ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระยม"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Chainwit. (คุย | ส่วนร่วม)
ย้อนกลับไปรุ่นที่ 8872305 โดย พุทธามาตย์: ย้อนการก่อกวนด้วยสจห.
ป้ายระบุ: ทำกลับ
บรรทัด 1:
{{Infobox deity
| type = ฮินดู
| name = พระยม
| Devanagari = यम
| image = [[ไฟล์:Yama the Lord of Death.jpg|200px]]
| caption = เทวรูปพระยมตาม[[ศาสนาพุทธแบบทิเบต|แบบทิเบต]]
| god_of = เทพเจ้าแห่ง[[ความตาย]] ผู้ปกครองยมโลก ผู้ตัดสินวิญญาณคนตาย
| affiliation = เทพโลกบาล
เส้น 11 ⟶ 14:
| consort = พระนางปรียา,ธิดา 13 นางของ[[พระทักษะประชาบดี]] ฯลฯ
| children = [[ยุธิษฐิระ]] ฯลฯ
| region = {{flagcountry|India}}<br>{{flagcountry|Thailand}}<br>{{flagcountry|Laos}}<br>{{flagcountry|China}}
| venerated_in = [[ศาสนาฮินดู]] [[ศาสนาพุทธ]] และ[[ศาสนาเชน]]
| planet = ดาวยม ([[ดาวพลูโต]])
}}
}}[[ไฟล์:Yama_on_buffalo.jpg|thumb|พระยม ในคติอินเดีย ทรงกระบองยมทัณฑ์,บ่วงยมบาศ ทรงกระบือเป็นพาหนะ มียมทูตเป็นบริวาร|alt=]]'''พระยม''' '''พระยมราช''' หรือ '''มัจจุราช''' คือเทพเจ้าแห่ง[[นรก]]และ[[ความตาย]] ตามความเชื่อใน[[ศาสนาแบบอินเดีย]]
 
'''พระยม''' '''พระยมราช''' หรือ '''มัจจุราช''' คือเทพเจ้าแห่ง[[นรก]]และ[[ความตาย]] ตามความเชื่อใน[[ศาสนาแบบอินเดีย]]
 
== ศาสนาฮินดู ==
}}[[ไฟล์:Yama_on_buffalo.jpg|thumb|พระยม ในคติอินเดีย ทรงกระบองยมทัณฑ์,บ่วงยมบาศ ทรงกระบือเป็นพาหนะ มียมทูตเป็นบริวาร|alt=]]'''พระยม''' '''พระยมราช''' หรือ '''มัจจุราช''' คือเทพเจ้าแห่ง[[นรก]]และ[[ความตาย]] ตามความเชื่อใน[[ศาสนาแบบอินเดีย]]
 
