ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การคาดหมายคงชีพ"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
หน้าใหม่: '''การคาดหมายคงชีพ''' ({{lang-en|life expectancy}}) เป็นค่าเฉลี่ยทางสถิติจำนวนปีท... |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1:
'''การคาดหมายคงชีพ''' ({{lang-en|life expectancy}}) เป็นค่าเฉลี่ยทางสถิติจำนวนปีที่มนุษย์คนหนึ่งมีชีวิต โดยสันนิษฐานภาวะการตายระหว่างช่วงเวลาที่กำหนด ค่านี้แปรผันตามภูมิภาคและยุคสมัย ใน[[ยุคสำริด]]และ[[ยุคเหล็ก]] การคาดหมายคงชีพ คือ 26 ปี แต่ค่าเฉลี่ยของโลกใน ค.ศ. 2010 อยู่ที่ 67.2 ปี อัตราตายทารกสูงและการเสียชีวิตในวัยผู้ใหญ่ตอนต้นจากอุบัติเหตุ โรคระบาด กาฬโรค สงครามและการคลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งก่อนมีแพทยศาสตร์สมัยใหม่แพร่หลาย ลดการคาดหมายคงชีพโดยรวมอย่างสำคัญ แต่สำหรับผู้ที่รอดชีวิตจากภยันตรายในวัยหนุ่มสาวแล้ว การคาดหมายคงชีพหกสิบหรือเจ็ดสิบปีจะมิใช่เรื่องแปลก ตัวอย่างเช่น สังคมที่มีการคาดหมายคงชีพ 40 ปี อาจมีคนจำนวนน้อยเสียชีวิตเมื่ออายุ 40 ปี ส่วนใหญ่เสียชีวิตก่อนอายุ 30 ปีหรือหลัง 55 ปี
ในประเทศที่มีอัตราตายทารกสูง การคาดหมายคงชีพเมื่อคลอดไวสูงต่ออัตราตายในช่วงขวบปีแรก ๆ ของชีวิต เพราะความไวต่อภาวะการตายของทารกนี้ การคาดหมายคงชีพเมื่ออายุศูนย์ปีธรรมดาจึงอาจทำให้การตีความรวมผิดพลาดได้ ลวงให้เชื่อว่าประชากรที่มีอายุขัยรวมต่ำจะต้องมีสัดส่วนประชากรสูงอายุน้อย<ref name="Laden2011">{{cite news |last=Laden |first=Greg |url=http://scienceblogs.com/gregladen/2011/05/01/falsehood-if-this-was-the-ston/ |title=Falsehood: "If this was the Stone Age, I’d be dead by now" |work=ScienceBlogs |date=2011-05-01 |accessdate=2014-08-31 }}</ref> ตัวอย่างเช่น ประชากรคงที่สมมุติซึ่งประชากรครึ่งหนึ่งเสียชีวิตก่อนอายุห้าปี แต่ที่เหลือเสียชีวิตเมื่ออายุ 70 ปีพอดี การคาดหมายคงชีพเมื่ออายุศูนย์ปีจะอยู่ที่ประมาณ 36 ปี ขณะที่ราว 25% ของประชากรจะมีอายุระหว่าง 50 ถึง 70 ปี การวัดอีกอย่างหนึ่ง เช่น การคาดหมายคงชีพที่อายุ 5 ปี (e<sub>5</sub>) สามารถใช้แยกผล
ในทางคณิตศาสตร์ การคาดหมายคงชีพเป็นจำนวนปีของชีวิตคาดหมาย (ในความหมายทางสถิติ) ที่เหลืออยู่ ณ อายุที่กำหนด<ref>{{cite book
| author = Arthur Sullivan | authorlink = Arthur O'Sullivan (economist) |author2=Steven M. Sheffrin | title = Economics: Principles in action | publisher = Pearson Prentice Hall
| date = 2012 | page = 473| url = http://www.pearsonschool.com/index.cfm?locator=PSZu4y&PMDbSiteId=2781&PMDbSolutionId=6724&PMDbSubSolutionId=&PMDbCategoryId=815&PMDbSubCategoryId=&PMDbSubjectAreaId=&PMDbProgramId=5657&PMDbProductId=5475 | isbn = 0-13-063085-3}}</ref> แสดงด้วย <math>e_x</math> ซึ่งหมายถึง จำนวนปีชีวิตเฉลี่ยต่อมาสำหรับผู้ที่ปัจจุบันอายุ x ตามประสบการณ์การตายเฉพาะ เพราะการคาดหมายคงชีพเป็นค่าเฉลี่ย บุคคลหนึ่ง ๆ อาจเสียชีวิตได้ก่อนหรือหลังการคงชีพ "คาดหมาย" หลายปี คำว่า "อายุขัยสูงสุด" มีความหมายค่อนข้างแตกต่าง
การคาดหมายคงชีพยังใช้ใน[[นิเวศวิทยา]]พืชหรือสัตว์<ref>{{cite journal|title=Life Histories of Mammals: An Analysis of Life Tables|author=John S. Millar and Richard M. Zammuto|journal=Ecology|volume=64|issue=4|year=1983|pages=631–635|doi=10.2307/1937181|publisher=Ecological Society of America|jstor=1937181}}</ref> ตารางชีพ (หรือเรียก ตารางประกันภัย) คำว่า การคาดหมายคงชีพยังอาจใช้ในบริบทสิ่งผลิต<ref name=machine>Eliahu Zahavi,Vladimir Torbilo & Solomon Press (1996) Fatigue Design: Life Expectancy of Machine Parts. CRC Press. ISBN 0-8493-8970-4</ref> แม้ใช้คำว่า อายุหิ้ง (shelf life) สำหรับผลิตภัณฑ์บริโภค และคำว่า "เวลาเฉลี่ยพัง" (mean time to breakdown, MTTB) และ "เวลาเฉลี่ยระหว่างขัดข้อง" (mean time between failures, MTBF) ใช้ในวิศวกรรมศาสตร์
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
[[หมวดหมู่:ประชากรศาสตร์]]
[[หมวดหมู่:ประชากร]]
| |||