วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ลูกบาศก์ของรูบิก"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
→‎ของเล่นที่เกี่ยวข้อง: แก้คำผิด เพิ่มรูป
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 194,264 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{ลิงก์ไปภาษาอื่น}}
[[ไฟล์ :Rubiks cube scrambled.jpg|thumb|right|200px|สภาพแบบสุ่ม]]
[[ไฟล์ :Rubiks cube solved.jpg|thumb|right|200px|สภาพหลังแก้ปัญหาสำเร็จ]]
 
'''ลูกบาศก์ของรูบิครูบิก''' ({{lang-en|Rubik's Cube}}) หรือที่เรียกกันว่า '''ลูกรูบิครูบิก''' เป็นของเล่นลับสมอง ประดิษฐ์ขึ้นในปี [[ค.ศ. 1974]] โดย [[เออร์โนแอร์เนอ รูบิครูบิก]] (Ernö{{lang|hu|Ernő Rubik}}) ซึ่งเป็น ประติมากร และ ศาสตราจารย์ในสาขาและสถาปนิก [[ชาวฮังการี]] โดยทั่วไป ตัวลูกบาศก์นั้นทำจากพลาสติก แบ่งเป็นชิ้นย่อยๆย่อย ๆ 26 ชิ้น ประกอบกันเป็นรูปลูกบาศก์ที่สามารถบิดหมุนไปรอบๆรอบ ๆ ได้ ส่วนที่มองเห็นได้ของแต่ละด้าน จะประกอบด้วย 9 ส่วนย่อย ซึ่งมีสีทั้งหมด 6 สี ส่วนประกอบที่หมุนไปมาได้นี้ทำให้ การจัดเรียงสีของส่วนต่างๆต่าง ๆ สลับกันได้หลายรูปแบบ จุดประสงค์ของเกมคือ การจัดเรียงให้แถบสีทั้ง 9 ที่อยู่ในด้านเดียวกันของลูกบาศก์ (ซึ่งมีทั้งหมด 6 ด้านนั้น) มีสีเดียวกัน
 
ลูกบาศก์ของรูบิค รูบิกได้รับความนิยมสูงสุดในช่วงต้นของทศวรรษ 1980 และ ได้กลายเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ ของ [[วัฒนธรรมสมัยนิยม]] ของยุคนั้น ลูกบาศก์ของรูบิครูบิกนั้นถือได้ว่าเป็นเป็นของเล่นที่ขายได้มากที่สุดในโลก โดยมีจำนวนยอดขายรวม ทั้งของแท้ และ ของเลียนแบบ มากกว่า 300,000,000 ชิ้นทั่วโลก
 
== ประวัติ ==
ลูกบาศก์ของรูบิค นั้นถูกรูบิกได้รับการคิดค้นขึ้นในปี ค.ศ. 1974 โดย [[Ernőแอร์เนอ Rubikรูบิก]] ประติมากร และ ศาสตราจารย์สถาปนิก ชาวฮังการี ผู้ซึ่งมีความสนใจใน[[เรขาคณิต]] และ รูปทรงสามมิติ เออร์โนแอร์เนอได้จดสิทธิบัตร HU170062 สิ่งประดิษฐ์ ในชื่อ ''"ลูกบาศก์มหัศจรรย์" ([[:en:Magic Cube|Magic Cube]]) '' ในปี ค.ศ. 1975 ที่ประเทศฮังการี แต่ไม่ได้ทำการจดสิทธิบัตรนานาชาติ ได้มีการผลิดผลิตชุดแรกเพื่อสำรวจตลาด ในปลายปี ค.ศ. 1977 โดยทำการจำหน่ายในร้านของเล่นใน[[กรุงบูดาเปสต์]]
 
