ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรพรรดินีมารีเยีย เฟโอโดรอฟนาแห่งรัสเซีย (ดักมาร์แห่งเดนมาร์ก)"

| ภาพ = ไฟล์:MakovskiyVEDagmar MariyaFedorGRMcolour.jpg

'''จักรพรรดินีมาเรีย เฟโอโดรอฟนาแห่งรัสเซีย''' ({{lang-en|Empress Maria Feodorovna of Russia}}) พระอิสริยยศเมื่อแรกประสูติคือ '''สมเด็จเจ้าฟ้าเจ้าหญิงแด็กดักมาร์แห่งเดนมาร์ก''' (''พระนามรูปเต็ม'' มารี โซฟี เฟรเดริคเค แด็กดักมาร์; [[26 พฤศจิกายน]] [[พ.ศ. 2390]] - [[13 ตุลาคม]] [[พ.ศ. 2471]]) ทรงเป็นพระจักรพรรดินีมเหสีแห่ง[[รัสเซีย]]

เจ้าหญิงแด็กดักมาร์ทรงเป็นพระราชธิดาพระองค์ที่สองใน[[สมเด็จพระราชาธิบดีคริสเตียนที่ 9 แห่งเดนมาร์ก]] และ[[สมเด็จพระราชินีหลุยส์แห่งเฮสส์ - คาสเซิล]] หลังอภิเษกสมรสกับ[[สมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 3 แห่งรัสเซีย|สมเด็จพระเจ้าซาร์อเล็กซานเดอร์ที่ 3 แห่งรัสเซีย]] จึงทรงได้ดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระจักรพรรดินีมเหสี หรือ ซาริน่าแห่งรัสเซีย ด้วยพระนามใหม่หลังจากการเข้ารีตใน[[นิกายออร์โธด็อกซ์รัสเซีย|ศาสนจักรออร์โธด็อกซ์รัสเซีย]]ว่า '''มาเรีย เฟโอโดรอฟนา''' ([[อักษรซีริลลิก]]: Mapия Фёдopoвна) พระราชโอรสพระองค์โตของพระองค์คือ [[สมเด็จพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย|สมเด็จพระจักรพรรดินิโคลาสที่ 2 แห่งรัสเซีย]] องค์พระประมุขรัสเซีย พระองค์สุดท้ายที่พระจักรพรรดินีทรงดำรงพระชนม์ชีพยืนยาวกว่าเป็นเวลาสิบปี

เจ้าหญิงแด็กดักมาร์ ซึ่งทรงมีพระนามเต็มว่า มารี โซฟี เฟรเดริคเค แด็กดักมาร์ ทรงได้รับการขนานพระนามตามบรรพสตรีผู้หนึ่งมีพระนามว่า เจ้าหญิงมารี โซฟี เฟรเดริคเคแห่งเฮสส์-คาสเซิล ([[พ.ศ. 2310]] - [[พ.ศ. 2395]]) พระราชชนนีพันปีหลวงแห่งเดนมาร์ก ต่อมาไม่นานพระชนกในเจ้าหญิงแด็กดักมาร์ทรงเป็นรัชทายาทแห่งราชบัลลังก์เดนมาร์ก ทั้งนี้เป็นเพราะสิทธิในการสืบราชสมบัติของพระชายา ซึ่งทรงเป็นพระราชนัดดาใน[[สมเด็จพระราชาธิบดีคริสเตียนที่ 8 แห่งเดนมาร์ก|สมเด็จพระราชาธิบดีคริสเตียนที่ 8]] เจ้าหญิงซึ่งประสูติในสายย่อบของรัฐเจ้าครองนครที่มีฐานะยากจน ทรงเข้ารับศีลจุ่มในลัทธิลูเธอรัน พระชนกของพระองค์ทรงเป็นสมเด็จพระราชาธิบดีแห่งเดนมาร์กเมื่อปี [[พ.ศ. 2406]] หลังจากการสวรรคตของ[[สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดริคที่ 7 แห่งเดนมาร์ก|สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดริคที่ 7]] เนื่องมาจากความสัมพันธ์อันรุ่งโรจน์ของบรรดาพระราชโอรสและธิดากับพระราชวงศ์อื่นใน[[ทวีปยุโรป]]ไม่ว่าจะเป็นการอภิเษกสมรสหรือการครองราชสมบัติ ทำให้พระองค์ทรงมีพระราชสมัญญาว่า '''"พระสัสสุระแห่งยุโรป"''' (Father-in-law of Europe)

ตลอดช่วงพระชนม์ชีพ เจ้าหญิงแด็กดักมาร์ทรงเป็นที่รู้จักว่า มาเรีย เฟโอโดรอฟนา (ใน[[ภาษารัสเซีย]] Мария Фёдоровна) ซึ่งเป็นพระนามที่พระองค์ทรงใช้เมื่อเข้ารีตใน[[นิกายออร์โธด็อกซ์รัสเซีย|ศาสนจักรออร์โธด็อกซ์รัสเซีย]]ก่อนการอภิเษกสมรสในปี [[พ.ศ. 2409]] กับ[[สมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 3 แห่งรัสเซีย]] ซึ่งในขณะนั้นทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นมกุฎราชกุมารแห่งรัสเซีย นอกจากนี้พระองค์ทรงเป็นที่รู้จักในครอบครัวว่า '''"มินนี่"''' (Minnie)

