วิกิพีเดีย:โครงการคำทับศัพท์/การทับศัพท์ภาษายูเครน

เนื่องจากภาษายูเครนยังไม่เคยมีหลักเกณฑ์การทับศัพท์มาก่อน หน้านี้จึงเป็นแนวทางการทับศัพท์ภาษายูเครนสำหรับชื่อเฉพาะต่าง ๆ เพื่อใช้ในสารานุกรมวิกิพีเดียภาษาไทย

หลักทั่วไป

ป้ายชื่อถนนในเมืองลวิว บรรทัดบนเขียนเป็นอักษรซีริลลิก ส่วนบรรทัดล่างถอดเป็นอักษรโรมันตามมาตรฐานของรัฐบาลยูเครน

1. การทับศัพท์ภาษายูเครนนี้ใช้วิธีการถอดเสียงภาษายูเครนตามที่เขียนด้วยอักษรซีริลลิกเป็นหลัก โดยถอดเสียงคำตัวอย่างเป็นอักษรโรมันและสัทอักษรสากลไว้ให้เป็นแนวเทียบ

2. ระบบการถอดอักษรภาษายูเครนเป็นอักษรโรมันมีหลายระบบ ในที่นี้จะใช้ระบบที่ปรากฏในตารางแนบท้ายมติคณะรัฐมนตรียูเครนหมายเลข 55 ลงวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2553 ซึ่งใช้สำหรับเขียนคำวิสามานยนามยูเครนเป็นอักษรโรมันในเอกสารทางการ แผนที่ และป้ายบอกชื่อสถานที่สาธารณะต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม ระบบดังกล่าวไม่จำแนกความแตกต่างระหว่างการถอดอักษรบางตัวไว้อย่างชัดเจนซึ่งจะมีผลต่อการทับศัพท์ ผู้ทับศัพท์จึงต้องตรวจสอบกับตัวเขียนอักษรซีริลลิกหรือสัทอักษรสากลประกอบกันไปด้วย

3. การถอดเสียงภาษายูเครนเป็นสัทอักษรสากลในที่นี้เป็นการถอดเสียงแบบกว้างเพื่อประโยชน์ในการทับศัพท์เป็นหลัก ไม่ได้มุ่งที่จะแสดงรูปแปรหน่วยเสียงย่อยของทุกหน่วยเสียงอย่างละเอียด จึงอาจแตกต่างจากระบบการถอดเสียงที่ใช้ในที่อื่น ๆ (เช่น วิกิพีเดียภาษาอังกฤษ) อยู่บ้าง

4. เสียงพยัญชนะ p, t และ k ในภาษายูเครนโดยปรกติมีลักษณะเป็นเสียงไม่พ่นลม จึงทับศัพท์เป็น ป, ต และ ก ตามลำดับ เช่น

преспап'є сиро́п тка́ти атле́т кі́шка козиро́к

prespapie syrop tkaty atlet kishka kozyrok

[prɛspɑˈpjɛ] [sɪˈrɔp] [ˈtkɑtɪ] [ɑtˈɫɛt] [ˈk⁽ʲ⁾iʃkɑ] [kɔzɪˈrɔk]

แปรสปาปิแย ซือรอป ตกาตือ อัตแลต กิชกา กอซือรอก

"ที่ทับกระดาษ" "น้ำเชื่อม" "สาน, ถัก" "นักกีฬา" "แมว" "กะบังหมวก, กันสาด"

5. เสียงพยัญชนะบางเสียงที่ไม่มีในภาษาไทย ให้ทับศัพท์ดังนี้

5.1 เสียงพยัญชนะไม่ก้อง ʃ ทับศัพท์เป็น ช เช่น

ши́нка вірш

shynka virsh

[ˈʃɪnkɑ] [ʋ⁽ʲ⁾irʃ]

ชึนกา วีร์ช

"แฮม" "บทร้อยกรอง"

5.2 เสียงพยัญชนะก้อง ʒ ทับศัพท์เป็น ฌ เช่น

жовто́к пря́жа

zhovtok priazha

[ʒɔu̯ˈtɔk] [ˈprʲɑʒɑ]

ฌอว์ตอก เปรียฌา

"ไข่แดง" "ไจด้ายหรือไหมพรม"

5.3 เสียงพยัญชนะเสียดแทรก x ทับศัพท์เป็น ค เช่น

хурма́ птах

khurma ptakh

[xurˈmɑ] [ptɑx]

คูร์มา ปตัค

"พลับ" "นก"

6. เสียงพยัญชนะกักเสียดแทรก t͡s, t͡sʲ, d͡z และ d͡zʲ เมื่ออยู่ต้นคำให้ทับศัพท์เป็นเสียงพยัญชนะเสียงเดียว แต่เมื่ออยู่ภายในคำหรือท้ายคำให้ทับศัพท์เป็นเสียงพยัญชนะ 2 เสียง ดังนี้

- เสียง t͡s และ t͡sʲ เมื่ออยู่ต้นคำ ใช้ ซ หรือ ส ขึ้นอยู่กับเสียงที่แวดล้อม เช่น

цуке́рка цвірку́н

tsukerka tsvirkun

[t͡suˈkɛrkɑ] [t͡s⁽ʲ⁾ʋ⁽ʲ⁾irˈkun]

ซูแกร์กา สวีร์กุน

"ลูกกวาด" "จิ้งหรีด"

เมื่ออยู่ภายในคำ ใช้ ตซ หรือ ตส ขึ้นอยู่กับเสียงที่แวดล้อม เช่น

о́цет мі́цно

otset mitsno

[ˈɔt͡sɛt] [ˈm⁽ʲ⁾it͡snɔ]

ออตแซต มิตส์นอ

"น้ำส้มสายชู" "อย่างแน่นหนา"

เมื่ออยู่ท้ายคำ ใช้ ตส เช่น

пе́рець та́нець

perets tanets

[ˈpɛrɛt͡sʲ] [ˈtɑnɛt͡sʲ]

แปแรตส์ ตาแนตส์

"พริก, พริกไทย" "การเต้นรำ"

- เสียง d͡z และ d͡zʲ เมื่ออยู่ต้นคำ ใช้ ซ เช่น

дзи́ґа

dzyga

[ˈd͡zɪɡɑ]

ซือกา

"ลูกข่าง"

เมื่ออยู่ภายในคำ ใช้ ดซ เช่น

відзна́ка

vidznaka

[ʋ⁽ʲ⁾id͡zˈnɑkɑ]

วิดซ์นากา

"เครื่องหมายเด่น, เครื่องหมายยศ"

เมื่ออยู่ท้ายคำ ใช้ ดซ เช่น

ґедзь

gedz

[ɡɛd͡zʲ]

แกดซ์

"เหลือบ"

7. พยัญชนะเบา พยัญชนะยูเครนจำนวนหนึ่งเมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j] (ได้แก่ є, ю, я) หรือเมื่อตามด้วยอักษร ь ในขณะออกเสียงจะมีการเคลื่อนฐานกรณ์ไปสู่เพดานแข็งร่วมด้วย (แสดงด้วยสัญลักษณ์ ʲ ในชุดสัทอักษรสากล) ไวยากรณ์ยูเครนเรียกพยัญชนะที่มีลักษณะการออกเสียงเช่นนี้ว่า "พยัญชนะเบา" อักขรวิธีไทยไม่มีรูปพยัญชนะที่ใช้แทนเสียงพยัญชนะเบาได้ตรงกันแบบหนึ่งต่อหนึ่ง ในการทับศัพท์จึงให้ใช้รูปพยัญชนะไทยตัวเดียวกันกับที่ใช้ถอดเสียงพยัญชนะธรรมดา (หรือ "พยัญชนะหนัก") เช่น

лук люк вниз га́лузь

luk liuk vnyz haluz

[ɫuk] [lʲuk] [wnɪz] [ˈɦɑɫuzʲ]

ลุก ลุก วนึซ ฮาลุซ

"คันธนู" "ประตูกล" "ข้างล่าง" "กิ่งไม้, ก้านไม้"

ในกรณีที่เป็นพยัญชนะฟัน н และ т เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j] หรือเมื่อตามด้วยอักษร ь ในบางครั้งหรือในบางบริบทจะออกเสียงโดยเคลื่อนฐานกรณ์เข้าไปใกล้เพดานแข็งมากจนคล้ายหรือกลายเป็นพยัญชนะเพดานแข็ง ในการทับศัพท์ให้ใช้ ญ และ จ ตามลำดับ เช่น