หลังจากนั้นลูกบาศก์ นี้ก็เริ่มได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นทั่วทั้งประเทศฮังการีเพราะท่านป่าน โดยการบอกเล่าปากต่อปาก วงการศึกษาในกลุ่มประเทศตะวันตก ก็เริ่มให้ความสนใจในลูกบาศก์นี้ ในเดือนกันยายน ปี ค.ศ. 1979 บริษัท ''ไอดีลทอยส์ไอเดียลทอยส์ ([[:en:Ideal Toys|Ideal Toys]]) '' ได้ทำข้อตกลงเพื่อทำการจำหน่ายทั่วโลก และได้มีการเปิดตัวของลูกบาศก์นี้ในระดับนานาชาติที่ งานแสดงของเล่นที่[[กรุงลอนดอน]] [[นครนิวยอร์ก]] เมืองนูร์นแบร์กเนือร์นแบร์ก และ กรุงปารีส ในช่วงต้นปี ค.ศ. 1980 บริษัทไอดีลทอยส์ ไอเดียลทอยส์ได้เปลี่ยนชื่อของเล่นนี้เป็น ''"ลูกบาศก์ของรูบิครูบิก" (Rubik's Cube) '' และ ได้มีการส่งออกลูกบาศก์นี้จากประเทศฮังการีชุดแรกเพื่อการกสนจำหน่าย ในเดือน พฤษภาคม ค.ศ. 1980
 
ชื่อ "ลูกบาศก์ของรูบิครูบิก" นั้นเป็นเครื่องหมายการค้า ของบริษัท ''"Seven Towns Limited"'' ดังนั้นบริษัทไอดีลทอยส์ไอเดียลทอยส์จึงลังเลที่จะผลิตของเล่นนี้ ในขณะนั้นจึงปรากฏของลอกเลียนแบบออกจำหน่าย ในปี ค.ศ. 1984 บริษัทไอดีลทอยส์ไอเดียลทอยส์ได้แพ้คดีการล่วงละเมิดสิทธิบัตรหมายเลข US3655201 ซึ่งฟ้องร้องโดย แลร์รี นิโคลส์ [[ :en :Larry Nichols|Larry Nichols]] ชาวญี่ปุ่นชื่อ [[อิชิกิ เทรุโตชิ]] ([[ :en :Terutoshi Ishigi|Terutoshi Ishigi]]) ได้ทำการจดสิทธิบัตรของเล่นที่มีลักษณะเกือบจะเหมือนกันกับลูกบาศก์ของรูบิครูบิก หมายเลข JP55‒8192 ที่[[ประเทศญี่ปุ่น]] ในช่วงเวลาระหว่างที่สิทธิบัตรที่รูบิครูบิกขอนั้นกำลังอยู่ระหว่างดำเนินการ นายอิชิกิ จึงได้รับการยอมรับโดยทั่วไปว่าเป็นการค้นพบซ้ำกัน <ref>[http ://cubeman.vg-network.com/cchrono.txt]</ref><ref>[http ://inventors.about.com/library/weekly/aa040497.htm]</ref>
 
== หลักการทำงาน ==
[[ไฟล์ :Disassembled-rubix-1.jpg|thumb|right|200px|ภาพชิ้นส่วน]]
ลูกบาศก์ของรูบิครูบิก มีขนาดมาตรฐานโดยประมาณ 2 1/8 [[นิ้ว]] (5.4 [[เซนติเมตร]]) กว้าง ยาว และสูง ลูกบาศก์ประกอบด้วยลูกบาศก์ขนาดย่อม 26 ชิ้น '''"ชิ้นกลางหน้า'''" ของแต่ละด้าน จะเป็นชิ้นที่มีสีหน้าเดียว และเชื่อมต่อกับกลไกการหมุนที่แกนกลาง ซึ่งชิ้นกลางหน้าที่ยึดติดกับแกนกลางนี้จะเป็นโครงสร้างที่ขัดส่วนที่เหลือไว้ด้วยกัน และหมุนไปมาได้ ดังนั้นทั้งหมดจะมี 27 ชิ้นส่วน แกนกลางสำหรับหมุน 1 ชิ้น ชิ้นกลางหน้า 6 ชิ้น และ ชิ้นอื่นๆอื่น ๆ อีก 20 ชิ้น ซึ่งสามารถประกอบเข้ากับชิ้นกลางหน้าที่ยึดติดกับแกนหมุนได้พอดี โดยจะมีส่วนที่ออกแบบให้ยึดขัดกันไม่ให้หลุดออกจากกัน แต่หมุนไปมาได้ การแยกชิ้นส่วนของลูกบาศก์ก็ไม่ได้ยากอะไร เพียงแต่งัดชิ้นขอบให้หลุดออกมาส่วนที่เหลือก็จะหลุดออกจากกันเอง การแก้ปัญหาลูกบาศก์ของรูบิครูบิกโดยวิธีการแยกส่วนประกอบเป็นวิธีที่ง่าย แต่ขาดความท้าทาย▼
 