เจ้าหญิงแด็กดักมาร์ หรือ มาเรีย เฟโอโดรอฟนาทรงเป็นพระขนิษฐาใน[[เจ้าหญิงอเล็กซานดราแห่งเดนมาร์ก|เจ้าหญิงอเล็กซานดรา]] พระมเหสีใน[[สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7]] และพระราชชนนีของ[[สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5]] ที่ช่วยอธิบายถึงความละม้ายคล้ายคลึงกันอย่างมากระหว่าง[[สมเด็จพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย|สมเด็จพระจักรพรรดินิโคลาสที่ 2]] และสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 ได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังทรงเป็นพระขนิษฐาใน[[สมเด็จพระราชาธิบดีจอร์จที่ 1 แห่งกรีซ]] และ [[สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดริคที่ 8 แห่งเดนมาร์ก|สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดริคที่ 8]] ซึ่งทรงเป็นพระเชษฐาพระองค์ใหญ่ อีกทั้งยังทรงเป็นพระภคินีใน[[เจ้าหญิงไธราแห่งเดนมาร์ก|เจ้าหญิงไธรา]] ดัชเชสแห่งคัมเบอร์แลนด์อีกด้วย

การถือกำเนิดของอุดมคติเกี่ยวกับความชื่นชอบสิ่งซึ่งเป็นของสลาฟในจักรวรรดิรัสเซียทำให้[[สมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 2 แห่งรัสเซีย]]ทรงเสาะหาเจ้าสาวให้กับ[[แกรนด์ดยุคนิโคลาส อเล็กซานโดรวิชแห่งรัสเซีย]] ในประเทศอื่นนอกเหนือไปจากรัฐเยอรมันต่างๆ ที่ได้ถวายพระชายาให้กับพระจักรพรรดิรัสเซีย อย่างเป็นธรรมเนียมปฏิบัติมาเป็นเวลานาน ในปี [[พ.ศ. 2407]] แกรนด์ดยุคนิโคลาส หรือ ซึ่งรู้จักในหมู่พระประยูรญาติว่า "นิกซา" เสด็จเยือน[[ประเทศเดนมาร์ก]]และทรงหมั้นกับเจ้าหญิงแด็กดักมาร์ แต่พระองค์สิ้นพระชนม์ด้วย[[วัณโรค]] เมื่อวันที่ [[22 เมษายน]] [[พ.ศ. 2408]] ทั้งนี้ก่อนสิ้นพระชนม์ยังมีพระประสงค์ให้เจ้าหญิงทรงหมั้นกับแกรนด์ดยุคอเล็กซานเดอร์ ซึ่งต่อมาคือ [[สมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 3 แห่งรัสเซีย|สมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 3]] พระอนุชาแทน เจ้าหญิงแด็กดักมาร์ทรงเสียพระทัยมากเมื่อพระคู่หมั้นสิ้นพระชนม์ พระองค์ทรงพระทัยสลายมากเมื่อเสด็จกลับสู่มาตุภูมิ พระประยูรญาติต่างทรงรู้สึกเป็นห่วงสุขภาพของเจ้าหญิง พระองค์ททรงรู้สึกเกี่ยวพันกับประเทศรัสเซียและนึกถึงประเทศที่ยิ่งใหญ่อยู่ไกลโพ้นที่จะเป็นบ้านใหม่ของพระองค์ การสูญเสียครั้งใหญ่นี้ทำให้ทรงใกล้ชิดกับพระชนกและชนนีของแกรนด์ดยุคนิกซา และทรงได้รับพระราชหัตถเลขาจากสมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 2 ซึ่งเนื้อความในนั้นเป็นคำปลอบใจจากพระจักรพรรดิ พระองค์ตรัสกับเจ้าหญิงด้วยความรักใคร่ว่าพระองค์ทรงหวังว่าเจ้าหญิงจะยังคงคิดว่าเป็นสมาชิกในพระราชวงศ์รัสเซียอยู่<ref> Empress Marie Feodorovna's Favorite Residences in Russia and in Denmark, p.55 </ref> ในเดือน[[มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2409]] เมื่อแกรนด์ดยุคอเล็กซานเดอร์เสด็จเยือนประเทศเดนมาร์ก ทรงขออภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงแด็กดักมาร์ ทั้งสองพระองค์ประทับอยู่ในห้องของเจ้าหญิงเพื่อดูรูปต่างๆ ด้วยกัน<ref> A Royal Family, pp.171-172 </ref>