ня́нька о́сінь стаття́ тьма

nianka osin stattia tma

[nʲɑnʲkɑ ~ ɲɑɲkɑ] [ˈɔs⁽ʲ⁾inʲ ~ ˈɔs⁽ʲ⁾iɲ] [stɑˈtʲːɑ ~ stɑˈcːɑ] [tʲmɑ ~ cmɑ]

ญัญกา ออซิญ สตัจจา จมา

"พี่เลี้ยงเด็ก" "ฤดูใบไม้ร่วง" "บทความ, รายการสิ่งของ" "ความมืด"

ทั้งนี้ พยัญชนะ н และ т เมื่อตามด้วยสระ і หรือเมื่อตามด้วยพยัญชนะเบา แม้ว่าอาจออกเสียงเป็น nʲ และ tʲ ได้เช่นกัน แต่ก็ให้ทับศัพท์เป็น น และ ต เช่น

Дніпро́ япо́нський ті́льки нові́тній

Dnipró yaponskyi tilky novitniy

[d⁽ʲ⁾n⁽ʲ⁾iˈprɔ] [jɑˈpɔnʲsʲkɪi̯] [ˈt⁽ʲ⁾ilʲkɪ] [nɔˈʋ⁽ʲ⁾it⁽ʲ⁾n⁽ʲ⁾ii̯]

ดนีปรอ ยาปอนสกึย ติลกือ นอวิตนีย์

"ชื่อเมือง" "ที่เกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่น" "เพียง, เพิ่ง" "ล่าสุด"

8. พยัญชนะที่ออกเสียงซ้ำต่อเนื่อง ให้ทับศัพท์ดังนี้

8.1 ถ้าพยัญชนะที่ออกเสียงซ้ำต่อเนื่องนั้นอยู่ในตำแหน่งกลางคำ ให้ทับศัพท์โดยซ้อนรูปพยัญชนะไทย เพื่อให้ตัวหนึ่งเป็นตัวสะกดของพยางค์หน้าและอีกตัวหนึ่งเป็นพยัญชนะต้นของพยางค์ต่อไปตามอักขรวิธีไทย เช่น

обби́ти збі́жжя воло́сся

obbyty zbizhzhia volossia

[ɔˈbːɪtɪ] [ˈz⁽ʲ⁾b⁽ʲ⁾iʒʲːɑ] [wɔˈɫɔsʲːɑ]

ออบบือตือ ซบิฌเฌีย วอลอสเซีย

"ปิดคลุม" "เมล็ดธัญพืช" "เส้นผม"

8.2 ถ้าพยัญชนะที่ออกเสียงซ้ำต่อเนื่องนั้นอยู่ในตำแหน่งต้นคำ ให้ทับศัพท์โดยใช้รูปพยัญชนะไทยเพียงตัวเดียว เช่น

ззо́вні ллєш ссаве́ць

zzovni lliesh ssavets

[ˈzːɔu̯n⁽ʲ⁾i] [lʲːɛʃ] [sːɑˈʋɛt͡sʲ]

ซอว์นี เลียช ซาแวตส์

"จากข้างนอก" "เท" "สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม"

8.3 ในกรณีที่พยัญชนะควบในตำแหน่งต้นคำเป็นคนละเสียงกันในภาษายูเครน แต่ในการทับศัพท์ใช้รูปพยัญชนะไทยตัวเดียวกัน ก็ให้ซ้อนรูปพยัญชนะได้ เช่น

зсув зціди́ти що́йно

zsuv ztsidyty shchoino

[zsuu̯] [z⁽ʲ⁾t͡s⁽ʲ⁾iˈdɪtɪ] [ˈʃt͡ʃɔi̯nɔ]

ซซูว์ ซซีดือตือ ชชอยนอ

"แผ่นดินถล่ม" "การกรอง, การชะแยก" "เพิ่ง, ทันทีที่"

9. พยัญชนะต้นควบที่ไม่เป็นที่คุ้นเคยในภาษาไทย เมื่อประสมกับสระ แ–, เ–ีย และ เ–า ให้เลื่อนพยัญชนะตัวแรกไปไว้หน้ารูปสระเพื่อความสะดวกในการอ่าน เช่น

глек пшени́ця Сла́вка скля́нка

hlek pshenytsia Slavka sklianka

[ɦlɛk] [pʃɛˈnɪt͡sʲɑ] [ˈslɑu̯kɑ] [ˈsklʲɑnkɑ]

ฮแลก ปแชนึตเซีย สเลากา สเกลียนกา

"เหยือก" "ข้าวสาลี" "ชื่อแม่น้ำ" "แก้วน้ำ"

10. พยัญชนะยูเครนโดยทั่วไปออกเสียงตรงตามรูปเขียน แต่เมื่อปรากฏร่วมกับพยัญชนะอื่นในบางบริบท เสียงพยัญชนะบางเสียงอาจถูกตัดออกไปหรืออาจเปลี่ยนแปรไปตามลักษณะการออกเสียงของพยัญชนะที่ตามมา อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางเสียงดังกล่าวมักปรากฏในคำประสม รูปผันของคำนาม รูปกระจายของคำกริยา หรือระหว่างพยัญชนะท้ายคำข้างหน้ากับพยัญชนะต้นคำที่ตามมา ฯลฯ ซึ่งส่วนใหญ่ไม่มีความจำเป็นต้องทับศัพท์ในปัจจุบัน จึงไม่ได้แจกแจงไว้ในที่นี้ หากจำเป็นต้องทับศัพท์ ควรถอดเสียงตามเสียงอ่านจริงโดยเทียบกับสัทอักษรในตารางเทียบเสียงพยัญชนะ เช่น

อักษรซีริลลิก	อักษรโรมัน	คำอ่าน	คำทับศัพท์ ตามรูปเขียน	คำทับศัพท์ ตามเสียงอ่าน	การเปลี่ยนแปลงทางเสียง
про́сьба	prosba	[ˈprɔzʲbɑ]	ปรอสบา	ปรอซบา	การกลมกลืนเสียง
до́шці	doshtsi	[ˈdɔs⁽ʲ⁾t͡s⁽ʲ⁾i]	ดอชต์ซี	ดอสต์ซี	การกลมกลืนเสียง
зши́ти	zshyty	[ˈʃːɪtɪ]	ซชือตือ	ชือตือ	การกลมกลืนเสียง
аге́нтство	ahentstvo	[ɑˈɦɛnstwɔ]	อาแฮนต์สตวอ	อาแฮนสตวอ	การตัดเสียง
шістсо́т	shistsot	[ʃ⁽ʲ⁾iˈsːɔt]	ชิสต์ซอต	ชิสซอต	การตัดเสียง
шістдеся́т	shistdesjat	[ʃ⁽ʲ⁾izdɛˈsʲɑt]	ชิสต์แดเซียต	ชิซแดเซียต	การตัดเสียง + การกลมกลืนเสียง

11. ภาษายูเครนมีหน่วยเสียงสระจำนวน 6 หน่วยเสียง แต่ละหน่วยเสียงมีหน่วยเสียงย่อยที่ปรากฏในบริบทที่แตกต่างกันดังนี้

แผนภาพแสดงหน่วยเสียงสระย่อยในภาษายูเครน (ตามคำบรรยายของ Погрібний 1984, p. 10–11) จุดและขนาดตัวอักษรที่ใหญ่ที่สุดบ่งชี้ถึงหน่วยเสียงย่อยหลักของแต่ละหน่วยเสียง เส้นสีแดงเชื่อมโยงหน่วยเสียงย่อยหลักเข้ากับหน่วยเสียงย่อยที่ไม่ได้เป็นแกนพยางค์ เส้นสีน้ำเงินเชื่อมโยงหน่วยเสียงย่อยหลักเข้ากับหน่วยเสียงย่อยในพยางค์ที่ไม่ลงเสียงหนัก และเส้นสีเขียวเชื่อมโยงหน่วยเสียงย่อยที่ไม่ได้ตามหลังพยัญชนะเบาเข้ากับหน่วยเสียงย่อยที่ตามหลังพยัญชนะเบา

รูปสระ	หน่วยเสียงสระ	หน่วยเสียงสระย่อย
		โดยพื้นฐาน	ไม่ลงเสียงหนัก	ตามหลัง พยัญชนะเบา	ไม่ลงเสียงหนัก + ตามหลัง พยัญชนะเบา
і ї	/i/	[i̽] [ɪ]	[i]	[i] [i̽]	[i] [i̽]
и	/ɪ/	[ɪ]	[ɪ̞] [ɛ̝]	—	—
е є	/ɛ/	[ɛ]	[ɛ̝] [ɪ̞]	[ɛ]	[e]
а я	/ɑ/	[ɑ]	[ɑ̽]	[ɑ̈]	[ɐ]
о	/ɔ/	[ɔ]	[ɔ̝] [o]	[ɔ̈]	[ɔ̽] [ö]
у ю	/u/	[u]	[u]	[ʊ]	[ʊ]