นอกเหนือจากชิ้นกลางหน้าแล้ว จะมีลูกบาศก์ขนาดย่อมอีก 20 ชิ้น มี 12 ชิ้นเป็น''' "ชิ้นขอบ'''" ซึ่งมีสี 2 ด้าน และ 8 ชิ้นเป็น''' "ชิ้นมุม'''" ซึ่งมีสี 3 ด้าน▼
▲ลูกบาศก์ของรูบิค มีขนาดมาตรฐานโดยประมาณ 2 1/8 [[นิ้ว]] (5.4 [[เซนติเมตร]]) กว้าง ยาวและสูง ลูกบาศก์ประกอบด้วยลูกบาศก์ขนาดย่อม 26 ชิ้น '''ชิ้นกลางหน้า'''ของแต่ละด้าน จะเป็นชิ้นที่มีสีหน้าเดียว และเชื่อมต่อกับกลไกการหมุนที่แกนกลาง ซึ่งชิ้นกลางหน้าที่ยึดติดกับแกนกลางนี้จะเป็นโครงสร้างที่ขัดส่วนที่เหลือไว้ด้วยกัน และหมุนไปมาได้ ดังนั้นทั้งหมดจะมี 27 ชิ้นส่วน แกนกลางสำหรับหมุน 1 ชิ้น ชิ้นกลางหน้า 6 ชิ้น และ ชิ้นอื่นๆ อีก 20 ชิ้น ซึ่งสามารถประกอบเข้ากับชิ้นกลางหน้าที่ยึดติดกับแกนหมุนได้พอดี โดยจะมีส่วนที่ออกแบบให้ยึดขัดกันไม่ให้หลุดออกจากกัน แต่หมุนไปมาได้ การแยกชิ้นส่วนของลูกบาศก์ก็ไม่ได้ยากอะไร เพียงแต่งัดชิ้นขอบให้หลุดออกมาส่วนที่เหลือก็จะหลุดออกจากกันเอง การแก้ปัญหาลูกบาศก์ของรูบิคโดยวิธีการแยกส่วนประกอบเป็นวิธีที่ง่าย แต่ขาดความท้าทาย
 
▲นอกเหนือจากชิ้นกลางหน้าแล้ว จะมีลูกบาศก์ขนาดย่อมอีก 20 ชิ้น มี 12 ชิ้นเป็น'''ชิ้นขอบ''' ซึ่งมีสี 2 ด้าน และ 8 ชิ้นเป็น'''ชิ้นมุม''' ซึ่งมีสี 3 ด้าน
 
== การเรียงสับเปลี่ยน ==
ลูกบาศก์ของรูบิครูบิก มีจำนวนรูปแบบการเรียงสับเปลี่ยนที่แตกต่างกันทั้งหมด <math>8! \times 3^7 \times 12! \times 2^{10}</math> รูปแบบ ซึ่งเมื่อคำนวณแล้วจะมีค่าเท่ากับ 43,252,003,274,489,856,000 รูปแบบ (~4.33 × 10<sup>19</sup>) หรือประมาณ 43 ล้าน ล้าน ล้าน (quintillion) รูปแบบ ถึงแม้จะมีรูปแบบการจัดเรียงเป็นจำนวนมาก แต่ทุกรูปแบบสามารถแก้ได้ภายในการบิด 29 ครั้งหรือน้อยกว่า
 
== การแข่งขันและสถิติ ==
มีการจัดการแข่งขัน [[การปั่นลูกบาศก์]] ([[ :en :speedcubing|speedcubing]]) เพื่อหาผู้ที่สามารถแก้ปัญหาลูกบาศก์ของรูบิครูบิกได้เร็วที่สุด การแข่งขันครั้งแรกจัดขึ้นที่กรุงบูดาเปสต์ ในวันที่ 5 มิถุนายน ค.ศ. 1982 ผู้ชนะเลิศการแข่งขันในครั้งนั้นคือ [[มิน ไท]] ([[ :en :Minh Thai|Minh Thai]]) นักศึกษา[[ชาวเวียดนาม]]จาก [[นครลอสแอนเจลิส]] โดยใช้เวลา 22.95 วินาที
 
