|
'''ปฏิทินคงที่สากล''' ({{lang-en|International Fixed Calendar}}) หรือชื่ออื่นว่า '''แผนคอตส์เวิร์ธ''' '''แผนอีสต์แมน''' '''ปฏิทินสิบสามเดือน''' หรือ '''ปฏิทินเดือนเท่า''' ({{lang-en|Cotsworth plan; Eastman plan; 13 Month calendar; Equal Month calendar}}) คือข้อเสนอการปฏิรูปปฏิทินแบบ[[ปฏิทินสุริยคติ|สุริยคติ]] ออกแบบโดยโมเสส บี. คอตส์เวิร์ธ และนำเสนอเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2448<ref>Moses B. Cotsworth, ''The rational almanac: tracing the evolution of modern almanacs from ancient ideas of time, and suggesting improvements'' (Acomb, England:Cotsworth, 1905)</ref> ซึ่งข้อเสนอนี้จะแบ่งปีตามสุริยคติออกเป็น 13 เดือน และ 28 วันในแต่ละเดือนอย่างเท่าเทียมกัน เกิดเป็นรูปแบบปฏิทินถาวร (perennial calendar) ที่วันที่จะตรงกับวันในสัปดาห์ตลอดไปในทุก ๆ ปี (เช่น วันที่ 1, 8, 15 และ 22 จะตรงกับวันอาทิตย์เสมอ) อย่างไรก็ตาม ไม่มีประเทศใดนำข้อเสนอนี้ไปปรับใช้อย่างเป็นทางการ มีเพียง[[จอร์จ อีสต์แมน]] นักธุรกิจผู้ก่อตั้งบริษัท[[อีสต์แมนโกดัก]]เท่านั้นที่นำไปปรับใช้กับบริษัทของตนระหว่างปี พ.ศ. 2471 ถึง พ.ศ. 2532<ref name="EASTMAN">Exhibit at [[George Eastman House]], viewed June 2008</ref>
== กฎเกณฑ์ของปฎิทินสากลโลก ==
ในหนึ่งปีปฏิทินจะแบ่งออกเป็น 12 เดือน เดือนละ 30 วันเท่า ๆ กัน ทำให้ในแต่ละเดือนมี 4 สัปดาห์เท่ากันด้วย แต่เมื่อนำมาเทียบกับจำนวนวันในหนึ่งปีตาม[[ปฏิทินเกรโกเรียน]]แบบเดิมซึ่งมี 360วัน จะพบว่าจำนวนวันตามปฏิทินนี้มีอยู่เพียง 12× 30 = 360วัน เดือนละ30วัน สัปดาห์ละ7วันเรียกหนึ่งอาทิตย์ เริ่มวันแรกวัน จันทร์-วันอาทิตย์วันอาทิตย์เป็นวันสุดท้ายของสัปดาห์
ในหนึ่งปีปฏิทินจะแบ่งออกเป็น 13 เดือน เดือนละ 28 วันเท่า ๆ กัน ทำให้ในแต่ละเดือนมี 4 สัปดาห์เท่ากันด้วย แต่เมื่อนำมาเทียบกับจำนวนวันในหนึ่งปีตาม[[ปฏิทินเกรโกเรียน]]แบบเดิมซึ่งมี 365 วัน จะพบว่าจำนวนวันตามปฏิทินนี้มีอยู่เพียง 13 × 28 = 364 วัน เท่านั้น คอตส์เวิร์ธจึงได้เพิ่มอีกหนึ่งวันเข้าไปท้ายปีและกำหนดให้เป็นวันหยุด (หลังวันที่ 28 ธันวาคม หรือเทียบเท่าวันที่ 31 ธันวาคมในปฏิทินเกรโกเรียน) และจะเรียกวันสุดท้ายนี้ว่า ''วันปี'' (Year Day) ในบางครั้ง ซึ่งวันสุดท้ายนี้จะไม่ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของสัปดาห์ใดเลย เสมือนเป็นวันที่แยกออกมาต่างหากจากวันที่อื่น ๆ ของปี เป็นการแก้ปัญหาจำนวนวันไม่เท่ากับปฏิทินแบบเดิมในที่สุด ทั้งนี้เนื่องจากในแต่ละปีจะเริ่มต้นวันที่ใหม่เหมือนกับปฏิทินเกรโกเรียนทุกประการ จึงทำให้วันที่ 1 มกราคม - 28 มกราคม ของทุกปีตรงกับปฏิทินเกรโกเรียนด้วยเช่นกัน<ref>See the table in Cotsworth, ''Rational Almanac'', p. i.</ref> นอกจากนี้คอตส์เวิร์ธยังคงชื่อและลำดับเดือนทั้งสิบสองเอาไว้เช่นเดิม แต่จะแทรกเดือนใหม่เพิ่มเข้าไประหว่างเดือนมิถุนายนและเดือนกรกฎาคม และเรียกเดือนใหม่นี้ว่า ''โซล'' (Sol) หรือ ''สุริยาพันธ์'' (สุริย + อาพันธ์) ตามหลักการเรียกชื่อเดือนในภาษาไทย ซึ่งเป็นการอ้างอิงถึง[[ดวงอาทิตย์]] เนื่องจากเดือนดังกล่าวอยู่ในช่วงกลางฤดูร้อน (ใน[[ซีกโลกเหนือ]]ซึ่งผู้ออกแบบอาศัยอยู่) และเป็นช่วงเวลาครึ่งปีที่เกิดปรากฏการณ์[[อายัน]] ([[ครีษมายัน]]) พอดิบพอดี<ref>Cotsworth suggested "Mid" as an alternative name. See his address in Royal Society of Canada, ''Proceedings and Transactions of the Royal Society of Canada,'' 3d series, vol. II (Ottawa: James Hope & Son, 1908), pp. 211-41 at 231.</ref>
