ศิลปะยืนยาว ชีวิตสั้น

Ars longa, vita brevis เป็นคำแปลภาษาละตินของคำพังเพยที่มีที่มาจากภาษากรีกโบราณ ซึ่งแปลโดยคร่าว ๆ ได้ว่า "ความชำนาญต้องใช้เวลา, ชีวิตนั้นสั้น" (skilfulness takes time and life is short.) โดยคำพังเพยนี้ยกมาจากสองบรรทัดแรกของ Aphorismi โดยฮิปโปเครติส แพทย์ยุคกรีกโบราณ

งานศิลปะตกแต่งเพดานของคณะแพทยศาสตร์และทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยวาเล็นซิอา ประเทศสเปน

ในภาษาไทยนิยมแปลโดยทั่วไปว่า "ศิลปะยืนยาว ชีวิตสั้น" และเกี่ยวพันกับศิลป พีระศรี

คำแปล

ตัวบทต้นฉบับภาษากรีก คำแปลเป็นภาษาละตินมาตรฐาน คำแปลเป็นภาษาอังกฤษจากภาษากรีก และคำแปลเป็นภาษาไทยจากภาษาอังกฤษ คือ:

กรีก:	ถอดอักษรเป็นโรมัน
Ὁ βίος βραχύς, ἡ δὲ τέχνη μακρή, ὁ δὲ καιρὸς ὀξύς, ἡ δὲ πεῖρα σφαλερή, ἡ δὲ κρίσις χαλεπή.	Ho bíos brakhús, hē dè tékhnē makrḗ, ho dè kairòs oxús, hē dè peîra sphalerḗ, hē dè krísis khalepḗ.
ละติน:	อังกฤษ (ไทย):
Vīta brevis, ars longa, occāsiō praeceps, experīmentum perīculōsum, iūdicium difficile.	Life is short, (ชีวิตนั้นสั้น) and art long, (และศิลปะยืนยาว) opportunity fleeting, (โอกาสผ่านมาและผ่านไป) experimentations perilous, (การทดลองสิ่งใหม่ล้วนมีความเสี่ยง) and judgment difficult. (และการตัดสินยาก [เสมอ])

การตีความ

หนึ่งในประเด็นที่มักถูกยกมาพูดคุยมากที่สุดเกี่ยวกับวลีนี้คือคำว่า "ศิลปะ" หรือ "art" (ละติน: ars, กรีกโบราณ: τέχνη tékhnē) ซึ่งมีความหมายดั้งเดิมว่า "เทคนิค, หัตถการ" (ดังเช่นใน The Art of War) ไม่ใช่ศิลปะในแง่ของ "วิจิตรศิลป์" (fine art) คำนี้มาจากงานเขียนของฮิปโปเครติส ซึ่งเป็นแพทย์ยุคโบราณและเขียนวลีนี้เป็นคำเปิดในงานเขียนทางการแพทย์ของเขา บรรทัดต่อมาจากวลีนี้เขียนว่า: "แพทย์จะต้องไม่เพียงแต่เตรียมพร้อมที่จะทำสิ่งที่ถูกต้องโดยตัวเขาเอง แต่จะต้องทำให้ผู้ป่วย ผู้มีส่วนร่วม และบุคคลภายนอกให้ความร่วมมือด้วย" ฉะนั้น หากจะแปลวลีนี้ให้เข้าบริบท ควรแปลว่า "การที่บุคคลหนึ่งจะชำนาญการในสิ่งใดก็ตาม (เช่นในบริบทนี้คือการแพทย์) ต้องใช้เวลา แต่ขณะเดียวกันบุคคลหนึ่งก็มีเวลาสั้นเหลือเกินที่จะทำ [ฝึกฝนจนชำนาญ]" วลีนี้ยังตีความได้ว่า "แม้ศิลปินจะล่วงลับหรือถูกลืม แต่ศิลปะคงอยู่ตลอดไป"