การออกเสียงสระต่างกันไปตามบริบทเหล่านี้ไม่มีนัยสำคัญในระดับหน่วยเสียง และเจ้าของภาษาไม่จำเป็นต้องออกเสียงสระตรงตามเงื่อนไขที่ระบุไว้ในตารางนี้เสมอไป ดังนั้น การถ่ายเสียงสระเป็นสัทอักษรและการทับศัพท์เสียงสระในที่นี้จะคำนึงถึงเฉพาะหน่วยเสียงย่อยหลัก (คือหน่วยเสียงย่อยที่อยู่ในพยางค์ที่ลงเสียงหนักและไม่ได้ตามหลังพยัญชนะเบา) ของแต่ละหน่วยเสียงเท่านั้น ได้แก่ [i ~ i̽], [ɪ], [ɛ], [ɑ], [ɔ] และ [u]

12. เสียงสระ ɪ ในภาษายูเครนมาตรฐานไม่ตรงกับทั้งเสียงสระอีและเสียงสระอือในภาษาไทย แต่เนื่องจากมีผู้พูดภาษายูเครนในบางท้องถิ่นออกเสียงสระนี้ค่อนไปทางเสียงสระ ɨ และเพื่อแยกความแตกต่างจากรูปสระ –ี และ –ิ ซึ่งใช้ในการทับศัพท์เสียงสระ i ในที่นี้จึงเลือกใช้รูปสระ –ือ และ –ึ ในการทับศัพท์เสียงสระ ɪ เช่น

ми́ша імби́р по́нчик хи́бний

mysha imbyr ponchyk khybnyi

[ˈmɪʃɑ] [imˈbɪr] [ˈpɔnt͡ʃɪk] [ˈxɪbnɪi̯]

มือชา อิมบือร์ ปอนชึก คึบนึย

"หนูหริ่ง" "ขิง" "โดนัต" "ผิดพลาด"

13. ความสั้นยาวของสระ ในภาษายูเครน ความสั้นยาวของเสียงสระไม่มีผลต่อการจำแนกความหมายของคำ แม้ว่าในการออกเสียงจริง สระในพยางค์ที่ไม่ลงเสียงหนักอาจออกเสียงสั้นกว่าสระในพยางค์ที่ลงเสียงหนัก แต่อักขรวิธีไทยในปัจจุบันไม่มีรูปสระที่สามารถแสดงเสียงสระสั้นในบางบริบทได้อย่างเหมาะสม ในที่นี้จึงกำหนดให้ถ่ายเสียงสระแตกต่างกันไปตามปัจจัยแวดล้อมอื่น ๆ ซึ่งจะแจกแจงไว้ในตารางเทียบเสียงสระ

14. สระธรรมดาที่เขียนเรียงกัน ให้ทับศัพท์ตามเสียงสระทีละเสียง ไม่ทับศัพท์เป็นสระประสม เช่น

океа́н стадіо́н кругоо́біг

okean stadion kruhoobih

[ɔ.kɛˈɑn] [stɑ.d⁽ʲ⁾iˈɔn] [kru.ɦɔˈɔ.b⁽ʲ⁾iɦ]

ออแกอัน สตาดีออน กรูฮอออบีห์

"มหาสมุทร" "สนามกีฬา" "วัฏจักร, การหมุนเวียน"

15. การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต มีหลักดังนี้

15.1 เสียงพยัญชนะ r และ ɦ ในตำแหน่งท้ายพยางค์ เมื่อทับศัพท์ให้ใช้ ร และ ห ตามลำดับ และใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตกำกับไว้ เช่น

ма́рмур о́бсяг порі́г

marmur obsiah porih

[ˈmɑrmur] [ˈɔbsʲɑɦ] [pɔˈr⁽ʲ⁾iɦ]

มาร์มูร์ ออบเซียห์ ปอรีห์

"หินอ่อน" "ขอบเขต, ขนาด" "ธรณีประตู"

15.2 เสียงสระ i̯ และ u̯ ซึ่งกำหนดให้ทับศัพท์โดยใช้ ย และ ว ตามลำดับ เมื่อตามหลังสระบางเสียงไม่สามารถออกเสียงตามระบบเสียงภาษาไทยได้ ให้ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตไว้บน ย และ ว นั้น เช่น

Андрі́й трофе́й любо́в

Andrii trofei liubov

[ɑnˈd⁽ʲ⁾r⁽ʲ⁾ii̯] [trɔˈfɛi̯] [lʲuˈbɔu̯]

อันดรีย์ ตรอแฟย์ ลูบอว์

"ชื่อบุคคล" "ถ้วยรางวัล" "ความรัก"

15.3 พยางค์ที่มีเสียงพยัญชนะท้าย 2 เสียง และมีเสียง r อยู่หลังสระ เมื่อทับศัพท์ให้ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตไว้บน ร เช่น

металу́рг фіо́рд торт

metalurh fiord tort

[mɛtɑˈɫurɦ] [f⁽ʲ⁾iˈɔrd] [tɔrt]

แมตาลูร์ห ฟีออร์ด ตอร์ต

"ช่างโลหะ" "ฟยอร์ด" "เค้ก"

15.4 พยางค์ที่มีเสียงพยัญชนะท้าย 2 เสียงหรือมากกว่า และไม่มีเสียง r อยู่หลังสระ เมื่อทับศัพท์ให้ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตไว้บนพยัญชนะตัวสุดท้ายเพียงแห่งเดียว เช่น

вовк тигр глузд шланг жанр хрест тембр центр

vovk tyhr hluzd shlanh zhanr khrest tembr tsentr

[wɔu̯k] [tɪɦr] [ɦɫuzd] [ʃɫɑnɦ] [ʒɑnr] [xrɛst] [tɛmbr] [t͡sɛntr]

วอวก์ ตือหร์ ฮลุซด์ ชลันห์ ฌันร์ แครสต์ แตมบร์ แซนตร์

"หมาป่า" "เสือ" "ปัญญา" "สายยาง" "ประเภท (ดนตรี, วรรณกรรม ฯลฯ)" "กางเขน, กากบาท" "สีสันเสียง" "ศูนย์กลาง"

15.5 พยางค์ที่มีเสียงพยัญชนะท้ายมากกว่า 2 เสียง และมีเสียง r อยู่หลังสระ เมื่อทับศัพท์ไม่ต้องใส่ ร และให้ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตไว้บนพยัญชนะตัวสุดท้าย เช่น

Вільногі́рськ шерсть борщ

Vilnohirsk sherst borshch

[ʋ⁽ʲ⁾ilʲnɔˈɦ⁽ʲ⁾irsʲk] [ʃɛrsʲtʲ] [bɔrʃt͡ʃ]

วิลนอฮีสก์ แชสจ์ บอชช์

"ชื่อเมือง" "ขนสัตว์" "ซุปชนิดหนึ่ง"

16. การใช้ไม้ไต่คู้ ในที่นี้ไม่กำหนดให้ใส่ไม้ไต่คู้เพื่อแสดงเสียงสระสั้น แต่อาจใส่เพื่อให้เห็นแตกต่างจากคําไทยหรือเพื่อช่วยให้ผู้อ่านแยกพยางค์ได้สะดวกขึ้นก็ได้ เช่น

стек ку́бок

stek kubok

[stɛk] [ˈkubɔk]

สแตก, สแต็ก กูบอก, กูบ็อก

"กองซ้อน" "ถ้วย"

17. การใช้เครื่องหมายวรรคตอน มีหลักดังนี้

17.1 คำที่เป็นชื่อและนามสกุล เมื่อทับศัพท์ให้ใช้เครื่องหมายวรรคตอนตามการเขียนในภาษายูเครน เช่น

Євге́нія Барві́нська / Yevheniia Barvinska Мико́ла Леонто́вич / Mykola Leontovych Богда́н-І́гор Анто́нич / Bohdan-Ihor Antonych

= = =

แยวแฮนียา บาร์วินสกา มือกอลา แลออนตอวึช บอห์ดัน-อีฮอร์ อันตอนึช

17.2 คำที่เป็นคำวิสามานยนามประเภทอื่น ๆ ที่เขียนแยกกันในภาษายูเครน เมื่อทับศัพท์ให้เขียนติดกันไป ไม่ต้องแยกคำตามการเขียนในภาษายูเครน เช่น

