเด็จพระราชินีฆัวนาแห่งกัสติยา ในขณะที่พระบิดา พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอนยังมีพระชนม์ชีพอยู่

การสวรรคตของพระเจ้าเฟลิเป

ภายหลังพระเจ้าเฟลิเปที่ 1 แห่งกัสติยา (เฟลิเปรูปหล่อ) สิ้นพระชนม์อย่างกะทันหันยังความโศกเศร้าพระทัยแก่พระนางฆัวนาเป็นล้นพ้น (มีการสันนิษฐานว่าอาจทรงต้องยาพิษ โดยพระเจ้าเฟอร์ดินานที่ 2 มีส่วนรู้เห็นด้วย)ทรงกันแสงและกรีดร้องตลอดเวลามิเป็นทรงงานราชการบริหารบ้านเมืองใด ๆ อีก ต่อมาจึงเริ่มมีกระแสข่าวลือไปทั่วว่าพระราชินีทรงอยู่กินกับพระศพพระสวามี โดยทรงกอดและจุมพิตพระศพทุก ๆ คืนแต่ความจริงคือพระนางทรงได้รับข่าวลือว่า พระศพถูกขโมยไปจึงทรงเปิดดูเท่านั้น เมื่อมีการเคลื่อนย้ายพระศพไปฝังยังเมืองกรานาดาทางตอนใต้ของสเปน พระนางมิให้หญิงใดเข้าใกล้พระศพพระสวามี ทั้งนางกำนัล นางรับใช้ แม้แต่แม่ชีด้วยทรงหึงหวงพระสวามีมาก ตลอดเวลาที่เดินทางทรงสั่งให้เปิดดูพระศพทุกวัน ถึงกับทรงกอดลูบพระศพ จนเป็นที่น่าสังเวศแก่ข้าราชบริภารทั้งหลายที่เห็น

การถูกขัง

พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอนพระบิดาจึงได้ดำเนินการเสนอต่อสภาประกาศให้ สมเด็จพระราชินีฆัวนา เป็นบุคคลไร้ความสามารถ จากการที่ทรงเสียพระสติและมีคำสั่งกักบริเวณพระราชินีผู้เสียสติไว้ที่ปราสาททอเดซียัส แล้วรวบอำนาจในการปกครองมาไว้ที่พระองค์ในฐานะผู้สำเร็จราชการแทน

ตำนาน

กษัตริย์และพระราชินีในราชวงศ์ตรัสตามาราเองก็มีหลายพระองค์ที่ประสบชะตากรรมเช่นนี้ โดยมีเรื่องเล่าอ้างถึงเหตุที่ต้องเป็นไปเช่นนี้จากคำสาปในช่วงที่มีการรวมชาติสเปนในปี พ.ศ. 2022 โดยการสมรสกันระหว่าง พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน และสมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลลาที่ 1 แห่งกัสติยา เป็นการรวมอาณาจักรใหญ่ 2 อาณาจักรบนคาบสมุทรไอบีเรียเข้าด้วยกันสร้างความแข็งแกร่งแก่อาณาจักรคริสต์เพื่อต่อต้านมุสลิมและชาวยิว ซึ่งภายหลังเหลือที่มั่นสุดท้ายอยู่ที่กรานาดาในขณะที่อาณาจักรคริสต์แผ่ขยายอำนาจรุกคืบลงไปยึดพื้นที่คืนมาจากพวกมัวร์ ในที่สุดก็สามารถยึดกรานาดาได้ในปี พ.ศ. 203 5แค่ช่วงที่เข้ายึด (กรานาดาแตก) ก็ปรากฏว่ามีการสังหารชาวยิวและมุสลิมจำนวนมากที่หนีออกจากกรานาดาไม่ทัน มีการออกพระราชกฤษฎีกาอารัมบา ให้ชาวยิวเปลี่ยนศาสนาเป็นคริสต์โรมันคาทอลิกไม่ก็ต้องออกไปจากสเปน ซึ่งต่อมาพวกมุสลิมก็ต้องทำตามด้วยเมื่อมีผู้ไม่ปฏิบัติตามจึงเกิดการประหารชาวยิวและมุสลิมเป็นจำนวนมากในช่วงนั้น มีเรื่องเล่าว่าในการประหารชีวิตชาวยิวที่ไม่ยอมเปลี่ยนศาสนา ซึ่งครานั้นกษัตริย์และพระราชินีเสด็จทอดพระเนตรพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์, ขุนนางและข้าราชบริพารจุดไฟเผาชาวยิวทั้งเป็น มีชาวยิวที่โกรธแค้นผู้หนึ่งตะโกนสาปแช่งออกมาจากกองไฟขณะถูกเผาว่าขอให้พระราชวงศ์ของพระองค์วิบัติในที่สุด ว่ากันว่าพระเจ้าเฟอร์ดินานที่ 2 ถึงกับตกพระทัย ตะลึงถึงกับประชวรพระวาโยตกจากพระเก้าอี้ และนี่คงเป็นต้นเหตุคำสาปวิปลาสแห่งราชวงศ์สเปนเพราะหลังจากนั้นไม่กี่ปีเจ้าชายฆวน และเจ้าหญิงอิซาเบลผู้เป็นพระมเหสีในพระเจ้าเอ็มมานูเอลแห่งโปรตุเกส พระเชษฐาและพระเชฐภคินีของเจ้าหญิงฆัวนาก็สิ้นพระชนม์ในเวลาอันไล่เลี่ยกัน และไม่กี่ปีต่อมาเจ้าชายมิเกลพระโอรสของเจ้าหญิงอิซาเบลก็สิ้นพระชนม์ สร้างความปวดร้าวใจแก่พระนางอิซาเบลพระมารดาเป็นอย่างมาก

