ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ดาวิท ฮิลเบิร์ท"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
BotKung (คุย | ส่วนร่วม)
เก็บกวาดบทความด้วยบอต
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{ต้องการอ้างอิง}}
{{Infobox scientist
[[ไฟล์:Hilbert.JPG|thumb|right|ดาฟิด ฮิลแบร์ท]]
| name = ดาวิท ฮิลเบิร์ท
| image = Hilbert.jpg
| image_size = 220px
| caption = ดาวิท ฮิลเบิร์ท ใน ค.ศ. 1912
| birth_date = {{birth date|1862|1|23|df=y}}
| birth_place = [[เคอนิชส์แบร์ค]]หรือ[[ซนาเมนสค์ (แคว้นคาลีนินกราด)|เวเลา]] [[แคว้นปรัสเซีย]]ใน[[ราชอาณาจักรปรัสเซีย]] (ปัจจุบันคือ[[คาลีนินกราด]]หรือ[[ซนาเมนสค์ (แคว้นคาลีนินกราด)|ซนาเมนสค์]]ใน[[รัสเซีย]])
| death_date = {{death date and age|1943|2|14|1862|1|23|df=y}}
| death_place = [[เกิททิงเงิน]] [[นาซีเยอรมนี]]
| nationality = [[เยอรมนี|เยอรมัน]]
| field = [[คณิตศาสตร์]], [[ฟิสิกส์]], [[ปรัชญา]]
| work_institutions = [[มหาวิทยาลัยเคอนิชส์แบร์ค]]<br />[[มหาวิทยาลัยเกิททิงเงิน]]
| alma_mater = [[มหาวิทยาลัยเคอนิชส์แบร์ค]] ([[ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต]])
}}
 
'''ดาฟิดวิท ฮิลแบร์ทลเบิร์ท''' ( {{lang-de|David Hilbert}}, {{IPA-de|ˈdaːvɪt ˈhɪlbɐt|langpron}},; [[23 มกราคม]] ค.ศ. 1862 ([[พ.ศ. 2405]]) - [[14 กุมภาพันธ์]], ค.ศ. 1943 ([[พ.ศ. 2486]]); อายุ 81 ปี) เป็น[[นักคณิตศาสตร์]], [[นักปรัชญา]] และนัก[[ฟิสิกส์]] ชาว[[ประเทศเยอรมนี|ชาวเยอรมัน]] เกิดที่เมืองเวเลา ใกล้ ๆ กับเมือง[[เคอนิจส์แบร์ก]] [[แคว้นปรัสเซีย]] (ปัจจุบันนี้คือ[[เมืองซนาเมนสค์]] ใกล้กับ[[คาลินินกราด]], [[ประเทศรัสเซีย]]) ฮิลแบร์ทเขาได้รับการยอมรับว่าเป็นนักคณิตศาสตร์ที่มีอิทธิพลอย่างสูงในคริสต์ศตวรรษที่ 19 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 แม้ว่าผลงานของเขาเองก็มากพอที่จะทำให้เขาได้รับการยกย่องนี้ แต่ความเป็นผู้นำทางด้านคณิตศาสตร์ของเขาในช่วงบั้นปลายชีวิตต่างหาก ที่ทำให้เขาโดดเด่นจากผู้อื่น เขาเป็นศาสตราจารย์ที่[[มหาวิทยาลัยเกิททิงเงิน]]แทบจะทั้งชีวิตของเขา
 
นอกจากงาน[[คณิตศาสตร์]]แล้ว เขายังมีอิทธิพลในด้าน[[ฟิสิกส์]]ด้วย กล่าวคือ เขาเป็นหนึ่งในผู้ให้กำเนิด[[ทฤษฎีสัมพัทธภาพ]] ร่วมกับ[[อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์]] แต่ไม่ได้หมายความว่าไอน์สไตน์ลอกงานของฮิลแบร์ทลเบิร์ท เพียงแต่ทฤษฎีของทั้งคู่มีความคล้ายคลึงกัน
 
== ผลงานโดยสังเขป ==
*[[ปริภูมิฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert space) ในทางฟิสิกส์ถือว่าเป็น[[มิติ]]หนึ่งที่ไม่มีที่สิ้นสุด
*ปัญหาทางคณิตศาสตร์ 23 ข้อ
*[[เมทริกซ์ฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert matrix)
*[[จำนวนฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert number) มาจากรูปแบบ ''4n+1'' ได้แก่จำนวนเต็มบวก 1, 5, 9, 13, 17, 21, 25, 29, 33, 37, 41, 45, 49, 53, 57, 61, 65, 69, 73... จำนวนเหล่านี้เรียกได้อีกอย่างหนึ่งว่า '''"จำนวนเฉพาะของ[[พีทาโกรัส]]'''" หรือ "จำนวนกึ่งเฉพาะ" ซึ่งมีรูปแบบ ''(4a + 3) × (4b + 3)''
*[[พหุนามฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert polynomial)
*[[ลูกบาศก์ฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert cube) เป็นหนึ่งในปริภูมิ[[ทอพอโลยี]]ของวิชา[[คณิตศาสตร์]]
*[[สัญลักษณ์ฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert symbol)
*[[ทฤษฎีบท 90 ของฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert's theorem 90) หรือ แซทซ์ซัทซ์ 90
*[[การแปลงฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert transform)
*[[ฟังก์ชันฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert function)
*[[สเปกตรัมฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert spectrum)
*[[ลูกบาศก์ฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert cube)
*[[วงแหวนฮิลแบร์ทลเบิร์ท]] (Hilbert ring)
*[[เส้นโค้งฮิลแบร์ทลเบิร์ท]]
*[[อนุกรมฮิลแบร์ทลเบิร์ท-ปวงกาเร]] (Hilbert–Poincaré series)
 
{{birth|1862}}{{death|1943}}
เส้น 27 ⟶ 40:
 
[[หมวดหมู่:บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2405]]
[[หมวดหมู่:นักคณิตศาสตร์ชาวเยอรมัน|ฮิลแบร์ท, ดาฟิด]]
[[หมวดหมู่:นักฟิสิกส์ชาวเยอรมัน]]
[[หมวดหมู่:ศิษย์เก่าจากมหาวิทยาลัยเกิททิงเงิน]]