Но́вий Би́ків / Novyi Bykiv Висо́кий за́мок / Vysokyi zamok Ку́зня на Риба́льському / Kuznia na Rybalskomu

= = =

นอวึยบือกิว [ชื่อหมู่บ้าน] วือซอกึยซามอก, วือซอกึยซาม็อก [ชื่อหนังสือพิมพ์] กุซญานารือบัลสกอมู [ชื่อบริษัท]

17.3 คำที่มีเครื่องหมายยัติภังค์เชื่อมกันในภาษายูเครน เมื่อทับศัพท์ให้ใส่เครื่องหมายยัติภังค์ตามการเขียนในภาษายูเครน เช่น

будь-хто́ / bud-khto грома́дсько-політи́чний / hromadsko-politychnyi Ка́м'янка-Бу́зька / Kamianka-Buzka

= = =

บุด-คตอ ฮรอมัดซ์สกอ-ปอลีตึชนึย กามิยันกา-บุซกา

18. ตัวอักษรภาษายูเครน มีชื่อเรียกดังนี้

А Г Е З Ї Л О С Ф Ч Ь

= = = = = = = = = = =

อา แฮ แอ แซ ยี แอล ออ แอส แอฟ แช มิยากึยซนัก

Б Ґ Є И Й М П Т Х Ш Ю

= = = = = = = = = = =

แบ แก แย อือ ยอต แอม แป แต คา ชา ยู

В Д Ж І К Н Р У Ц Щ Я

= = = = = = = = = = =

แว แด แฌ อี กา แอน แอร์ อู แซ ชชา ยา

19. อักษรย่อ ให้เขียนทับศัพท์โดยไม่ต้องเว้นช่องไฟ เช่น

КПІ / KPI МЗС / MZS НБУ / NBU

= = =

กาแปอี (สถาบันสารพัดช่างเคียฟ) แอมแซแอส (กระทรวงการต่างประเทศ) แอนแบอู (ธนาคารแห่งชาติยูเครน)

20. คำที่ผูกขึ้นจากอักษรย่อ ซึ่งอ่านออกเสียงได้เสมือนคำคำหนึ่ง มิได้ออกเสียงเรียงตัวอักษร ให้เขียนทับศัพท์ตามเสียงที่ออก เช่น

КНЛУ / KNLU  [kɑnɛlɛˈu] КрАЗ / KrAZ  [krɑz] СумДУ / SumDU  [sumdɛˈu]

= = =

กาแนแลอู (มหาวิทยาลัยภาษาศาสตร์แห่งชาติเคียฟ) กรัซ (โรงงานรถยนต์แกรแมนชุก) ซุมแดอู (มหาวิทยาลัยรัฐซูมือ)

21. อักษรย่อชื่อบุคคล ให้เขียนโดยใส่จุดและเว้นช่องไฟระหว่างชื่อกับนามสกุล เช่น

М. Груше́вський / M. Hrushevskyi Т. Г. Шевче́нко / T. H. Shevchenko

= =

แอม. ฮรูแชวสกึย แต. แฮ. แชวแชนกอ

22. การเชื่อมเสียงระหว่างกลุ่มคำ ในการออกเสียงกลุ่มคำยูเครนจะมีการเชื่อมเสียงพยัญชนะท้ายคำกับเสียงสระต้นคำที่ตามมา หรือเชื่อมเสียงสระท้ายคำกับเสียงพยัญชนะต้นคำที่ตามมา ในการทับศัพท์ให้แสดงการเชื่อมเสียงเหล่านั้นด้วย เช่น

він і вона́ вона́ й він Бі́ла Це́рква

vin i vona vona y vin Bila Tserkva

[ʋ⁽ʲ⁾in i wɔˈnɑ] [wɔˈnɑ j ʋ⁽ʲ⁾in] [ˈb⁽ʲ⁾iɫɑ ˈt͡sɛrkʋɑ]

วีนีวอนา วอนัยวิน บีลัตแซร์กวา

"เขาและเธอ" "เธอและเขา" "ชื่อเมือง"

