|
| siamzone_id =
}}
[[ไฟล์:บุเรงนองลั่น.jpg|thumb|200px|บุเรงนองลั่นกลองรบ (2510)]]
[[ไฟล์:ถล่มหงสาวดี.jpg|thumb|200px|บุเรงนองถล่ม[[หงสาวดี]] (2510)]]
ในระหว่างช่วงปี พ.ศ. 2509 - พ.ศ. 2510 ผู้ชนะสิบทิศสร้างครั้งแรกเป็น[[ภาพยนตร์ไทย|ภาพยนตร์ไตรภาค]] ในระบบถ่ายทำ 16 มม. สร้างโดย เจ้าพระยาภาพยนตร์ อำนวยการสร้างโดย [[เฑียรร์ กรรณสูต]] กำกับการแสดงโดย [[เนรมิต]] บทภาพยนตร์โดย พงศ์ อำมาตย์, อนุมาศ บุนนาค, เจน จำรัสศิลป์ ถ่ายภาพโดย อนันต์ อินละออ เนื้อเรื่องแบ่งเป็น 3 ภาค ดังนี้
อย่างไรก็ดี ผู้ชนะสิบทิศ เป็นนิยายที่ว่าถึง กษัตริย์พม่าองค์ที่สามารถชนะเอกราชของ[[กรุงศรีอยุธยา]]ได้ จึงเป็นกระแสวิพากษ์วิจารณ์เสมอ ๆ เมื่อจะสร้างเป็นละครหรือภาพยนตร์แต่ละครั้ง<ref>[http://webboard.mthai.com/5/2006-04-12/222086.html "ฤทธิ์ ลือชา" นำประท้วงตามหา "จะเด็ด" จาก[[เอ็มไทย]]]</ref>
;รายชื่อนักแสดงและการสร้าง
{| class="wikitable"
|-
! '''ปี''' || '''พ.ศ. 2501''' || '''พ.ศ. 2504''' || '''พ.ศ. 2514''' || '''พ.ศ. 2523''' || '''พ.ศ. 2526''' || '''พ.ศ. 2532-33''' || '''พ.ศ. 2556'''
|-
| '''สถานีออกอากาศ''' || ละคร [[ช่อง 4 บางขุนพรหม]] || ละคร [[ช่อง 4 บางขุนพรหม]] || ละคร [[ช่อง 4 บางขุนพรหม]] || ละคร [[ช่อง 9]] || ละคร [[ช่อง 5]] || ละคร [[ช่อง 3]] || ละคร [[ช่อง 8]]
|-
| '''ผู้จัดละคร''' || || || || || ||[[กนกวรรณ ด่านอุดม]] || [[บริษัท ศรีคำรุ้ง โปรดักชั่น จำกัด]]
|-
| '''วันเวลาออกอากาศ''' || || || || || || จันทร์-พฤหัสบดี หลังข่าวภาคค่ำ || วันจันทร์ – วันพุธ เวลา 20.00 น.