เจ้าหญิงแด็กดักมาร์เสด็จออกจากประเทศเดนมาร์กเมื่อวันที่ [[1 กันยายน]] [[พ.ศ. 2409]] ขณะนั้นท่ามกลางฝูงชนที่ยืนรายล้อมท่าเรือส่งเสด็จได้มี[[ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์เซ็น]]ยืนเฝ้าส่งเสด็จอยู่ด้วย เขาได้เขียนลงในสมุดบันทึกว่า "เมื่อวานนี้ ที่ท่าเรือ ขณะเจ้าหญิงเสด็จผ่านหน้าข้าพเจ้า ก็ทรงหยุดยืนและจับมือของข้าพเจ้า นัยน์ตาสองข้างเต็มไปด้วยน้ำตา ช่างเป็นสาวน้อยที่น่าสงสารอะไรเช่นนี้ พระผู้เป็นเจ้า โปรดทรงเมตตาและเห็นใจเจ้าหญิงด้วย เขาร่ำลือว่ามีราชสำนักอันงามสง่าใน[[เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก|กรุงเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก]] และครอบครัวของพระจักรพรรดินั้นดี แต่กระนั้นเจ้าหญิงยังคงต้องมุ่งหน้าไปยังประเทศที่ไม่ทรงคุ้นเคย ที่ซึ่งผู้คนแตกต่างและศาสนาก็แตกต่างเช่นกัน อีกทั้งจะไม่ทรงมีคนรู้จักอยู่ข้างๆ เลย"

เจ้าหญิงแด็กดักมาร์ทรงได้รับการต้อนรับอันอบอุ่นที่เมืองครอนสตัดท์จากสมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 2 และสมาชิกทุกพระองค์ในราชวงศ์รัสเซีย เจ้าหญิงทรงได้รับพระราชทานพระอิสริยยศเป็นแกรนด์ดัชเชสมาเรีย เฟโอโดรอฟนาแห่งรัสเซีย งานพิธีราชาภิเษกสมรสอันหรูหราเกิดขึ้นในวันที่ [[9 พฤศจิกายน]] ([[28 ตุลาคม]] ตาม[[ปฏิทินแบบเก่า]]) [[พ.ศ. 2409]] ณ โบสถ์หลวง พระราชวังฤดูหนาว [[เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก|กรุงเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก]] หลังจากคืนวันอภิเษกสมรส แกรนด์ดยุคอเล็กซานเดอร์ทรงเขียนเล่าในสมุดบันทึกว่า "เราถอดรองเท้าและชุดคลุมประดับด้วยเงินออก และสัมผัสร่างกายที่รักของเราอยู่ด้านข้าง เรารู้สึกยังไงน่ะหรือ เราไม่ปรารถนาที่จะพรรณนาลงในนี้ หลังจากนั้นเราสองคนก็คุยกันอยู่เป็นเวลานาน"<ref> ibid p.173 </ref> หลังจากงานเลี้ยงฉลองการอภิเษกสมรสทั้งหมดผ่านพ้นไป ทั้งสองพระองค์ก็ได้ย้ายไปยัง[[พระราชวังอานิชคอฟ]] ในกรุงเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ซึ่งเป็นที่ประทับอีกต่อมา 15 ปี เมื่อมิได้เสด็จประพาสฤดูร้อนยัง[[พระราชวังลิวาเดีย]] อันเป็นตำหนักฤดร้อนอยู่ใน[[เมืองไครเมีย]]

* [[พ.ศ. 2390]] - [[พ.ศ. 2396]]: '''เจ้าหญิงแด็กดักมาร์แห่งชเลสวิก-โฮลชไตน์-ซอนเดอร์บูร์ก-กลึกซ์บูร์ก''' <br /> (Her Serene Highness Princess Dagmar of Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg)

* [[พ.ศ. 2396]] - [[พ.ศ. 2401]]: '''พระองค์เจ้าหญิงแด็กดักมาร์แห่งเดนมาร์ก''' (Her Highness Princess Dagmar of Denmark)

* [[พ.ศ. 2401]] - [[พ.ศ. 2409]]: '''สมเด็จเจ้าฟ้าเจ้าหญิงแด็กดักมาร์แห่งเดนมาร์ก''' (Her Royal Highness Princess Dagmar of Denmark)

* [[พ.ศ. 2409]] - [[พ.ศ. 2424]]: '''สมเด็จเจ้าฟ้าเจ้าหญิงมาเรีย เฟโอโดรอฟนา มกุฎราชกุมารีแห่งรัสเซีย''' <br /> (Her Imperial Highness Grand Duchess Maria Feodorovna, Tsarevna of Russia)

* ''A Royal Family - The Story of Christian IX and his European descendants'', by Anna Lerche and Marcus Mandal. ISBN 87-15-10957-7 - ในบทที่ชื่อ "ความรักและการปฏิวัติ - โชคชะตาของแด็กดักมาร์ในช่วงความยิ่งใหญ่และความเสื่อมของจักรวรรดิรัสเซีย" ข้อมูลที่ดีเลิศจากการเข้าถึงเอกสารลับของพระราชวงศ์และการสัมภาษณ์สมาชิกพระราชวงศ์ต่างๆ ของยุโรป