ภาษาทัวเร็ก
ภาษาทัวเร็ก (อักษรโรมัน: Tuareg, ภาษาอังกฤษ: /ˈtwɑːrɛɡ/}) หรือภาษาทามาเช็ก (Tamasheq, /ˈtæməʃɛk/, Tamajaq, ⵜⴰⵎⴰⵌⴰⵆ Tamahaq) เป็นภาษาที่มีความใกล้ชิดกับภาษาและภาษาย่อยในกลุ่มภาษาเบอร์เบอร์ พูดโดยชาวเบอร์เบอร์ทัวเร็กในมาลี ไนเจอร์ แอลจีเรีย ลิเบีย และ บูร์กินาฟาโซ และมีผู้พูดเล็กน้อยในชาด[2]
| ภาษาทัวเร็ก | |
|---|---|
| กลุ่มเชื้อชาติ: | ชาวทัวเร็ก |
| ภูมิภาค: | ทะเลทรายสะฮาราและซาเฮล |
| การจําแนก ทางภาษาศาสตร์: | แอโฟรเอชีแอติก
|
| กลุ่มย่อย: | |
| ISO 639-2 / 5: | tmh |
| ISO 639-3: | tmh |
| กลอตโตลอก: | tuar1240[1] |
 | |
อักขรวิธี
แก้ภาษาทัวเร็กอาจเขียนด้วยอักษรทิฟินาคโบราณ (ลิเบีย-เบอร์เบอร์), อักษรละติน หรืออักษรอาหรับ ระบบ DNAFLA เป็นระบบมาตรฐานสำหรับการเขียนด้วยอักษรละตินในมาลีและบูร์กินาฟาโซ ในขณะที่ในไนเจอร์มีระบบที่ต่างออกไป มีความผันแปรในการใช้อักษรอาหรับและอักษรทิฟินาค[3]
อักษรทิฟินาคมีการใช้ที่จำกัด ใช้ในการเขียนมนต์คาถาลงบนใบปาล์ม และใช้ในการเขียนข้อความ[4] อักษรอาหรับส่วนใหญ่ใช้งานโดยชาวเผ่าที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ศาสนาอิสลาม และไม่ค่อยมีใครทราบถึงขนบธรรมเนียมในเรื่องนี้[5]
| DNAFLA (มาลี)[10] |
ไนเจอร์[11] | อักษรทิฟินาค | อักษรทิฟินาค (ยูนิโคด) | อักษรเปอร์เซีย-อาหรับ |
|---|---|---|---|---|
| a | a | |||
| â | ||||
| ă | ă | |||
| ǝ | ǝ | |||
| b | b |  |
ⵀ | ب |
| (ḅ) | ||||
| c | ||||
| d | d |  |
ⴷ | د |
| ḍ | ḍ |  |
ⴹ | ض |
| e | e | |||
| ê | ||||
| f | f |  |
ⴼ | ف |
| g | g |  |
ⴳ | گ ݣ |
| i | i | |||
| î | ||||
| j | j |  |
ⴶ | چ |
| ǰ | ||||
| ɣ | ɣ |  |
ⵗ | غ |
| h | h |  |
ⵂ | ه |
| k | k |  |
ⴾ | ک |
| l | l |  |
ⵍ | ل |
| ḷ | ḷ | |||
| m | m |  |
ⵎ | م |
| n | n |  |
ⵏ | ن |
| ŋ | ŋ | |||
| o | o | |||
| ô | ||||
| q | q |   |
ⵆ, ⵈ | ق |
| r | r |  |
ⵔ | ر |
| s | s |  |
ⵙ | س |
| ṣ | ṣ |  |
ⵚ | ص |
| š (ʃ) | š |  |
ⵛ | ش |
| t | t |  |
ⵜ | ت |
| ṭ | ṭ |  |
ⵟ | ط |
| u | u | |||
| û | ||||
| w | w |  |
ⵓ | و |
| x | x |  |
ⵅ | خ |
| y | y |   |
ⵢ, ⵉ | ي |
| z | z |   |
ⵌ, ⵣ | ز |
| ẓ | ẓ |  |
ⵥ | ظ |
| ž (ʒ) | ǧ |  |
ⵊ | ج |
| ḥ | |
ⵆ | ح | |
| (ʕ) |  |
ⵄ | ع |
ระบบ DNAFLA ไม่แสดงสระเสียงสั้นที่เริ่มต้นคำ แต่ใช้เครื่องหมาย < dd⟩ (เช่น ⟨Tămašăɣt⟩ สำหรับ [tămašăq])[12]
ในบูร์กินาฟาโซมีแนวโน้มจะใช้อักษรห่วงแบบที่ใช้เขียน ภาษาฟูลา เช่น ⟨ɗ ƭ⟩[13]
อ้างอิง
แก้- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, บ.ก. (2013). "Tuareg". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ Monique Jay, “Quelques éléments sur les Kinnin d’Abbéché (Tchad)". Études et Documents Berbères 14 (1996), 199-212 (ISSN 0295-5245 ISBN 2-85744-972-0).
- ↑ Sudlow (2001:33–36)
- ↑ Penchoen, Thomas G. (1973). Tamazight of the Ayt Ndhir. Los Angeles: Undena Publications. p. 3.
- ↑ "Orthography in a plurigraphic society: the case of Tuareg in Niger (https://www.narcis.nl)". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-03. สืบค้นเมื่อ 2012-04-20.
- ↑ Sudlow (2001:28, 35–36)
- ↑ Ridouane Ziri, Rachid. "Les différents systèmes d'écriture amazighe" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-15. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.
- ↑ Bizari, Brahim. "Ecriture amazigh" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 5, 2001. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.
- ↑ Fukui, Yusuf Yoshinori; Walett Mahmoud, Khadijatou. "Alphabets of Tamashek in Mali: Alphabetization and Tifinagh". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 1, 2004. สืบค้นเมื่อ August 18, 2012.
- ↑ Osborn, Don (2002). "Base extended-Latin characters and combinations for languages of Mali". สืบค้นเมื่อ August 18, 2012.
- ↑ Enguehard, Chantal (2007). "alphabet tamajaq (arrété 214-99 de la République du Niger)" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-11. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.
- ↑ Sudlow (2001:34)
- ↑ Sudlow (2001:33)
บรรณานุกรม
แก้- Christiansen, Niels; Christiansen, Regula (2002). "Some verb morphology features of Tadaksahak". SIL Electronic Working Papers. Dallas: SIL International.
- Heath, Jeffrey (2005). A grammar of Tamashek (Tuareg of Mali). Walter de Gruyter. p. 745. ISBN 3-11-018484-2.
- Sudlow, David (2001). The Tamasheq of North-East Burkina Faso. Köln: Rüdiger Köppe Verlag. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-06-07. สืบค้นเมื่อ 2012-04-20.