ตารางเทียบเสียงพยัญชนะ

รูปเขียน		เสียง	ใช้	ตัวอย่าง
อักษรซีริลลิก	อักษรโรมัน			อักษรซีริลลิก	อักษรโรมัน	คำอ่าน	คำทับศัพท์	ความหมาย
Б
б	b	b, b⁽ʲ⁾	บ	бараба́н	baraban	[bɑrɑˈbɑn]	บาราบัน	กลอง
				брова́	brova	[brɔˈʋɑ]	บรอวา	คิ้ว
				го́луб	holub	[ˈɦɔɫub]	ฮอลุบ	นกพิราบ, นกเขา
В
в (เมื่อเป็นพยัญชนะต้นพยางค์)	v	ʋ, ʋ⁽ʲ⁾,  w, ʍ	ว	ві́дповідь	vidpovid	[ˈʋ⁽ʲ⁾idpɔʋ⁽ʲ⁾idʲ]	วิดปอวิด	คำตอบ
				вуглево́д	vuhlevod	[wuɦɫɛˈwɔd]	วูห์แลวอด	คาร์โบไฮเดรต
				все́світ	vsesvit	[ˈʍsɛs⁽ʲ⁾ʋ⁽ʲ⁾it]	วแซสวิต	เอกภพ
в (เมื่อเป็นพยัญชนะท้ายพยางค์)	v	u̯ ~ β	ว (เมื่อประสมกับสระ –ิ, –ึ, แ–, เ–ีย)	о́стрів	ostriv	[ˈɔst⁽ʲ⁾r⁽ʲ⁾iu̯]	ออสตริว	เกาะ
				Авді́ївка	Avdiivka	[ɑu̯ˈd⁽ʲ⁾ijiu̯kɑ]	เอาดียิวกา	ชื่อเมือง
				пивни́й	pyvnyi	[pɪu̯ˈnɪi̯]	ปึวนึย	ที่เกี่ยวกับเบียร์
				дре́вній	drevnii	[ˈdrɛu̯n⁽ʲ⁾ii̯]	แดรวนีย์	โบราณ
				Бо́лдирєв	Boldyriev	[ˈbɔɫdɪrʲɛu̯]	บอลดือเรียว	ชื่อสกุล
			ว์ (เมื่อประสมกับสระ –ู, –อ)	зсув	zsuv	[zsuu̯]	ซซูว์	แผ่นดินถล่ม
				вірьо́вка	virovka	[ʋ⁽ʲ⁾iˈrʲɔu̯kɑ]	วีรอว์กา	เชือก
ав (เมื่อไม่มีสระตามมา)	av	ɑu̯ ~ ɑβ	เ–า	авже́ж	avzhezh	[ɑu̯ˈʒɛʒ]	เอาแฌฌ	อย่างแน่นอน
				диноза́вр	dynozavr	[dɪnɔˈzɑu̯r]	ดือนอเซาร์	ไดโนเสาร์
яв (เมื่อไม่มีสระตามมา)	yav (เมื่ออยู่ต้นคำ);  iav (เมื่ออยู่ภายใน  คำ)	jau̯ ~ jaβ,  ʲɑu̯ ~ ʲɑβ	เยา; –ิเยา; เ–ียว; เ–า  (ดูเพิ่มในตารางเทียบเสียงสระ я)	я́вний	yavnyi	[ˈjɑu̯nɪi̯]	เยานึย	ชัดแจ้ง, เป็นที่ปรากฏ
				п'я́вка	piavka	[ˈpjɑu̯ka]	ปิเยากา	ปลิง
				уявля́в	uiavliav	[ujɑu̯ˈlʲɑu̯]	อูเยาเลียว	นึกภาพ
				найня́в	nainiav	[nɑi̯ˈnʲɑu̯]	นัยเญา	ว่าจ้าง
Г
г	h (โดยทั่วไป);  gh (เมื่อตามหลัง з)	ɦ, ɦ⁽ʲ⁾	ฮ (เมื่ออยู่ต้นพยางค์)	Григо́рій	Hryhorii	[ɦrɪˈɦɔr⁽ʲ⁾่ii̯]	ฮรือฮอรีย์	ชื่อบุคคล
				Згора́ни	Zghorany	[zɦɔˈrɑnɪ]	ซฮอรานือ	ชื่อหมู่บ้าน
			ห (เมื่ออยู่ท้ายพยางค์)	легки́й	lehkyi	[ɫɛɦˈkɪi̯]	แลห์กึย	เบา, ง่าย
				сніг	snih	[s⁽ʲ⁾n⁽ʲ⁾iɦ]	สนีห์	หิมะ
Ґ
ґ	g	ɡ, ɡ⁽ʲ⁾	ก	ґирли́ґɑ	gyrlyga	[ɡɪrˈɫɪɡɑ]	กือร์ลือกา	ไม้ตะขอคนเลี้ยงแกะ
				ґу́дзик	gudzyk	[ˈɡud͡zɪk]	กุดซึก	กระดุม
				ґрунт	grunt	[ɡrunt]	กรุนต์	ดิน, พื้นดิน
Д
д	d	d, d⁽ʲ⁾	ด	до́свід	dosvid	[ˈdɔs⁽ʲ⁾ʋ⁽ʲ⁾id]	ดอสวิด	ประสบการณ์
				дрізд	drizd	[d⁽ʲ⁾r⁽ʲ⁾izd]	ดริซด์	นกเดินดง
д (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	d	dʲ	ด	дя́дько	diadko	[ˈdʲɑdʲkɔ]	เดียดกอ	ลุง, อาผู้ชาย, น้าผู้ชาย
				дьо́готь	dohot	[ˈdʲɔɦɔtʲ]	ดอฮอจ	น้ำมันดิน
дз	dz	d͡z, d͡z⁽ʲ⁾	ซ (เมื่ออยู่ต้นคำ)	дзе́ркало	dzerkalo	[ˈd͡zɛrkɑɫɔ]	แซร์กาลอ	กระจก
				дзво́ник	dzvonyk	[ˈd͡zwɔnɪk]	ซวอนึก	กระดิ่ง
			ดซ (เมื่ออยู่ภายในคำ)	кукуру́дза	kukurudza	[kukuˈrud͡zɑ]	กูกูรุดซา	ข้าวโพด
				бри́ндза	bryndza	[ˈbrɪnd͡zɑ]	บรึนด์ซา	เนยแข็งชนิดหนึ่ง
дз (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	dz	d͡zʲ	ซ (เมื่ออยู่ต้นคำ)	дзьоб	dzob	[d͡zʲɔb]	ซอบ	จะงอยปากนก
			ดซ (เมื่ออยู่ภายในคำหรือท้ายคำ)	ґедзь	gedz	[ɡɛd͡zʲ]	แกดซ์	เหลือบ
дж	dzh	d͡ʒ, d͡ʒ⁽ʲ⁾	จ	джу́нглі	dzhunhli	[ˈd͡ʒunɦl⁽ʲ⁾i]	จุนฮลี	ป่ารก
				бджола́	bdzhola	[bd͡ʒɔˈɫɑ]	บจอลา	ผึ้ง
				бюдже́т	biudzhet	[bʲuˈd͡ʒɛt]	บูแจต	งบประมาณ
				дрі́жджі	drizhdzhi	[ˈd⁽ʲ⁾r⁽ʲ⁾iʒd͡ʒ⁽ʲ⁾i]	ดริฌจี	ยีสต์
				ґандж	gandzh	[ɡɑnd͡ʒ]	กันจ์	ข้อบกพร่อง
Ж
ж	zh	ʒ, ʒ⁽ʲ⁾	ฌ	жи́то	zhyto	[ˈʒɪtɔ]	ฌือตอ	ข้าวไรย์
				жнива́	zhnyva	[ʒnɪˈʋɑ]	ฌนือวา	การเก็บเกี่ยว
				страж	strazh	[strɑʒ]	สตรัฌ	ผู้พิทักษ์
З
з	z	z, z⁽ʲ⁾	ซ	залі́зо	zalizo	[zɑˈl⁽ʲ⁾izɔ]	ซาลีซอ	เหล็ก
				зрости́	zrosty	[zrɔˈstɪ]	ซรอสตือ	ปลูก, เติบโต
				по́їзд	poizd	[ˈpɔjizd]	ปอยิซด์	รถไฟ
з (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	z	zʲ	ซ	хазя́їн	khaziain	[xɑˈzʲɑjin]	คาเซียยิน	เจ้าของ, เจ้าบ้าน
				скрізь	skriz	[skr⁽ʲ⁾izʲ]	สกริซ	ทุกที่, ที่ใดก็ตาม
				бли́зько	blyzko	[ˈbɫɪzʲkɔ]	บลึซกอ	ใกล้
Й
й (เมื่ออยู่ต้นคำ  หรือเมื่ออยู่ระหว่างสระ)	y (เมื่ออยู่ต้นคำ)  i (เมื่ออยู่ระหว่าง  สระ)	j	ย	йо́гурт	yohurt	[ˈjɔɦurt]	ยอฮูร์ต	โยเกิร์ต
				райо́н	raion	[rɑˈjɔn]	รายอน	เขต, พื้นที่
				прийо́м	pryiom	[prɪˈjɔm]	ปรือยอม	การต้อนรับ, การรับรอง
й (เมื่อตามหลังพยัญชนะ  หรือเมื่อตามหลัง ь)	i	j	–ิย	серйо́зний	serioznyi	[sɛˈrjɔznɪi̯]	แซริยอซนึย	จริงจัง
				підйо́м	pidiom	[p⁽ʲ⁾iˈdjɔm]	ปีดิยอม	การขึ้น, การยก
				мільйо́н	milion	[m⁽ʲ⁾iˈlʲjɔn]	มีลิยอน	จำนวนล้าน
й (เมื่อเป็นพยัญชนะท้ายพยางค์)	i	i̯	ย (เมื่อประสมกับสระ –ะ, –ึ, –ุ, –อ)	чай	chai	[t͡ʃɑi̯]	ชัย	ชา
				яйце́	yaitse	[jɑi̯ˈt͡sɛ]	ยัยต์แซ	ไข่
				ти́хий	tykhyi	[ˈtɪxɪi̯]	ตือคึย	เงียบสงบ
				буй	bui	[bui̯]	บุย	ทุ่น
				Пулю́й	Puliui	[puˈlʲui̯]	ปูลุย	ชื่อสกุล
				геро́й	heroi	[ɦɛˈrɔi̯]	แฮรอย	วีรชน
			ย์ (เมื่อประสมกับสระ –ี, แ–, เ–ีย)	ни́жній	nyzhnii	[ˈnɪʒn⁽ʲ⁾ii̯]	นึฌนีย์	ล่าง
				мої́й	moii	[mɔˈjii̯]	มอยีย์	ของฉัน
				солове́й	solovei	[sɔɫɔˈʋɛi̯]	ซอลอแวย์	นกไนติงเกล
				ся́йво	siaivo	[ˈsʲɑi̯wɔ]	เซียย์วอ	แสงจ้า, แสงเรือง
К
к	k	k, k⁽ʲ⁾	ก	ку́рка	kurka	[ˈkurkɑ]	กูร์กา	ไก่
				кни́жка	knyzhka	[ˈknɪʒkɑ]	กนึฌกา	หนังสือ
				керівни́к	kerivnyk	[kɛr⁽ʲ⁾iu̯ˈnɪk]	แกริวนึก	หัวหน้า, ผู้นำ