กลับเข้าสู่เรื่อง

มิเพียงราชินีฆัวนาเท่านั้นที่มีการกล่าวว่าทรงเสียสติ แม้แต่พระมารดา พระราชินีอิซาเบลล่าเองก็มีพระอาการเช่นนี้อ่อน ๆ เหมือนกัน และเชื้อสายราชวงศ์นี้ส่วนมากก็จะมีพระชนม์ไม่ยืนยาวและไม่ค่อยสมประกอบแม้แต่สมเด็จพระอัยยิกาของเจ้าหญิงฆัวนาเองก็มีพระสติวิปลาสเช่นกัน

บั้นปลายพระชนม์

ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินและการสวรรคต

สมเด็จพระราชินีฆัวนาพอโอรสขึ้นครองราชย์พระนางเป็นสำเร็จรัชกาล (ปกครองร่วมกับโอรสชาลส์ตั้งแต่ช่วงปี พ.ศ. 2050 พระนางเสด็จสวรรคตในปี พ.ศ. 2093 พระศพอยู่ที่กรานาดา

พระราชโอรส/ธิดา

พระนาม	ประสูติ	สิ้นพระชนม์	เสกสมรส
เจ้าหญิงเอเลเนอร์	15 พฤศจิกายน ค.ศ. 1498	25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1558	อภิเษกสมรสครั้งแรกในปีค.ศ. 1518กับพระเจ้ามานูเอลที่ 1 แห่งโปรตุเกส มีพระราชโอรสธิดา 2 พระองค์ และทรงอภิเษกสมรสครั้งที่สองที่ปีค.ศ. 1530กับพระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 1 แห่งฝรั่งเศส
จักรพรรดิคาร์ลที่ 5	24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1500	21 กันยายน ค.ศ. 1558	อภิเษกสมรสในปีค.ศ. 1526กับพระนางอิซาเบลลาแห่งโปรตุเกสและมีพระราชโอรสธิดา
อิซาเบลลา	18 กรกฎาคม ค.ศ. 1501	19 มกราคม ค.ศ. 1526	เสกสมรสในปีค.ศ. 1515กับพระเจ้าคริสเตียนที่ 2 แห่งเดนมาร์กและมีพระราชโอรสธิดา
จักรพรรดิแฟร์ดีนันด์ที่ 1	10 มีนาคม ค.ศ. 1503	25 กรกฎาคม ค.ศ. 1564	อภิเษกสมรสในปีค.ศ. 1521กับพระนางอันนาแห่งโบฮีเมียและฮังการีและมีพระราชโอรสธิดา
เจ้าหญิงมารีอา	18 กันยายน ค.ศ. 1505	18 ตุลาคม ค.ศ. 1558	อภิเษกสมรสในปีค.ศ. 1522กับพระเจ้าหลุยส์ที่ 2 แห่งฮังการี
เจ้าหญิงแคทเธอรีน	14 January 1507	12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1578	อภิเษกสมรสในปีค.ศ. 1522กับพระเจ้าจอห์นที่ 3 แห่งโปรตุเกสและมีพระราชโอรส-ธิดา

พงศาวลี

พงศาวลีของสมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา

8. พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 1 แห่งอารากอน                       4. พระเจ้าฆวนที่ 2 แห่งอารากอน                             9. พระนางเอเลเนอร์แห่งอัลเบอร์เควเก้                       2. พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน                                   10. ฟาดริเก้ เอนรีเก้ เด เมนโดซา                       5. พระนางฆัวนา เอนรีเก้                             11. มารีนา แฟร์นันเดซ เด กอร์โดบา                       1. สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา                                         12. พระเจ้าเอนรีเก้ที่ 3 แห่งกัสติยา                       6. พระเจ้าฆวนที่ 2 แห่งกัสติยา                             13. พระนางแคทเธอรีนแห่งแลงแคสเตอร์                       3. สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา                                   14. เจ้าชายจอห์น ขุนวังแห่งโปรตุเกส                       7. พระนางอิซาเบลแห่งโปรตุเกส                             15. พระนางอิซาเบลแห่งบาร์เซลอส

ดูเพิ่ม

• ราชวงศ์ตรัสตามารา
• พระเจ้าเฟอร์ดินานด์ที่ 2 แห่งอารากอน
• สมเด็จพระราชินีอิซาเบลลาที่ 1 แห่งกัสติยา

ก่อนหน้า		สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา		ถัดไป
พระเจ้าเฟอร์ดินานด์ที่ 2 แห่งอารากอน		กษัตริย์แห่งอารากอน (ราชวงศ์ตรัสตามารา)		พระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งสเปน
พระเจ้าเฟอร์ดินานด์ที่ 2 แห่งอารากอน		กษัตริย์แห่งซิชิลี (ราชวงศ์ตรัสตามารา)		พระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งสเปน
พระเจ้าเฟอร์ดินานด์ที่ 2 แห่งอารากอน		กษัตริย์แห่งเนเปิลส์ (ราชวงศ์ตรัสตามารา)		พระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งสเปน
พระเจ้าเฟอร์ดินานด์ที่ 2 แห่งอารากอน และสมเด็จพระราชินีนาถอีซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา		สมเด็จพระราชินีนาถแห่งกษัตริย์กัสติยาและลีออน (ราชวงศ์ตรัสตามารา) ร่วมราชบัลลังก์กับเจ้าชายฟิลิปรูปงาม		พระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งสเปน