|-
| '''ผู้กำกับการแสดง''' || || || || || || [[พิศาล อัครเศรณี]] || คุณากร เศรษฐี
|-
| '''ผู้ขับร้องเพลงนำ''' || || || || || || อาเธอร์ ปัญญะโชติ || [[ณัฐพนธ์ วงษ์สนิท]]
|-
| colspan = "8" align = "center"| '''นักแสดงหลัก'''
|-
| จะเด็ด / มังฉงาย / บุเรงนองกะยอดินนรธา / ปะหยิ่นหน่าว || [[ประกอบ ไชยพิพัฒน์]] || [[ชรินทร์ นันทนาคร]] || [[อัศวิน รัตนประชา]] || [[นิรุตติ์ ศิริจรรยา]] || [[สมชาติ ประชาไทย]] || [[สันติสุข พรหมศิริ]] || [[รัฐภูมิ โตคงทรัพย์]]
|-
| ตะละแม่จันทรา || [[ดาเรศ สาตะจันทร์]] || || [[ศศิมา สิงห์สิริ]] || [[นันทวัน เมฆใหญ่]] || [[ดวงใจ หทัยกาญจน์]] || [[นาถยา แดงบุหงา]] || [[ปริศนา กัมพูสิริ]]
|-
| มังตรา / ตะเบงชเวตี้ / ตะปิ่นชเวตี || || || || [[พิศาล อัครเศรณี]] || [[อัศวิน รัตนประชา]] || [[ไตรภพ ลิมปพัทธ์]] || [[จิระ ด่านบวรเกียรติ]]
|-
| ตะละแม่กุสุมา || [[ทรงศรี เทวคุปต์]] || [[สวลี ผกาพันธ์]] || [[ทิวาพร กาญจนารมณ์]] || [[กนกวรรณ ด่านอุดม]] || [[พิมพ์ใจ พรหมมาลี]] || [[สินจัย หงส์ไทย]] || [[วัลเณซ่า เมืองโคตร]]
|-
| สอพินยา || || || || [[สุประวัติ ปัทมสูตร]] || || [[ศานติ สันติเวชกุล]] || [[ปรมะ อิ่มอโนทัย]]
|-
| กันทิมา / นาคะตะเชโบ || || || || [[โขมพัตร อรรถยา]] || || [[ธัญญา โสภณ]] || [[ณปภัช วัฒนากมลวุฒิ]]
|-
| colspan = "8" align = "center"| '''นักแสดงรอง'''
|-
| ขรัวตาวัดกุโสดอ / พระมหาเถรกุโสดอ / หลวงพ่อ / ขุนพลมังสิงทู || || || || [[พฤหัส บุญหลง]] || ||ส. อาสนจินดา|| [[สมภพ เบญจาธิกุล]]
|-
| สอยันปาย || || || || [[อำนวย ศิริจันทร์]] || || ||
|-
| เมงกยอกแง || || || || [[วุฒิ คงคาเขตร]] || || ||
|-
| นันทวดี || || || || [[พีรนุช สิริสวย]] || || วรรณวิศา ศรีวิเชียร || [[มรกต หทัยวสีวงศ์]]
|-
| โชอั้ว || || || || [[สุมาลี ชาญภูมิดล]] || || อารดา ศรีสร้อยแก้ว || [[พิมลรัตน์ พิศลยบุตร]]
|-
| อเทตยา || || || || [[กรรณิกา ธรรมเกษร]] || || ปริศนา กล่ำพินิจ || [[กุลมาศ ลิมปวุฒิวรานนท์]]
|-
| ไขลู || || || || [[สมจินต์ ธรรมทัต]] || ||[[ชลประคัลภ์ จันทร์เรือง]] || [[สรพงษ์ ชาตรี]]
|-
| มังสินธู || || || || || || || [[สมภพ เบญจาธิกุล]]
|-
| แม่เลาชี || || || || [[สมจิตต์ ทรัพย์สำรวย]] || || [[จุรี โอศิริ]] || [[นฤมล พงษ์สุภาพ]]
|-
| ตะคะญี || || || || [[ศิริพงษ์ อิศรางกูร ณ อยุธยา]] || || || [[เอกพัน บรรลือฤทธิ์]]
|-
| พระเจ้านรบดี / พระเจ้าแปร || || || || [[ทัต เอกทัต]] ||สมควร กระจ่างศาสตร์|| || [[กลศ อัทธเสรี]]
|-
