ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ปีติ"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ล บริการเปลี่ยนหมวดหมู่อัตโนมัติด้วยบอต |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1:
{{รอการตรวจสอบ}}
{{พุทธศาสนา}}
'''ปิติ''' ({{lang-pi|Pīti}}) หมายถึง ความอิ่มใจ ความดื่มด่ำ
==ประเภทของปีติ==
ในคัมภีร์[[วิสุทธิมรรค]] และ [[วิมุตติมรรค]] แบ่งปีติเป็นห้าประเภท คือ
เส้น 25 ⟶ 27:
* '''ปีติเกิดจากสมาธิ''' ความอิ่มใจของบุคคลผู้เข้าทุติยฌาน
* '''ปีติเกิดจากโพชฌงค์''' ความอิ่มใจที่เกิดจากการดำเนินตามโลกุตตร[[มรรค]] ในทุติยฌาน
==ธรรมะที่เกี่ยวข้อง==
'''ปีติ''' พบรวมอยู่ในหลักธรรมอื่นๆทางพุทธศาสนา เช่น
เส้น 30 ⟶ 33:
* องค์[[ฌาน]] ได้แก่ ในปฐมฌาน ([[วิตก]] [[วิจาร]] [[ปีติ]] [[สุข]] [[เอกัคคตา]]) และ ทุติยฌาน ([[ปีติ]] [[สุข]] [[เอกัคคตา]])
นอกจากนี้ ปีติ ยังเป็นหนึ่งใน [[วิปัสสนูกิเลส]]๑๐ (อุปกิเลสแห่งวิปัสสนา)
==ปีติเจตสิก==
ในคัมภีร์พระ[[อภิธรรม]] มีการกล่าวถึงปีติ ในลักษณะที่เป็น[[เจตสิก]](คือ ธรรมชาติที่อาศัยจิตเกิด) เรียกว่า '''ปีติเจตสิก''' มีลักษณะดังนี้ คือ
เส้น 45 ⟶ 49:
เวทนาขันธ์ที่เป็นเหตุใกล้ให้เกิดปีตินั้น ย่อมอาศัยสุขเวทนา เป็นต้น เป็นเหตุให้ปีติเกิด ด้วยเหตุนี้เอง บางทีเราเข้าใจว่า ปีติและสุขเป็นอันเดียวกัน แยกจากกันไม่ได้ แต่ความจริงนั้นปีติกับสุขต่างกัน คือ ปีติเป็นสังขารขันธ์ สุขเป็นเวทนาขันธ์ และเมื่อมีปีติจะต้องมีสุขเสมอแน่นอน แต่ว่าเมื่อมีสุข อาจจะไม่มีปีติด้วยก็ได้
== ข้อความอ้างอิง ==
* <small>จาก สุภสูตร พระไตรปิฎก เล่มที่ ๙</small>
''เมื่อเธอพิจารณาเห็น[[นิวรณ์]] ๕ เหล่านี้ ที่ละแล้วในตน ย่อมเกิดปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิดปิติ เมื่อมีปีติในใจ กายย่อมสงบ เธอมีกายสงบแล้วย่อมได้เสวยสุข เมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น เธอสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่ เธอทำกายนี้แหละให้ชุ่มชื่น เอิบอิ่มซาบซ่านด้วยปีติและสุขเกิดแต่วิเวก ไม่มีเอกเทศไหนๆ แห่งกายของเธอทั่วทั้งตัว ที่ปีติและสุขอันเกิดแต่วิเวกจะไม่ถูกต้อง''
เส้น 86 ⟶ 90:
* [http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=11&A=4501&Z=7015 สังคีติสูตร พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๑]
* [http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=16&A=704&Z=784 อุปนิสสูตร พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๖]
[[en:Pīti]]
[[fr:Piti]]
| |||