Л
л	l	ɫ, l⁽ʲ⁾	ล	леле́ка	leleka	[ɫɛˈɫɛkɑ]	แลแลกา	นกกระสา
				дя́тел	diatel	[ˈdʲɑtɛɫ]	เดียแตล	นกหัวขวาน
л (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	l	lʲ	ล	ля́лька	lialka	[ˈlʲɑlʲkɑ]	เลียลกา	ตุ๊กตา
				льо́тчик	lotchyk	[ˈlʲɔt͡ʃːɪk]	ลอตชึก	นักบิน
М
м	m	m, m⁽ʲ⁾	ม	мі́сто	misto	[ˈm⁽ʲ⁾istɔ]	มิสตอ	เมือง, นคร
				млина́р	mlynar	[mɫɪˈnɑr]	มลือนาร์	เจ้าของโรงโม่
				ма́ксимум	maksymum	[ˈmɑksɪmum]	มักซือมุม	ค่าสูงสุด
Н
н	n	n, n⁽ʲ⁾	น	нічни́й	nichnyi	[n⁽ʲ⁾it͡ʃˈnɪi̯]	นิชนึย	ที่เกี่ยวกับกลางคืน
				сніда́нок	snidanok	[s⁽ʲ⁾n⁽ʲ⁾iˈdɑnɔk]	สนีดาน็อก	มื้อเช้า
н (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	n	nʲ ~ ɲ	ญ	доро́жнє	dorozhnie	[dɔˈrɔʒnʲɛ]	ดอรอฌแญ	ที่เกี่ยวกับถนน
				умі́ння	uminnia	[uˈm⁽ʲ⁾inʲːɑ]	อูมิญญา	ทักษะ
				ньо́го	noho	[ˈnʲɔɦɔ]	ญอฮอ	เขา, มัน
				ячмі́нь	yachmin	[jɑt͡ʃˈm⁽ʲ⁾inʲ]	ยัชมิญ	ข้าวบาร์เลย์
П
п	p	p, p⁽ʲ⁾	ป	пі́дпис	pidpys	[ˈp⁽ʲ⁾idpɪs]	ปิดปึส	ลายเซ็น
				пра́пор	prapor	[ˈprɑpɔr]	ปราปอร์	ธง
				степ	step	[stɛp]	สแตป	ทุ่งหญ้าสเตปป์
Р
р	r	r, r⁽ʲ⁾	ร	рі́чка	richka	[ˈr⁽ʲ⁾it͡ʃkɑ]	ริชกา	แม่น้ำ
				рестора́н	restoran	[rɛstɔˈrɑn]	แรสตอรัน	ภัตตาคาร
				сірни́к	sirnyk	[s⁽ʲ⁾irˈnɪk]	ซีร์นึก	ไม้ขีดไฟ
				ресу́рс	resurs	[rɛˈsurs]	แรซูร์ส	ทรัพยากร
С
с;  с (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	s	s, s⁽ʲ⁾;  sʲ	ซ (เมื่อตามด้วยสระ)	сімсо́т	simsot	[s⁽ʲ⁾imˈsɔt]	ซิมซอต	เจ็ดร้อย
				сього́дні	sohodni	[sʲɔˈɦɔd⁽ʲ⁾n⁽ʲ⁾i]	ซอฮอดนี	วันนี้
			ส (เมื่อตามด้วยพยัญชนะ)	спис	spys	[spɪs]	สปึส	หอกซัด, แหลน
				свідо́мість	svidomist	[s⁽ʲ⁾ʋ⁽ʲ⁾iˈdɔm⁽ʲ⁾is⁽ʲ⁾tʲ]	สวีดอมิสจ์	ความรู้สึกตัว, การรับรู้
			ส (เมื่ออยู่ท้ายคำ  หรือเมื่ออยู่ท้ายพยางค์)	яки́йсь	yakyis	[jɑˈkɪi̯sʲ]	ยากึยส์	บาง, บ้าง
				сосна́	sosna	[sɔsˈnɑ]	ซอสนา	ต้นสน
Т
т	t	t, t⁽ʲ⁾	ต	тала́нт	talant	[tɑˈɫɑnt]	ตาลันต์	พรสวรรค์
				твори́ти	tvoryty	[twɔˈrɪtɪ]	ตวอรือตือ	สร้าง, ผลิต
				теа́тр	teatr	[tɛˈɑtr]	แตอัตร์	โรงละคร
				текст	tekst	[tɛkst]	แต็กสต์	ข้อความ, ตัวบท
т (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	t	tʲ ~ c	จ	тютю́н	tiutiun	[tʲuˈtʲun]	จูจุน	ยาสูบ
				життя́	zhyttia	[ʒɪˈtʲːɑ]	ฌึจจา	ชีวิต
				костьо́л	kostol	[kɔˈs⁽ʲ⁾tʲɔɫ]	กอสจอล	โบสถ์โรมันคาทอลิก
				кі́готь	kihot	[ˈk⁽ʲ⁾iɦɔtʲ]	กีฮอจ	กรงเล็บ
Ф
ф	f	f, f⁽ʲ⁾	ฟ	фа́рба	farba	[ˈfɑrbɑ]	ฟาร์บา	สี
				фрукт	frukt	[frukt]	ฟรุกต์	ผลไม้
				верф	verf	[ʋɛrf]	แวร์ฟ	ท่าเทียบเรือ
Х
х	kh	x, x⁽ʲ⁾	ค	ховра́х	khovrakh	[xɔu̯ˈrɑx]	คอว์รัค	กระรอกดิน
				хліб	khlib	[xl⁽ʲ⁾ib]	คลิบ	ขนมปัง
				хма́ра	khmara	[ˈxmɑrɑ]	คมารา	เมฆ
Ц
ц;  ц (เมื่อตามด้วยสระที่นำด้วย [j]  หรือเมื่อตามด้วย ь)	ts	t͡s, t͡s⁽ʲ⁾;  t͡sʲ	ซ (เมื่ออยู่ต้นคำและตามด้วยสระ  หรือเมื่ออยู่ระหว่างพยัญชนะต้นคำ  กับสระ)	цуценя́	tsutsenia	[t͡sut͡sɛˈnʲɑ]	ซุตแซญา	ลูกหมา
				цьо́ця	tsotsia	[ˈt͡sʲɔt͡sʲɑ]	ซอตเซีย	ป้า, อาผู้หญิง, น้าผู้หญิง
				зціди́ти	ztsidyty	[z⁽ʲ⁾t͡s⁽ʲ⁾iˈdɪtɪ]	ซซีดือตือ	การกรอง, การชะแยก
			ส (เมื่ออยู่ต้นคำ  และตามด้วยพยัญชนะ)	цвях	tsviakh	[t͡s⁽ʲ⁾ʋʲɑx]	สเวียค	ตะปู
				цькува́ти	tskuvaty	[t͡sʲkuˈʋɑtɪ]	สกูวาตือ	ไล่ตาม, ไล่จับ
			ตซ (เมื่ออยู่ระหว่างสระ  หรือเมื่ออยู่ระหว่าง ร กับสระ)	лицьови́й	lytsovyi	[ɫɪt͡sʲɔˈʋɪi̯]	ลึตซอวึย	ที่เกี่ยวกับใบหน้า
				озе́рце	ozertse	[ɔˈzɛrt͡sɛ]	ออแซร์ตแซ	บึงขนาดเล็ก
			ต์ซ (เมื่ออยู่ระหว่างพยัญชนะอื่น  กับสระภายในคำ)	голубці́	holubtsi	[ɦɔɫubˈt͡s⁽ʲ⁾i]	ฮอลุบต์ซี	กะหล่ำปลีม้วนยัดไส้
				вівця́	vivtsia	[ʋ⁽ʲ⁾iu̯ˈt͡sʲɑ]	วิวต์เซีย	แกะ
			ตส์ (เมื่ออยู่ระหว่างสระ  กับพยัญชนะ)	міцни́й	mitsnyi	[m⁽ʲ⁾it͡sˈnɪi̯]	มิตส์นึย	แข็งแรง, ที่มีพลัง
				Кле́цька	Kletska	[ˈklɛt͡sʲkɑ]	แกลตส์กา	ชื่อแม่น้ำ
			ตส์ (เมื่ออยู่ท้ายคำ)	абза́ц	abzats	[ɑbˈzɑt͡s]	อับซัตส์	ย่อหน้า
				мі́сяць	misiats	[ˈm⁽ʲ⁾isʲɑt͡sʲ]	มีเซียตส์	เดือน, ดวงจันทร์
Ч
ч	ch	t͡ʃ, t͡ʃ⁽ʲ⁾	ช	ча́йка	chaika	[ˈt͡ʃɑi̯ka]	ชัยกา	นกนางนวล
				чверть	chvert	[t͡ʃʋɛrtʲ]	ชแวร์จ	เศษหนึ่งส่วนสี่
				ве́чір	vechir	[ˈʋɛt͡ʃ⁽ʲ⁾ir]	แวชีร์	เวลาเย็น
				по́руч	poruch	[ˈpɔrut͡ʃ]	ปอรุช	ใกล้
Ш
ш	sh	ʃ, ʃ⁽ʲ⁾	ช	ше́ршень	shershen	[ˈʃɛrʃɛnʲ]	แชร์แชญ	ต่อ
				шпа́льта	shpalta	[ˈʃpɑlʲtɑ]	ชปัลตา	สดมภ์, แนวตั้ง
				афі́ша	afisha	[ɑˈf⁽ʲ⁾iʃɑ]	อาฟีชา	ป้ายประกาศ
				кашта́н	kashtan	[kɑʃˈtɑn]	กัชตัน	เกาลัด
Щ
щ	shch	ʃt͡ʃ, ʃt͡ʃ⁽ʲ⁾	ชช (เมื่ออยู่ต้นคำ)	щі́тка	shchitka	[ˈʃt͡ʃ⁽ʲ⁾itkɑ]	ชชิตกา	แปรง
				щорі́чний	shchorichnyi	[ʃt͡ʃɔˈr⁽ʲ⁾it͡ʃnɪi̯]	ชชอริชนึย	รายปี, ประจำปี
			ชช (เมื่ออยู่ระหว่างสระ  หรือเมื่ออยู่ระหว่าง ร กับสระ)	се́лище	selyshche	[ˈsɛɫɪʃt͡ʃɛ]	แซลึชแช	หมู่บ้าน, นิคม
				го́рщик	horshchyk	[ˈɦɔrʃt͡ʃɪk]	ฮอร์ชชึก	ภาชนะดินเผา
			ช์ช (เมื่ออยู่ระหว่างพยัญชนะอื่น  กับสระ)	автого́нщик	avtohonshchyk	[ɑu̯tɔˈɦɔnʃt͡ʃɪk]	เอาตอฮอนช์ชึก	นักแข่งรถ
				ба́тьківщина	batkivshchyna	[ˈbɑtʲk⁽ʲ⁾iu̯ʃt͡ʃɪnɑ]	บัจกิวช์ชือนา	บ้านเกิดเมืองนอน
			ชช์ (เมื่ออยู่ท้ายคำ)	дощ	doshch	[dɔʃt͡ʃ]	ดอชช์	ฝน
				плащ	plashch	[pɫɑʃt͡ʃ]	ปลัชช์	เสื้อคลุม, เสื้อกันฝน