| พระอัครมเหสี || || || || [[มารศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา]] || || || [[พิมพ์ผกา เสียงสมบุญ]]
|-
| รานอง || || || || [[สมควร กระจ่างศาสตร์]] || || [[อดิศักดิ์ เศวตนันท์]] || [[สุเชาว์ พงษ์วิไล]]
|-
| สมิงสอตุด || || || || || || || [[ชลัฏ ณ สงขลา]]
|-
| ทะกยอดิน || || || || || || || [[สมมาตร ไพรหิรัญ]]
|-
| ปะขันหวุ่นญี || || || || [[เมืองเริง ปัทมินทร์]] || || || [[ปราปต์ปฎล สุวรรณบาง]]
|-
| จาเลงกะโบ || || || || [[วิทูรย์ กรุณา]] (วิฐูรย์ กรุณา) || || || [[ราชวัตร ขลิบเงิน]]
|-
| สีอ่อง || || || || [[สมพงษ์ พงษ์มิตร]] || || || [[กีรติ เทพธัญญ์]]
|-
| เนงบา || || || || [[อดินันท์ สิงหิรันดร์]] || || [[กษมา นิสสัยพันธ์]] || [[วิศว ทัพพะรังสี]]
|-
| ตองหวุ่นญี || || || || [[วงค์ ศรีสวัสดิ์]] || || || [[จิระศักดิ์ ธนวรพงษ์]]
|-
| จีสะเบง || || || || [[ชูศักดิ์ เทียรธรรม]] || || || [[พีรวัชร์ เหราบัตย์]]
|-
| พระเจ้าโสหันพวา || || || || [[ประกอบ อรุณแสง]] || || || [[ปีเตอร์ ไมอ๊อกชิ]]
|-
| ปอละเตียง || || || || [[รพีพรรณ เปรมรัศมี]] || || ปรารถนา สัชฌุกร || [[ธิชาชา บุญเรืองขาว]]
|-
| พระนางเชงสอบู || || || || [[สุกัญญา นาคสนธิ์]] || || ปาริฉัตร สัชฌุกร || [[จิตฐมาศ คุปจิตต์]]
|-
| มุกอาย || || || || || || || [[กิตติ์ลภัส กรสุทธิ์ไรวรรณ]]
|-
| ตองสา || || || || [[อรสา อิศรางกูร ณ อยุธยา]] || || || [[ปริษา ครบนพรัตน์]]
|-
| พระเจ้าสการะวุฒิพี || || || || [[กำธร สุวรรณปิยะศิริ]] || || || [[ธนายง ว่องตระกูล]]
|-
| พระมเหสีพระเจ้าสการะวุฒิพี || || || || [[เพลินพรรณ เกียรตินิยม]] || || ||
|-
| เสียงโคนสุคญี || || || || [[เสริมพันธ์ สุทธิเนตร]] || || || [[วัชรชัย สุนทรศิริ]]
|-
| พระนางมินบู || || || || || || เพ็ญพักตร์ สิริกุล || [[ชุติมา เอเวอรี่]]
|-
| ขุนเมืองราย || || || || [[จรูญ สินธุเสก]] || || || [[เขมชาติ โรจนะหัสดิน]]
|-
| || || || || || || || [[วิชาญ มีสม]] (จอห์น บราโว่)
|-
| ขุนวังเมืองตองอู || || || || || || || [[ทรงกรต มีไชโย]]
|-
| || || || || || || || [[สมชาติ ประชาไทย]]
|-
| colspan = "8" align = "center"| '''นักแสดงรับเชิญ'''
|-
| เมงกะยินโย / พระเจ้ามหาสิริชัยะสุระ|| || || || || || || [[รอน บรรจงสร้าง]]
|-
| พระราชเทวี || || || || || || [[อัมพริกา วงษ์นามล]] || [[ดารัณ ฐิตะกวิน]]
|-
| ไปฟยู || || || || || || || [[ปราสาท ทองอร่าม]]
|-
| ขุนวังเมืองแปร || || || || || || || [[นิธิโรจน์ สิมะกำธรณ์]]
|-
| colspan = "8" align = "center"| '''นักแสดงสมทบ'''
|-
| || || || || || || || Mr.Emil Farah Abdallah Zaghmut