สถิติโลกอย่างเป็นทางการที่ยอมรับโดย [[สหพันธ์ลูกบาศก์โลก]] ([[:en:World Cube Association|World Cube Association]]) ซึ่งเป็นองค์กรควบคุมการจัดการแข่งขัน และ สถิติ สถิติการแก้ลูกบาศก์ของรูบิครูบิกได้เร็วที่สุดอย่างเป็นทางการในปัจจุบันคือ 5.25 วินาที โดย Collin Burns ในการแข่งขัน Doylestown Spring 2015<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333&regionId=&years=&show=100%2BPersons&single=Single</ref> ส่วนสถิติในเวลาเฉลี่ย 5 ครั้ง คือ 6.54 วินาที โดย Feliks Zemdegs ในการแข่งขัน Melbourne Cube Day 2013<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333&regionId=&years=&show=100%2BPersons&average=Average</ref>
 
สถิติการแก้ลูกบาศก์ของรูบิครูบิกด้วยมือเดียว (one-handed) ได้เร็วที่สุดอย่างเป็นทางการในปัจจุบันคือ 6.88 วินาที โดย Feliks Zemdegs ในการแข่งขัน Canberra Autumn 2015<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333oh&regionId=&years=&show=100%2BPersons&single=Single</ref> ส่วนสถิติในเวลาเฉลี่ย 5 ครั้ง คือ 10.87 วินาที โดย Antoine Cantin ในการแข่งขัน Toronto Spring 2015<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333oh&regionId=&years=&show=100%2BPersons&average=Average</ref>
 
สถิติการแก้ลูกบาศก์ของรูบิครูบิกโดยปิดตาแก้ (blindfolded) ได้เร็วที่สุดอย่างเป็นทางการในปัจจุบันคือ 21.17 วินาที โดย Marcin Kowalczyk ในการแข่งขัน PLS Szczecin 2014<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333bf&regionId=&years=&show=100%2BPersons&single=Single</ref> ส่วนสถิติในเวลาเฉลี่ย 3 ครั้ง คือ 26.41 วินาที โดย Kaijun Lin ในการแข่งขัน Guangzhou More Fun Site 2015<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333bf&regionId=&years=&show=100%2BPersons&average=Average</ref>
 
สถิติการแก้ลูกบาศก์ของรูบิครูบิกโดยปิดตาแก้เป็นจำนวนหลายลูก (multi-blind) อย่างเป็นทางการในปัจจุบันคือ ปิดตาเล่นเป็นจำนวน 41 ลูกและทำเวลาไปได้ 54 :14 นาที โดย Marcin Kowalczyk<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333mbf&regionId=&years=&show=100%2BPersons&single=Single</ref>
 
สถิติการแก้ลูกบาศก์ของรูบิครูบิกด้วยเท้าได้เร็วที่สุดอย่างเป็นทางการในปัจจุบันคือ 25.14 วินาที โดย Gabriel Pereira Campanha ในการแข่งขัน Nova Odessa Open 2014<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333ft&regionId=&years=&show=100%2BPersons&single=Single</ref> ส่วนสถิติในเวลาเฉลี่ย 3 ครั้ง คือ 29.96 วินาที โดย Jakub Kipa ในการแข่งขัน Polish Open 2015<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333ft&regionId=&years=&show=100%2BPersons&average=Average</ref>
 
สถิติการแก้ลูกบาศก์ของรูบิครูบิกโดยการใช้จำนวนครั้งในการบิดให้น้อยที่สุด (fewest moves) อย่างเป็นทางการในปัจจุบันคือ บิด 20 ครั้ง โดย Tomoaki Okayama ในการแข่งขัน Czech Open 2012<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333fm&regionId=&years=&show=100%2BPersons&single=Single</ref>
 
นอกจากนี้ยังมีสถิติอื่นที่ไม่เป็นทางการ ที่ใช้เวลาน้อยกว่านี้ แต่เนื่องจากไม่ได้มีการจัดการแข่งขัน และ จับเวลา ที่เป็นมาตรฐาน ดังนั้นมีเพียงสถิติที่ได้รับการรับรองจากสหพันธ์ลูกบาศก์โลกเท่านั้น ที่ได้รับการยอมรับโดยทั่วไป
 
ในปี ค.ศ. 2004 สหพันธ์ลูกบาศก์โลก ได้จัดทำมาตรฐานใหม่ โดยใช้อุปกรณ์จับเวลาที่เรียกว่า ''[[นาฬิกาจับเวลาสแตคแมท]] ([[ :en :Stackmat timer|Stackmat timer]]) ''
 