หมายเหตุ

ตารางเทียบเสียงสระ

สระธรรมดา

รูปเขียน		เสียง	ใช้	ตัวอย่าง
อักษรซีริลลิก	อักษรโรมัน			อักษรซีริลลิก	อักษรโรมัน	คำอ่าน	คำทับศัพท์	ความหมาย
А
а	a	a	–า (เมื่อเป็นพยางค์เปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ดซ, ตซ  หรือเมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ตามด้วย ร, ห)	Ната́лія	Nataliia	[nɑˈtɑl⁽ʲ⁾ijɑ]	นาตาลียา	ชื่อบุคคล
				жарки́й	zharkyi	[ʒɑrˈkɪi̯]	ฌาร์กึย	ร้อน, อบอ้าว
				магні́т	mahnit	[mɑɦˈn⁽ʲ⁾it]	มาห์นิต	แม่เหล็ก
			–ั (เมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ร, ห  หรือเป็นพยางค์เปิดที่ตามด้วย ดซ, ตซ)	майда́н	maidan	[mɑi̯ˈdɑn]	มัยดัน	จัตุรัสกลางเมือง
				пра́щур	prashchur	[ˈprɑʃt͡ʃur]	ปรัชชูร์	บรรพชน
				ситуа́ція	sytuatsiia	[sɪtuˈɑt͡s⁽ʲ⁾ijɑ]	ซือตูอัตซียา	สถานการณ์
				В'ячесла́в	Viacheslav	[ʋjɑt͡ʃɛsˈɫɑu̯]	วิยาแชสเลา [อะ + ว]	ชื่อบุคคล
Е
е	e	ɛ	แ–	лепеха́	lepekha	[ɫɛpɛˈxɑ]	แลแปคา	ว่านน้ำ
				фе́нхель	fenkhel	[ˈfɛnxɛlʲ]	แฟนแคล	ยี่หร่าฝรั่ง
				Єлисе́й	Yelysei	[jɛɫɪˈsɛi̯]	แยลือแซย์	ชื่อบุคคล
				ене́ргія	enerhiia	[ɛˈnɛrɦ⁽ʲ⁾ijɑ]	แอแนร์ฮียา	พลังงาน
				зле́гка	zlehka	[ˈzɫɛɦkɑ]	ซแลห์กา	อย่างเล็กน้อย
				шеде́вр	shedevr	[ʃɛˈdɛu̯r]	แชแดวร์	ผลงานชิ้นโบแดง
И
и	y	ɪ	–ือ (เมื่อเป็นพยางค์เปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ดซ, ตซ  หรือเมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ตามด้วย ห)	глибина́	hlybyna	[ɦɫɪbɪˈnɑ]	ฮลือบือนา	ความลึก
				по́двиг	podvyh	[ˈpɔdʋɪɦ]	ปอดวือห์	วีรกรรม
			–ือ (เมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ตามด้วย ร  และไม่มีพยัญชนะท้ายตามมาอีก)	інжи́р	inzhyr	[inˈʒɪr]	อินฌือร์	มะเดื่อ
				си́рники	syrnyky	[ˈsɪrnɪkɪ]	ซือร์นือกือ	แพนเค้กชนิดหนึ่ง
			–ื (เมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ตามด้วย ร  และยังมีพยัญชนะท้ายตามมาอีก)	спирт	spyrt	[spɪrt]	สปืร์ต	แอลกอฮอล์
				цирк	tsyrk	[t͡sɪrk]	ซืร์ก	คณะละครสัตว์
			–ึ (เมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ร, ห  หรือเป็นพยางค์เปิดที่ตามด้วย ดซ, ตซ)	швидки́й	shvydkyi	[ʃʋɪdˈkɪi̯]	ชวึดกึย	เร็ว
				ли́цар	lytsar	[ˈɫɪt͡sɑr]	ลึตซาร์	อัศวิน
І
і	i	i	–ี (เมื่อเป็นพยางค์เปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ดซ, ตซ  หรือเมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ตามด้วย ย, ร, ห)	ліні́йний	liniinyi	[l⁽ʲ⁾iˈn⁽ʲ⁾ii̯nɪi̯]	ลีนีย์นึย	เชิงเส้น
				зі́рка	zirka	[ˈz⁽ʲ⁾irkɑ]	ซีร์กา	ดาว, ดารา
				пробі́г	probih	[prɔˈb⁽ʲ⁾iɦ]	ปรอบีห์	ระยะทางสะสม
			–ิ (เมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ย, ร, ห  หรือเป็นพยางค์เปิดที่ตามด้วย ดซ, ตซ)	згі́дність	zghidnist	[ˈz⁽ʲ⁾ɦ⁽ʲ⁾id⁽ʲ⁾n⁽ʲ⁾is⁽ʲ⁾tʲ]	ซฮิดนิสจ์	ความกลมกลืน
				трі́щина	trishchyna	[ˈt⁽ʲ⁾r⁽ʲ⁾iʃt͡ʃɪnɑ]	ตริชชือนา	รอยแตก, รอยแยก
				ініціати́ва	initsiatyva	[in⁽ʲ⁾it͡s⁽ʲ⁾iɑˈtɪʋɑ]	อีนิตซีอาตือวา	ความริเริ่ม
О
о	o	ɔ	–อ	боло́то	boloto	[bɔˈɫɔtɔ]	บอลอตอ	ที่ลุ่มชื้นแฉะ
				огіро́к	ohirok	[ɔɦ⁽ʲ⁾iˈrɔk]	ออฮีรอก	แตงกวา
				проце́с	protses	[prɔˈt͡sɛs]	ปรอตแซส	กระบวนการ
				фо́сфор	fosfor	[ˈfɔsfɔr]	ฟอสฟอร์	ฟอสฟอรัส
				баво́вна	bavovna	[bɑˈwɔu̯nɑ]	บาวอว์นา	ฝ้าย
				проло́г	proloh	[prɔˈlɔɦ]	ปรอลอห์	อารัมภบท
У
у	u	u	–ู (เมื่อเป็นพยางค์เปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ดซ, ตซ  หรือเมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ตามด้วย ร, ว, ห)	кукуру́дза	kukurudza	[kukuˈrud͡zɑ]	กูกูรุดซา	ข้าวโพด
				ко́нкурс	konkurs	[ˈkɔnkurs]	กอนกูร์ส	การประกวด
				друг	druh	[druɦ]	ดรูห์	เพื่อน
			–ุ (เมื่อเป็นพยางค์ปิดที่ไม่ได้ตามด้วย ร, ว, ห  หรือเป็นพยางค์เปิดที่ตามด้วย ดซ, ตซ)	каву́н	kavun	[kɑˈwun]	กาวุน	แตงโม
				уще́лина	ushchelyna	[uʃˈt͡ʃɛɫɪnɑ]	อุชแชลือนา	เหว
				суці́льний	sutsilnyi	[suˈt͡s⁽ʲ⁾ilʲnɪi̯]	ซุตซิลนึย	สมบูรณ์ในตัว

สระที่นำด้วย [j]

