'''แม่น้ำเจแลมเฌลัม''' ({{lang-en|Jhelum River, Jehlam River}},; {{lang-pa|ਜੇਹਲਮ}};) บางครั้งสะกด Jehlam) เป็นแม่น้ำสายหลักใน[[ประเทศอินเดีย]]และ[[ปากีสถาน]] เป็นหนึ่งในแม่น้ำใหญ่ทั้งห้าสาย (ปัญจนที) ของ[[ภูมิภาคปัญจาบ]]และเป็นแม่น้ำสาขาของ[[แม่น้ำสินธุ]] มีความยาวรวม 725 กิโลเมตร (450 ไมล์)<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/303711/Jhelum-River Jhelum River -- Encyclopedia Britannica]. Retrieved on 2013-10-04.</ref> แม่น้ำเจแลมเฌลัมเป็นแม่น้ำที่อยู่ทางตะวันตกสุดของภูมิภาคปัญจาบ<ref>[http://www.infoplease.com/encyclopedia/world/jhelum-river-india-pakistan.html Jhelum, river, India and Pakistan - Infoplease]</ref> มีต้นน้ำอยู่ที่[[น้ำซับ|บ่อน้ำพุ]][[เวรินากเวรีนาค]] ตีนเขาปีร์ปัญชัล (Pir Panjal) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของ[[รัฐชัมมูและกัษมีระชัมมูและกัศมีร์]] ไหลผ่านเมือง[[ศรีนคร]]และ[[ทะเลสาบวูลาร์]] ก่อนจะไหลรวมกับแม่น้ำคุนฮาร์ในหุบเขาคากาน แม่น้ำสายนี้ไหลเข้าจังหวัดปัญจาบในปากีสถานที่เขตเจแลมเฌลัมและไหลผ่านที่ราบปัญจาบไปรวมกับ[[แม่น้ำเจนาบ]]ที่เขตจางฌังค์ (Jhang)
ชื่อ[[สันสกฤต]]ของแม่น้ำเจแลมคือเฌลัมคือ "วิทัสทาวิตัสตา" (Vitasta) ซึ่งตามตำนานเป็นพระนามที่[[พระศิวะ]]ประทานให้[[พระปารวตี]]หลังลงมาจุติเป็นแม่น้ำเพื่อปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายตามคำร้องขอของฤๅษีกาสยัพกัศยป<ref>The Nilamata Purana English Translation by Dr. Ved Kumari verses 247-261</ref> ชื่อนี้ยังปรากฏในคัมภีร์[[ฤคเวท]]หลายครั้ง ในภาษากรีกโบราณเรียกแม่น้ำสายนี้ว่า "ฮือดัสเปส" หรือ "ไฮดาสเปสแดสพีส" (Hydaspes) โดยใน[[เทพปกรณัมกรีก]]กล่าวว่า ไฮดาสเปสแดสพีสเป็นบุตรของ[[ธอมัส]] เทพเจ้าแห่งท้องทะเลกับอิเล็คตราอิเล็กตรา หนึ่งในกลุ่ม[[ไพลยาดีส]] มีพี่น้องคือ[[ไอริส]]และ[[ฮาร์พี]]<ref>[https://books.google.co.th/books?id=svLQOrQjPRsC&pg=PA1115&lpg=PA1115&dq=hydaspes+thaumas&source=bl&ots=HCgdfPivMI&sig=uxdhNP9K9GinD1xeyjRahhekv1c&hl=en&sa=X&ved=0CEAQ6AEwBmoVChMIiKK7z_XzyAIVRmKmCh2B1ABF#v=onepage&q=hydaspes%20thaumas&f=false Encyclopaedia of India, Pakistan and Bangladesh by Om Gupta]</ref>
แม่น้ำเจแลมเฌลัมเป็นหนึ่งในจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญในประวัติศาสตร์ ในปีที่ 326 ก่อนคริสกาลคริสต์ศักราช [[พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช]]และกองทัพข้ามแม่น้ำแห่งนี้เพื่อทำศึกกับกษัตริย์[[โพพอรัส]]ใน[[ยุทธการที่แม่น้ำไฮดาสเปสแดสพีส]]<ref>[http://www.ancient.eu/article/660/ Battle of Hydaspes (Article) - Ancient History Encyclopedia]</ref> (Battle of the Hydaspes) ในปี ค.ศ. 1960 ได้มีการตกลงทำ[[สนธิสัญญาแม่น้ำสินธุ]] ซึ่งเป็นความร่วมมือทางทรัพยากรน้ำของอินเดียกับปากีสถาน ต่อมาในปี ค.ศ. 1967 ปากีสถานได้สร้าง[[เขื่อนมังกลามังคลา]] (Mangla Dam) ซึ่งเป็น[[เขื่อน]]ที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 7 ของโลกเพื่อใช้ประโยชน์จากแม่น้ำแห่งนี้