|-
| || || || || || || || Mr.Muller Julein
|-
| || || || || || || || [[ประสิทธิ์ รสหวาน]]
|-
| || || || || || || || [[เกียรติขจร ท้วมดี]]
|-
| จะเด็ด (วัยเด็ก) || || || || || || || เด็กชาย [[พศวีร์ วสุอนันต์กุล]]
|-
| มังตรา (วัยเด็ก) || || || || || || || เด็กชาย [[ณัฐภณ ธรรมนิยม]]
|-
| ตะละแม่จันทรา (วัยเด็ก) || || || || || || || เด็กหญิง [[พิชชาพร กุลมงคล]]
|-
| ทหารองครักษ์รานอง (จากเมืองแปร) || || || || || || || [[พายัพ พิมเสน]]
|-
| ทหารองครักษ์รานอง (จากเมืองแปร) || || || || || || || [[อำนาจ วันจันทร์]]
|-
| ทหารองครักษ์รานอง (จากเมืองแปร) || || || || || || || [[นราธิป นาคนาคา]]
|-
| ทหารองครักษ์รานอง (จากเมืองแปร) || || || || || || || [[ฉัตรชัย โหงษงาม]]
|-
| || || || || || || || [[พิเชษฐ คตหอย]]
|-
| || || || || || || || [[พลภูมิ แจ่มน้อย]]
|-
| แม่ครู (ภรรยาตะคะญี, แม่ของจาเลงกะโบและกันทิมา) || || || || || || || [[อรณิชา สิรยากร]]
|-
| ปากายี (พ่อของจะเลงกะโบและกันทิมา) || || || || || || [[จำนงค์ บำเพ็ญทรัพย์]] || [[ครรชิต ชมภูศรี]]
|-
| || || || || || || || [[ปณต สุขจิตร์]]
|-
| แม่ทัพเมืองแปร (ครูสอนดนตรีเมืองแปร) || || || || || || || [[จิรกิตติ์ สุวรรณภาพ]]
|-
| || || || || || || || [[พงศภัค อุบล]]
|-
| || || || || || || || [[อนุพงศ์ มีลอด]]
|-
| || || || || || || || [[อมรเทพ ริมดุสิต]]
|-
| || || || || || || || [[ดุสิต เสือใหญ่]]
|-
| || || || || || || || เด็กชาย [[ชลากฤต รอดสมบูรณ์]]
|-
| || || || || || || || [[อนันต์ โสทะหา]]
|-
| || || || || || || || [[วีระยุทธ พรณัฐวุฒิกุล]]
|-
| || || || || || || || [[บุญมาก สุขรอด]]
|-
| || || || || || || || สิบเอก [[สุเมธ รัตนกุล]]
|-
| || || || || || || || สิบเอก [[สุดแดน จันทร์ปาน]]
|-
| || || || || || || || [[คงสันต์ หงษ์วาม]]
|-
| || || || || || || || [[ณฤทัย กำเนิดกาญ]]
|-
| || || || || || || || [[สิรัชญา พุ่มสุวรรณ]]
|-
| || || || || || || || [[ปาริชาติ ศรีเงินวิเชียร]]
|-
| || || || || || || || [[นัฐรียา นงนุช]]
|-
| || || || || || || || [[สุทัศน์ แสงเมือง]]
|-
| || || || || || || || [[สมควร ศรีรุณ]]
|-
| || || || || || || || [[เจต สันติสุข]]
|-
| || || || || || || || [[วราลักษณ์ โคตุระพันธ์]]
|-
| || || || || || || || [[มณีทัศน์ จาดป้อม]]
|-
| || || || || || || || [[นุ๊ก ใจเอื้อย]]
|-
| || || || || || || || สิบเอก [[ทรงกลด กลิ่นแดง]]
|-
| || || || || || || || สิบเอก [[ไพรัตน์ พันธุระ]]
|-
|}
===ละครวิทยุ===
| 