[[ศาสนาฮินดู]]เชื่อว่าพระยมเป็นเทพผู้ดูแลรักษาวัฏสงสาร ให้ดำเนินต่อไปด้วยความราบรื่น เป็นเทพโลกบาลประจำทิศทักษิณ (ทิศใต้) '''ยมราช''' เป็นบุตรของ[[พระอาทิตย์]] กับ[[พระนางศรัณยา]] มีชื่อเดิมว่า '''ยม''' ครั้งหนึ่งโลกยังไม่มีความตายเกิดขึ้น เพื่อทำให้เกิดความสมดุลของชีวิต ปฐมพรหมในรูปของพระแม่มหากาลี ได้อวตารเป็นพระแม่ไภรวี 1 ใน [[พระแม่ทศ มหาวิทยา|พระทศมหาวิทยา]] ทรงกำหนดวัฏสงสาร สร้างยมโลก และทำให้มีความตายเกิดขึ้น และทรงมอบหมายให้ยมราชเป็นผู้ทำหน้าที่เทพแห่งความตาย ปกครองยมโลกและนรก ทำหน้าที่ตัดสินและมอบผลกรรมแก่วิญญาณผู้ตาย พระยมมีอาวุธวิเศษ ที่สร้างขึ้นมาจากฝีมือของ[[พระวิศวกรรม]] คือ บ่วงยมบาศ และ กระบองยมทัณฑ์ ที่สามารถมอบความตายให้แก่ทุกสรรพชีวิต บางตำนานเล่าว่า พระยมเป็นมนุษย์คนแรกบนโลกที่ตายไปจากโลก และได้รับรู้เรื่องราวหลังความตายและทำหน้าที่เป็นผู้ควบคุมวิญญาณทั้งหลาย และได้ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ฤๅษีนจิเกตัส บางตำนานเล่าว่า พระยมเคยเกิดเป็นกษัตริย์กรุงโกศัมพี แคว้นไวศาลี ทรงฝักใฝ่ในการทำสงคราม ก่อนตายทรงอธิษฐานให้ได้เกิดเป็นเจ้านรก เมื่อตายแล้วได้มาเกิดเป็นพระยม แต่ยังต้องรับกรรมโดยการดื่มน้ำทองแดงวันละ 3 เวลา เมื่อสิ้นกรรมแล้วจะได้เกิดเป็นท้าวสมันตราช พระยม เป็นสาวกเอกของทั้ง[[พระศิวะ]]และ[[พระวิษณุ]] พระยมยังมีอีกนาม ชื่อ '''ธรรมราช''' ในตำนานฮินดู มีบุคคลที่สามารถเอาชนะความตายได้ คือ ฤๅษีมารกัณเฑยะ และ นางสัตยวดี ในมหาภารตะ พระยมได้ให้กำเนิดบุตร คือ [[ยุธิษฐิระ]] และอวตารเป็น[[ท้าววิทูร]]
 
=== ลักษณะของพระยม ===
ลักษณะของพระยม ในคติไทย เป็นเทพบุรุษมีกายสีแดงดังแสงแรกแห่งดวงอาทิตย์ มี ๒ กร ทรงบ่วงบาศและไม้เท้าหัวกะโหลกเป็นอาวุธ สวมมงกุฎน้ำเต้า สวมอาภรณ์สีแดง ทรงเครื่องประดับด้วยทองคำและทองแดง ทรงกระบือเป็นพาหนะ ในคติฮินดูเชื่อ เป็นเทพบุรุษมีกายสีแดง บ้างก็ว่าสีดำ รูปร่างใหญ่โต กำยำล่ำสัน นัยน์ตาสีแดงที่เป็นภัย หากจ้องมองสิ่งใดด้วยความโกรธ สิ่งนั้นจะวินาศ มีขาพิการ มี ๔ กร ทรงบ่วงยมบาศ กระบองยมทัณฑ์ ตรีศูล ขอช้าง ฯลฯ สวมมงกุฎทองคำ มีรัศมีสีแดง สวมอาภรณ์สีแดงและสีดำ ทรงเครื่องประดับด้วยทองคำและทองแดง ประทับนั่งบนดอกบัว ทรงกระบือเป็นพาหนะ พระยม ยังมีนามอื่นๆอีก อาทิ เช่น พระธรรมราช,พระกาล,พระมัจจุราช,พระมฤตยูราช,พระเปรตราช,พระภยังกร,พระมหิเษส,พระทัณฑธร,พระนรกธีศะ,พระปิตฤปติ,พระอันตกะ,พระภัยโลจนะ ฯลฯ พระยม ในคติไทย เมื่อประทับบัลลังก์ จะมีเจ้าหน้าที่บัญชีอยู่เคียงคู่ 2 องค์ คือ พระสุวรรณเลขา จดบัญชีบุญลงในบัญชีแผ่นทองสุก และ พระสุวานเลขา จดบัญชีบาปลงในบัญชีหนังสุนัข ในคติฮินดู พระยมมีวิมาน ชื่อ กาลีจิ สร้างจากทองแดงและเหล็ก ประทับบัลลังก์ ชื่อ วิจานภู จะมีพระ[[จิตรคุปต์]]เป็นผู้ตรวจดูบัญชี นอกจากนี้พระยมยังมีบริวารอื่นๆอีก อาทิ เช่น พระกาฬ เทพผู้ส่งสารแห่งความตาย ยมทูตองครักษ์ 2 ตน ชื่อ มหาจัณฑะ และ กาลปุรสุษะ และยังมีสุนัข 2 ตัว ชื่อ สามะ เป็นสุนัขดำ และสวละ เป็นสุนัขด่าง แต่ละตัวมี 4 ตา มีรูจมูกกว้าง ทำหน้าที่เฝ้าประตูยมโลก และเหล่ายมทูตและยมบาล อีกทั้งเหล่ากา นกฮูก นกแสก ล้วนเป็นบริวารของพระยม
 
