สกุลลาบิโอบาร์บุส

สกุลลาบิโอบาร์บุส
ชนิด L. ocellatus
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Cypriniformes
วงศ์:	Cyprinidae
วงศ์ย่อย:	Labeoninae
สกุล:	Labiobarbus van Hasselt, 1823
ชื่อพ้อง
Dangila Valenciennes, 1842

ลาบิโอบาร์บุส (ชื่อวิทยาศาสตร์: Labiobarbus) เป็นสกุลของปลาสร้อยจำพวกหนึ่งในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae)

โยฮัน กุนราด ฟัน ฮัสเซิลต์ ได้ตั้งสกุลนี้ขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1823 โดยกำหนดเป็นชื่อสกุลของปลา 2 ชนิดจากเกาะชวา ต่อมาในปี ค.ศ. 1842 ฌอร์ฌ กูว์วีเย และอาชีล วาล็องเซียน ได้ตั้งสกุลดังกิลา (Dangila) ขึ้น โดยไม่ทราบว่าฟัน ฮัสเซิลต์ ได้ตั้งสกุลลาบิโอบาร์บุสไว้ก่อนแล้ว ดังกิลาจึงกลายเป็นชื่อพ้องไป

ปลาในสกุลลาบิโอบาร์บุสเป็นปลาที่พบได้ชุกชุมในแหล่งน้ำจืดของประเทศไทยรวมถึงประเทศอื่นในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ มีลักษณะเด่นที่สังเกตได้ง่าย คือ ฐานครีบหลังยาว มีก้านครีบแขนง 21–27 ก้าน จะงอยปากมีติ่งเนื้อเล็ก ๆ เป็นกระจุก ริมปากบนและล่างติดต่อรวมกันที่มุมปาก มีหนวดยาว 2 คู่ โดยแบ่งออกเป็นปลายจะงอยปาก 1 คู่ และมุมปาก 1 คู่ มีเกล็ดเล็ก มีความยาวเต็มที่ไม่เกิน 30 เซนติเมตร

ในประเทศไทย อาจเรียกปลาบางชนิดในสกุลนี้ว่า "ปลาซ่า" เนื่องมาจากพฤติกรรมที่รวมตัวกันเป็นฝูง เมื่อตกใจจะกระโดดขึ้นเหนือน้ำพร้อม ๆ กันจนเกิดเสียงดังซ่า โดยชื่อปลาซ่ายังหมายรวมถึงปลาในวงศ์ปลาตะเพียนอื่น ๆ ที่มีลักษณะใกล้เคียงกันอีกด้วย เช่น ปลาในสกุลปลาสร้อยนกเขา (Osteochilus) เป็นต้น

การจำแนก

• Labiobarbus cyanopareja (Heckel, 1843)
• Labiobarbus fasciatus (Bleeker, 1853)
• Labiobarbus festivus (Heckel, 1843)
• Labiobarbus lamellifer Kottelat, 1994
• Labiobarbus leptocheilus (Valenciennes, 1842) (ปลาสร้อยลูกนุ่น, ปลาหลาวทอง, ปลาซ่า)
• Labiobarbus lineatus (Sauvage, 1878) (ปลาสร้อยลูกกล้วยลาย, ปลาตาแดง, ปลาหลาวทอง, ปลาซ่า)
• Labiobarbus ocellatus (Heckel, 1843)
• Labiobarbus sabanus (Inger & Chin, 1962)
• Labiobarbus siamensis (Sauvage, 1881) (ปลาสร้อยลูกกล้วย, ปลามะลิเลื้อย, ปลาซ่า, ปลาคุยลาม)

บรรณานุกรม

• อัคคะทวีวัฒน์, สมโภชน์ (2547). สาระน่ารู้ปลาน้ำจืดไทย เล่ม ๑. องค์การค้าของคุรุสภา. ISBN 974-00-8701-9.