ค.ศ. 2007 [[คาวาซากิเฮฟวี่อินดรัสทรีส์กิเฮฟวีอินดรัสทรีส์]] (Kawasaki Heavy Industries) ผู้ผลิตเครื่องจักรของญี่ปุ่น โชว์ตัวหุ่นยนต์ชื่อ "Cube-kun" ที่มีความสามารถการเล่นรูบิครูบิกได้อย่างรวดเร็ว <ref>http ://www.manager.co.th/Cyberbiz/ViewNews.aspx?NewsID=9500000143869</ref>
 
=== การแข่งขันในประเทศไทย ===
ในประเทศไทยมีการแข่งขันอย่างเป็นทางการครั้งแรกที่จัดโดยสหพันธ์ลูกบาศก์โลก คืองาน NSM Thailand 2009 ผู้ชนะในการแข่งขันครั้งนั้น คือ ปิติ พิเชษฐพันธ์ ทำเวลาเฉลี่ยไว้ที่ 12.43 วินาที นับว่าเป็นสถิติแรกของประเทศไทย นอกจากนี้ประเทศไทยยังได้รับเกียรติในการเป็นเจ้าภาพจัดงานแข่งขันชิงแชมป์เอเชีย (Asian Championship) ในปี 2010 และงานแข่งขันชิงแชมป์โลก World Championship ในปี 2011 สถิติของประเทศไทยอย่างเป็นทางการในปัจจุบันคือ 6.15 วินาที โดย เอเชีย กรวิทยโยธิน ในการแข่งขัน Bangkok 2012<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333&regionId=Thailand&years=&show=100%2BPersons&single=Single</ref> ส่วนสถิติในเวลาเฉลี่ย 5 ครั้ง คือ 8.38 วินาที โดย นิพัฒน์ เจริญพลพันธุ์ ในการแข่งขัน Thailand Championship 2012<ref>https ://www.worldcubeassociation.org/results/events.php?eventId=333&regionId=Thailand&years=&show=100%2BPersons&average=Average</ref> โดยทั้งสองสถิตินี้ยังถือเป็นสถิติของทวีปเอเชียในขณะนั้นด้วย
 
== ของเล่นที่เกี่ยวข้อง ==
[[ไฟล์ :Rubik's cube, variations 2×2×2 - 5×5×5.jpg|thumb|200px|ลูกบาศก์แบบต่างๆต่าง ๆ (จากซ้าย) รูบิครูบิกล้างแค้น, ลูกบาศก์ของรูบิครูบิก, ลูกบาศก์ศาสตราจารย์, ลูกบาศก์พกพา]]
 
* ของเล่นทรงลูกบาศก์ :
** [[ลูกบาศก์พกพา]] (Pocket cube) ขนาด 2×2×2
** [[รูบิครูบิกล้างแค้น]] (Rubik's Revenge) ขนาด 4×4×4
** [[ลูกบาศก์ศาสตราจารย์]] (Professor's Cube) หรือรูบิครูบิกเซียน ขนาด 5×5×5 เหมาะสำหรับผู้ที่เล่นรูบิครูบิกอย่างชำนาญแล้ว
** [[วี-คิวบ์ 6]] (V-Cube 6) ขนาด 6x6x6
** [[วี-คิวบ์ 7]] (V-Cube 7) ขนาด 7x7x7
** [[สแควร์-วัน]] ([[ :en :Square-1|Square-1]])
** [[สคิวบ์]] ([[ :en :Skewb|Skewb]])
 
[[ไฟล์ :Pyraminx solved.jpg|thumb|200px|พีรามิงส์]]
 
* ของเล่นทรงสี่หน้า (Tetrehedron) :
** [[พีรามิงส์]] ([[ :en :Pyraminx|Pyraminx]])
 
[[ไฟล์ :Megaminx12.jpg|thumb|200px|เมกะมิงส์]]
 
* ของเล่นทรงสิบสองหน้า (Dodecahedron) :
** [[เมกะมิงส์]] ([[ :en :Megaminx|Megaminx]])
 
[[ภาพ :Rubiks-clock.jpg|thumbnail|right|นาฬิกาของรูบิครูบิก]]
 
* ของเล่นทรงนาฬิกา :
** [[นาฬิกาของรูบิครูบิก]] ([[:en:Rubik's Clock|Rubik's Clock]])
 
== อ้างอิง ==
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/ลูกบาศก์ของรูบิก"