พระยมเมื่อเทียบกับความเชื่อทางตะวันตกแล้ว เทียบได้กับ[[เฮดีส]]ตามเทพปกรณัมกรีก และออร์กัสตามเทพปกรณัมโรมัน
 
== ศาสนาพุทธ ==
[[ศาสนาพุทธ]]ฝ่าย[[เถรวาท]] ถือว่าพระยมมีชาติกำเนิดเป็นเทวดาในชั้น[[จาตุมหาราชิกา]]<ref name="ปรมัตถโชติกะ มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ปริจเฉทที่ 5 เล่ม 1 วีถิมุตตสังคหะ ภูมิจตุกกะและปฏิสนธิจตุกกะ">พระสัทธัมมโชติกะ, ''ปรมัตถโชติกะ มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ปริจเฉทที่ 5 เล่ม 1 วีถิมุตตสังคหะ ภูมิจตุกกะและปฏิสนธิจตุกกะ'', พิมพ์ครั้งที่ 6, กรุงเทพฯ : มูลนิธิสัทธัมมโชติกะ, 2546, หน้า 8-11, 107</ref> และเป็นเจ้าแห่งเวมานิกเปรต คัมภีร์[[ปปัญจสูทนี]]ระบุว่าในมหานรกแต่ละขุมมีพระยมประจำอยู่ทั้ง 4 ประตู<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=504 อรรถกถาเทวทูตสูตร], อรรถกถา มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ สุญญตวรรค</ref> มหานรกมี 8 ขุม จึงมีพระยมทั้งสิ้น 32 องค์<ref name="ปรมัตถโชติกะ มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ปริจเฉทที่ 5 เล่ม 1 วีถิมุตตสังคหะ ภูมิจตุกกะและปฏิสนธิจตุกกะ" />
 
ในเทวทูตสูตร พระพุทธเจ้าตรัสว่าพระยมมีหน้าที่ซักถามสัตว์นรกเกี่ยวกับเทวทูต 5 ได้แก่ ทารกแรกเกิด คนแก่ คนป่วย นักโทษ และคนตาย เพื่อให้สัตว์นรกนั้นได้ระลึกถึงกุศลกรรมที่ตนเคยทำมา หากสัตว์นรกจำได้ก็จะพ้นจากนรก หากจำไม่ได้ยมบาลก็จะนำตัวสัตว์นรกนั้นไปลงโทษตามบาปกรรมที่ได้ทำมา<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/read/v.php?B=14&A=6750&Z=7030 เทวทูตสูตร], พระไตรปิฎก เล่มที่ 14 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 6 มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์</ref>
 
บางตำนานเล่าว่า อดีตชาติ พระยมเกิดเป็นผู้นำหมู่บ้านผู้ทรงปัญญา ตัดสินคดีความอย่างเป็นธรรม ครั้งหนึ่งบิดาของท่านกระทำผิดกฎหมาย ท่านจึงต้องตัดสินประหารบิดาตนเอง หลังจากนั้นท่านเสียใจและออกบำเพ็ญตบะในป่า เมื่อตายแล้วได้ไปเกิดเป็นกุมภัณฑเทวดาในสวรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา ในเมืองทางทิศใต้ ท้าววิรุฬหกได้แต่งตั้งให้เป็นพญายมราช ทำหน้าที่ตัดสินคนตาย
 
พระยม มิใช่เทพ แต่เป็นตำแหน่ง อันได้แก่ พระยมในมหานรก รวม 32 พระองค์ พระยมในยมโลกียนรก รวม 320 พระองค์ และพระยมองค์ประธานในยมโลกอีก 1 พระองค์ รวมทั้งสิ้น 353 พระองค์
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/พระยม"