ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Pongsak ksm (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 4:
| ภาพ = ไฟล์:Kaviloros Suriyavongse.jpg
| พระนามาภิไธย =
| พระนาม = พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ดำรงนพีสีนคร สุนทรทศลักษณะเกษตร วรฤทธิ์เดชมหาโยนางคราชวงศาธิบดี เจ้านครเชียงใหม่
| ราชสมภพ =
| วันพิราลัย = [[29 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2413]]
บรรทัด 22:
 
== พระประวัติ ==
'''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์''' มีพระนามเดิมว่า '''เจ้าหนานสุริยวงศ์''' เป็นพระโอรสใน[[พระเจ้ากาวิละ]]กับแม่เจ้าโนจา ในปี พ.ศ. 2368 ได้รับอิสริยยศเป็น "พระยาเมืองแก้ว"<ref>ราชบัณฑิตยสถาน, ''สารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย เล่ม 1 อักษร ก'', พมิพ์ครั้งที่พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน, 2549, หน้า 344</ref> เมื่อพระเจ้ามโหตตรประเทศถึงแก่พิราลัย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนยศเป็น "''เจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ดำรงนพีสีนคร สุนทรทศลักษณเกษตร วรฤทธิ์เดชมหาโยนางคราชวงศาธิบดี เจ้านครเชียงใหม่''"<ref>{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = พระยาประชากิจกรจักร| ชื่อหนังสือ = พงศาวดารโยนก| จังหวัด = นนทบุรี| พิมพ์ที่ = ศรีปัญญา| ปี = 2557| ISBN = 978-616-7146-62-1| จำนวนหน้า = 496}}, หน้า 458</ref> เมื่อลงมาเข้าเฝ้าในปี พ.ศ. 2404 ก็ได้รับเพิ่มยศเป็นพระเจ้านครเชียงใหม่ในราชทินนาม "''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ดำรงนพีสีนคร สุนทรทศลักษณเกษตร วรฤทธิเดชศรี โยนางคดไนย ราชวงศาธิบดี เจ้านครเชียงใหม่''"<ref>"พงศาวดารเมืองนครเชียงใหม่ เมืองนครลำปาง เมืองลำพูนไชย", หน้า 111</ref>
 
'''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์''' มีพระเชษฐา พระอนุชา และพระขนิษฐา รวม 5 องค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
# '''เจ้าราชบุตร (สุริยฆาต ณ เชียงใหม่)''' - พระเจ้าไปยกา (เจ้าตาทวด) ในเจ้าหญิงของ[[หม่อมทิพวัน กฤดากร ณ อยุธยา]] และเจ้า[[หม่อมศรีนวล กฤดากร ชายาณ อยุธยา]] ในพลเอก [[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช]]
# '''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์''' เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 6
# '''เจ้าหนานมหาวงศ์''' - พระอัยกา (เจ้าปู่) ใน[[เจ้าจอมมารดาทิพเกสรเกษร ในรัชกาลที่ 5]] และ พระไปยกา (เจ้าตาทวด) ใน[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี]]
# '''เจ้าคำใส'''
# '''เจ้าหนานไชยเสนา'''
บรรทัด 35:
== พระธิดา ==
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ มีพระธิดากับแม่[[เจ้าอุษา]] รวม 2 องค์ ดังนี้
# '''[[เจ้าทิพเกสร]]''' - พระชายาใน[[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 และเป็นพระบิดามารดาใน[[เจ้าดารารัศมี พระราชชายา]]ใน[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
# '''[[เจ้าอุบลวรรณา]]''' - เจ้าแม่ของเจ้ากรรณิการ์ พระอัยยิกา (เจ้าย่า) ใน[[เจ้าศิริมา ณ เชียงใหม่]] พระชายาใน[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี]]
 
== ราชกรณียกิจ ==
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงปกครองนครเชียงใหม่ และทำนุบำรุงศาสนาอย่างสม่ำเสมอ ทั้งยังทรงจัดสร้างระฆังชุดใหญ่ ถวายแด่[[วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร]]
 
ในด้านการปกครองทรงเข้มแข็งเป็นที่เกรงขาม แม้แต่รัฐบาลสยามก็ยังมิอาจล่วงเกินกิจการภายในของนครเชียงใหม่ได้ แต่พระเจ้ากาวิโรรสฯ ก็มิได้โปรดให้มีการเผยแพร่ศาสนาอื่นในนครเชียงใหม่ และได้ทรงสั่ง[[ประหารชีวิต]][[คริสเตียนคริสตศาสนิกชน]] 2 คน ในปี พ.ศ. 2411
 
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ เป็นผู้น้อมเกล้าฯ ถวาย[[พระเศวตวรวรรณ]] เป็นช้างในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เมื่อปี พ.ศ. 2412<ref>[http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=17-03-2007&group=2&gblog=20 "พงศาวดารเมืองนครเชียงใหม่ เมืองนครลำปาง เมืองลำพูนไชย]", หน้า 118</ref>
 
== ราชตระกูล ==
บรรทัด 59:
|2= [[พระเจ้ากาวิละ]]
|3= แม่เจ้าโนจาราชเทวี
|4= [[เจ้าฟ้าชายแก้ว สิงหราชธานี เจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว]]
|5= แม่เจ้าจันทาราชเทวี
|6=
|7=
|8= [[พระยาสุลวลือไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)]]
|9= แม่เจ้าพิมพาราชเทวี
|10=
บรรทัด 91:
 
== อ้างอิง ==
* ''ประชุมพงศาวดารภาคที่ 3'' "เรื่อง พงศาวดารเมืองนครเชียงใหม่ เมืองนครลำปาง เมืองลำพูนไชย"
{{รายการอ้างอิง}}