รูปเขียน		เสียง	ใช้	ตัวอย่าง
อักษรซีริลลิก	อักษรโรมัน			อักษรซีริลลิก	อักษรโรมัน	คำอ่าน	คำทับศัพท์	ความหมาย
Є
є (เมื่ออยู่ต้นคำหรือเมื่อตามหลังสระ)	ye (เมื่ออยู่ต้นคำ);  ie (เมื่อตามหลังสระ)	jɛ	แย	Єна́кієве	Yenakiieve	[jɛˈnɑk⁽ʲ⁾ijɛʋɛ]	แยนากีแยแว	ชื่อเมือง
				Євге́н	Yevhen	[jɛu̯ˈɦɛn]	แยวแฮน	ชื่อบุคคล
				надає́	nadaie	[nɑdɑˈjɛ]	นาดาแย	ให้
				боє́ць	boiets	[bɔˈjɛt͡sʲ]	บอแยตส์	นักสู้
є (เมื่อตามหลัง ь  หรือเมื่อตามหลังอะพอสทรอฟี)	ie	jɛ	–ิแย	рельє́ф	relief	[rɛˈlʲjɛf]	แรลิแยฟ	รูปนูน
				об'є́м	obiem	[ɔˈbjɛm]	ออบิแยม	ปริมาตร
є (เมื่อตามหลังพยัญชนะที่ไม่ใช่ н, т)	ie	ʲɛ	เ–ีย	Сєвєродоне́цьк	Sievierodonetsk	[ˌsʲɛʋʲɛrɔdɔˈnɛt͡sʲk]	เซียเวียรอดอแนตสก์	ชื่อเมือง
				ллєш	lliesh	[lʲːɛʃ]	เลียช	เท
є (เมื่อตามหลังพยัญชนะ н, т)	ie	ʲɛ	แ–	си́нє	synie	[ˈsɪnʲɛ]	ซือแญ	ที่มีสีน้ำเงิน
				життє́вий	zhyttievyi	[ʒɪˈtʲːɛʋɪi̯]	ฌึจแจวึย	ที่เกี่ยวกับชีวิต
Ї
ї (เมื่ออยู่ต้นคำหรือเมื่อตามหลังสระ)	yi (เมื่ออยู่ต้นคำ);  i (เมื่อตามหลังสระ)	ji	ยี; ยิ	їжа́к	yizhak	[jiˈʒɑk]	ยีฌัก	เม่นแคระ
				ї́здити	yizdyty	[ˈjizdɪtɪ]	ยิซดือตือ	ไป
				приї́хати	pryikhaty	[prɪˈjixɑtɪ]	ปรือยีคาตือ	มา, มาถึง
				корої́д	koroid	[kɔrɔˈjid]	กอรอยิด	ด้วงเจาะเปลือกไม้สน
ї (เมื่อตามหลัง ь  หรือเมื่อตามหลังอะพอสทรอฟี)	i	ji	–ิยี; –ิยิ	Ма́р'їне	Marine	[ˈmɑrjinɛ]	มาริยีแน	ชื่อหมู่บ้าน
				від'ї́зд	vidizd	[ʋ⁽ʲ⁾iˈdjizd]	วีดิยิซด์	การออกไป
Ю
ю (เมื่ออยู่ต้นคำหรือเมื่อตามหลังสระ)	yu (เมื่ออยู่ต้นคำ);  iu (เมื่อตามหลังสระ)	ju	ยู; ยุ	Ю́лія	Yuliia	[ˈjul⁽ʲ⁾ijɑ]	ยูลียา	ชื่อบุคคล
				ю́шка	yushka	[ˈjuʃkɑ]	ยุชกา	ซุปปลา
				ціє́ю	tsiieiu	[t͡s⁽ʲ⁾iˈjɛju]	ซีแยยู	นี้
				бажа́ють	bazhaiut	[bɑˈʒɑjutʲ]	บาฌายุจ	ปรารถนา
ю (เมื่อตามหลัง ь  หรือเมื่อตามหลังอะพอสทรอฟี)	iu	ju	–ิยู; –ิยุ	Нью-Йо́рк	Niu-York	[nʲju ˈjɔrk]	ญิยู-ยอร์ก	ชื่อเมือง
				інтерв'ю́	interviu	[intɛrˈʋju]	อินแตร์วิยู	การสัมภาษณ์
ю (เมื่อตามหลังพยัญชนะ)	iu	ʲu	–ู; –ุ	лю́тий	liutyi	[ˈlʲutɪi̯]	ลูตึย	กุมภาพันธ์
				тюле́нь	tiulen	[tʲuˈɫɛnʲ]	จูแลญ	แมวน้ำ
				пацю́к	patsiuk	[pɑˈt͡sʲuk]	ปัตซุก	หนู
				ключ	kliuch	[klʲut͡ʃ]	กลุช	กุญแจ, ประแจ
Я
я (เมื่ออยู่ต้นคำหรือเมื่อตามหลังสระ)	ya (เมื่ออยู่ต้นคำ);  ia (เมื่อตามหลังสระ)	jɑ	ยา; ยั	я́блуко	yabluko	[ˈjɑbɫukɔ]	ยาบลูกอ	แอปเปิล
				я́струб	yastrub	[ˈjɑstrub]	ยัสตรุบ	เหยี่ยว
				Софі́я	Sofiia	[sɔˈf⁽ʲ⁾ijɑ]	ซอฟียา	ชื่อบุคคล
				мая́к	maiak	[mɑˈjɑk]	มายัก	ประภาคาร
				я́вний	yavnii	[ˈjɑu̯nɪi̯]	เยานึย [ยะ + ว]	ชัดแจ้ง, เป็นที่ปรากฏ
я (เมื่อตามหลัง ь  หรือเมื่อตามหลังอะพอสทรอฟี)	ia	jɑ	–ิยา; –ิยั	ім'я́	imia	[iˈmjɑ]	อีมิยา	ชื่อ
				подві́р'я	podviria	[pɔd⁽ʲ⁾ˈʋ⁽ʲ⁾irjɑ]	ปอดวีริยา	ลานหรือสนามที่มีรั้วล้อม
				зв'я́зка	zviazka	[ˈzʋjɑzkɑ]	ซวิยัซกา	เส้นเอ็น
				хом'я́к	khomiak	[xɔˈmjɑk]	คอมิยัก	แฮมสเตอร์
				п'я́вка	piavka	[ˈpjɑu̯kɑ]	ปิเยากา [ยะ + ว]	ปลิง
я (เมื่อตามหลังพยัญชนะที่ไม่ใช่ н, т)	ia	ʲɑ	เ–ีย	паляни́ця	palianytsia	[pɑlʲɑˈnɪt͡sʲɑ]	ปาเลียนึตเซีย	ขนมปังชนิดหนึ่ง
				буря́к	buriak	[buˈrʲɑk]	บูเรียก	บีตรูต
				пляж	pliazh	[plʲɑʒ]	เปลียฌ	ชายหาด
				Гуляйпо́ле	Huliaipole	[ɦulʲɑi̯ˈpɔlɛ]	ฮูเลียย์ปอแล	ชื่อเมือง
				уявля́в	uiavliav	[ujɑu̯ˈlʲɑu̯]	อูเยาเลียว	นึกภาพ
я (เมื่อตามหลังพยัญชนะ н, т)	ia	ʲɑ	–า; –ั	пі́сня	pisnia	[ˈp⁽ʲ⁾is⁽ʲ⁾nʲɑ]	ปิสญา	เพลง
				ня́нька	nianka	[nʲɑnʲkɑ]	ญัญกา	พี่เลี้ยงเด็ก
				заня́ття	zaniattia	[zɑnʲɑtʲːɑ]	ซาญัจจา	ชั้นเรียน
				тяжки́й	tiazhkyi	[tʲɑʒˈkɪi̯]	จัฌกึย	หนัก, รุนแรง
				найня́в	nainiav	[nɑi̯ˈnʲɑu̯]	นัยเญา [อะ + ว]	ว่าจ้าง

หมายเหตุ

บรรณานุกรม

• Погрібний, Микола Іванович (1984). Орфоепічний словник / уклад. Київ: Рад. школа. (ยูเครน)

• Погрібний, Микола Іванович (1992). Українська літературна вимова. Дніпропетровськ: Трансформ. (ยูเครน)

• Русанівський, В. М.; Тараненко, О. О.; และคณะ (2004). Українська мова: Енциклопедія. Київ: Енциклопедичне видавництво. (ยูเครน)

• Danyenko, Andrii; Vakulenko, Serhii (1995). Ukrainian. München – Newcastle: Lincom Europa. (อังกฤษ)

• Pompino-Marschall, Bernd; Steriopolo, Elena; Żygis, Marzena (2017). "Ukrainian". Journal of the International Phonetic Association. 47 (3): 349–357. (อังกฤษ)