ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ว่าง ๆ จะมาต่อ 55
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 15:
|}}
 
'''สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่''' (สมัยกรุงศรีอยุธยา - [[พ.ศ. 2322]]) หรือ '''เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่''' ใน[[สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี]] มีพระนามเดิมว่า '''ฉิมใหญ่''' หรือ '''หวาน''' เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 3 ใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]] ที่ประสูติแต่[[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]]
 
เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ได้สนองพระเดชพระคุณรับราชการฝ่ายในเป็นเจ้าจอมมารดาใน[[สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี]] และได้ประสูติพระราชโอรสคือ '''[[สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ กรมขุนกษัตรานุชิต|เจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์]]''' (ต่อมาคือ เจ้าฟ้าอภัยธิเบศร์, เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ และหม่อมเหม็น ตามลำดับ) แต่เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ได้ถึงแก่อนิจกรรมหลังจากนั้น 12 วัน หลังการปราบดาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ได้มีการสถาปนาเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ ขึ้นเป็น ''เจ้าฟ้าฉิมใหญ่'' ย้อนหลัง
 
== พระประวัติ ==
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่ ในจดหมายเหตุออกพระนามว่า "หวาน" เป็นพระราชธิดาลำดับที่สามใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]] ที่ประสูติแต่[[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]] เมื่อยังไม่สิ้นกรุงศรีอยุธยาและไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัดว่าประสูติเมื่อใด แต่

มีการสันนิษฐานว่าน่าจะประสูติเมื่อ พ.ศ. 2304<ref>{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย| ชื่อหนังสือ = ลูกแก้ว เมียขวัญ| URL = | จังหวัด = กรุงเทพมหานคร| พิมพ์ที่ = สำนักพิมพ์มติชน| ปี = พ.ศ. 2551| ISBN = 974-02-0107-6| จำนวนหน้า = 328| หน้า = 19}}</ref> บ้างก็ว่าประสูติช่วงปี พ.ศ. 2306-2307 และไม่เกินปี พ.ศ. 2308 เพราะ[[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]] ประสูติในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2310<ref>ปรามินทร์ เครือทอง. ''กบฏเจ้าฟ้าเหม็น.'' พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 17-18</ref>
 
== เข้ารับราชการฝ่ายใน ==
เมื่อสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงธนบุรี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ขณะนั้นทรงดำรงพระยศเป็นสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ได้ถวายตัวคุณฉิมใหญ่เป็นพระสนมในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี และได้ฉลองพระเดชพระคุณประสูติกาลพระราชโอรส พระนามว่า "เจ้าฟ้าเหม็น" ต่อมาทรงพระนามว่า "พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์" เมื่อวันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2322 ดังปรากฏใน ''จดหมายเหตุความทรงจำกรมหลวงนรินทรเทวี'' ซึ่งได้บันทึกเรื่องราวดังกล่าวไว้ ความว่า<ref name="ปรา">ปรามินทร์ เครือทอง. ''กบฏเจ้าฟ้าเหม็น.'' พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 29</ref>
 
เส้น 26 ⟶ 31:
ซึ่งนิมิตดีคือพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก หรือเจ้าคุณตา ได้ทำศึกตีเวียงจันทน์แตก ได้พระแก้วมรกตและพระบางมาสู่พระนคร แต่ลางร้ายคือแมงมุมและจิ้งจกตกลงมาพร้อมกัน หลังจากนั้นเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ก็สิ้นพระชนม์ แต่ขณะเดียวกันการ ''"ประโคมแตรสังข์ลั่นฆ้องไชย"'' เป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่าพระราชโอรสที่ประสูติเป็นเจ้าฟ้าทั้ง ๆ ที่ผู้ให้กำเนิดเป็นเพียงเจ้าจอมมารดาเท่านั้น<ref name="ปรา"/> ซึ่งกรณีในกรณีดังกล่าวจัดว่าเป็นเจ้าฟ้าตั้ง<ref>ปรามินทร์ เครือทอง. ''กบฏเจ้าฟ้าเหม็น.'' พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 31</ref>
 
== หลังการสิ้นพระชนม์ ==
เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่สิ้นพระชนม์ลงเมื่อวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2322 การนี้ฝ่ายกรุงธนบุรีจึงมีใบบอกเพื่อแจ้งข่าวร้ายไปยังพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกซึ่งขณะนั้นมิได้อยู่ในพระนคร และยังติดศึกอยู่ที่เวียงจันทน์ ความว่า<ref name="มินทร์">ปรามินทร์ เครือทอง. ''กบฏเจ้าฟ้าเหม็น.'' พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 32</ref>
 
<blockquote>ศพนั้นก่อกุฎไว้ ณ วัดบางยี่เรือ ให้ประโคมทุกเพลาฯ ณ เดือนอ้าย มีศุภอักษรขึ้นไปถึงเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก ว่าสำเร็จการศึกแล้วให้กลับลงมา บุตรนั้นเสียแล้ว ยังแต่หลานเป็นผู้ชาย</blockquote>
 
เจ้าจอมารดาฉิมใหญ่สิ้นพระชนม์ลงเมื่อวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2322 พระนามจารึกที่พระโกศว่า "เจ้าครอกฉิมใหญ่" ส่วนการศพของเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ก็ถูกจัดขึ้นอย่างเจ้าฟ้าที่วัดบางยี่เรือ [[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ทรงมีพระราชวิจารณ์เพิ่มเติมไว้ว่า<ref name="มินทร์"/>
 
<blockquote>การพระศพสมเด็จพระเจ้าปฐมบรมไอยิกาเธอ ซึ่งเปนพระมารดาเจ้าฟ้าเหม็นองค์นี้ มีหมายว่า จุลศักราช ๑๑๔๓ ปีชวดโทศกมีหมายเวรควรรู้อัศว์ ว่าเจ้าพระยาจักรีรับมีรับสั่งใส่เกล้าฯ สั่งว่าจะได้พระราชทางเพลิงพระศพพระมารดาสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ณ วัดบางยี่เรือนอก ให้ทำการเมรุเปนอย่างพระศพเจ้าฟ้า แลเครื่องการพระศพครั้งนี้ เจ้าพระยาจักรีให้ช่างทำสังเคตเอก ฉัตรราชวัตรหีบบุทองอังกฤษทั้งสิ้น แลโรงพิเศษ ทิมพระสงฆ์สังเคตสามสร้าง แลโรงโขนนางรำ ระทาดอกไม้เพลิงต้นกัลปพฤกษ์ การทั้งปวงเหมือนพระศพกรมขุนอินทรพิทักษ์ พระเจ้านราสุริวงษ์ จะได้พระราชทานเพลิงพระศพพระมารดาสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ณะ เดือน ๗ ปีวอกโทศก หลวงศรีกาฬสมุดให้ตัวอย่าง มีรูปเมรุ ในงานเมรุคราวนี้พระราชทานเงินโรงการเล่นขึ้นทุก ๆ อย่าง</blockquote>
เส้น 39 ⟶ 45:
 
== พระอิสริยยศ ==
* คุณฉิมใหญ่
* เจ้าจอมฉิมใหญ่
* เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ / เจ้าครอกฉิมใหญ่
* สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่*
* สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่*
* สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่*
-: * คือพระอิสริยยศ 3 พระยศสุดท้ายสถาปนาเมื่อสิ้นพระชนม์แล้ว
 
== ราชตระกูล ==