1 มกราคม=30วัน
2 กุมภาพันธ์=30วัน
ในปฏิทินคงที่สากล [[ปีอธิกสุรทิน]]จะมีจำนวนวันทั้งสิ้น 366 วัน และมีกฎเกณฑ์ตามแบบปฏิทินเกรโกเรียนทุกประการ ดังนั้นปีอธิกสุรทินจึงจะตกใน[[ปีปฏิทิน]] ([[คริสต์ศักราช]]) ที่หารด้วยสี่ลงตัว แต่ไม่ใช่ปีที่ด้วยหารหนึ่งร้อยลงตัว ยกเว้นแต่เพียงปีที่หารด้วยสี่ร้อยลงตัวเท่านั้น ด้วยเหตุนี้ปี พ.ศ. 2543 (ค.ศ. 2000 ซึ่งหารด้วยสี่ร้อยลงตัว) จึงถือเป็นปีอธิกสุรทิน ในขณะที่ปี พ.ศ. 2243 (ค.ศ. 1700) พ.ศ. 2343 (ค.ศ. 1800) และ พ.ศ. 2443 (ค.ศ. 1900) ซึ่งหารด้วยสี่ร้อยไม่ลงตัว จะถือเป็น[[ปีปกติสุรทิน]] ทั้งนี้ในปฏิทินคงที่สากลจะแทรก[[อธิกวาร]]เป็นวันที่ 29 มิถุนายน หรือระหว่างวันเสาร์ที่ 28 มิถุนายน และวันอาทิตย์ที่ 1 สุริยาพันธ์
3 มีนาคม=30วัน
4 เมษายน=30วัน
ในแต่ละเดือนจะเริ่มต้นด้วยวันอาทิตย์และสิ้นสุดลงในวันเสาร์ต่อเนื่องกันไปเช่นนี้ และเริ่มต้นวันแรกของทุก ๆ ปีด้วยวันอาทิตย์เช่นเดียวกัน ทั้งนี้ ''วันปี'' และอธิกวารจะไม่ถือเป็นส่วนหนึ่งของสัปดาห์หรือวันในสัปดาห์ แต่จะอยู่ถัดจากวันเสาร์และตามด้วยวันอาทิตย์
5 พฤษภาคม=30วัน
6 มิถุนายน=30วัน
จากกฎเกณฑ์ข้างต้นสามารถเรียบเรียงปฏิทินคงที่สากลในหนึ่งปีปฏิทินได้ ดังนี้
7 กรกฎาคม=30วัน
8 สิงหาคม=30วัน
{|class="wikitable" width="1200px"
9 กันยายน=30วัน
|-
10 ตุลาคม=30วัน
!scope="col" colspan="30" | ปฏิทินคงที่สากล
11พศจิกายน=30วัน
|-
12 ธันวาคม=30วัน
!scope="col" rowspan="2" width="8%" | เดือน
ภิเภก เทพรักษา
!scope="col" colspan="7" | สัปดาห์ที่ 1
!scope="col" colspan="7" | สัปดาห์ที่ 2
!scope="col" colspan="7" | สัปดาห์ที่ 3
!scope="col" colspan="7" | สัปดาห์ที่ 4
!scope="col" rowspan="2" width="8%" | ส่วนเกินสัปดาห์
|-
! width="3%" | อา.
! width="3%" | จ.
! width="3%" | อ.
! width="3%" | พ.
! width="3%" | พฤ.
! width="3%" | ศ.
! width="3%" | ส.
! width="3%" | อา.
! width="3%" | จ.
! width="3%" | อ.
! width="3%" | พ.
! width="3%" | พฤ.
! width="3%" | ศ.
! width="3%" | ส.
! width="3%" | อา.
! width="3%" | จ.
! width="3%" | อ.
! width="3%" | พ.
! width="3%" | พฤ.
! width="3%" | ศ.
! width="3%" | ส.
! width="3%" | อา.
! width="3%" | จ.
! width="3%" | อ.
! width="3%" | พ.
! width="3%" | พฤ.
! width="3%" | ศ.
! width="3%" | ส.
|- align="center"
| มกราพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
| rowspan="5" | -
|- align="center"
| กุมภาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| มีนาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| เมษาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| พฤษภาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| มิถุนาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
| 29 ([[อธิกวาร]])*
|- align="center"
| bgcolor="#ffffe0" | ''สุริยาพันธ์''
| bgcolor="#ffffe0" | 1 || bgcolor="#ffffe0" | 2 || bgcolor="#ffffe0" | 3 || bgcolor="#ffffe0" | 4
| bgcolor="#ffffe0" | 5 || bgcolor="#ffffe0" | 6 || bgcolor="#ffffe0" | 7 || bgcolor="#ffffe0" | 8
| bgcolor="#ffffe0" | 9 || bgcolor="#ffffe0" | 10 || bgcolor="#ffffe0" | 11 || bgcolor="#ffffe0" | 12
| bgcolor="#ffffe0" | 13 || bgcolor="#ffffe0" | 14 || bgcolor="#ffffe0" | 15 || bgcolor="#ffffe0" | 16
| bgcolor="#ffffe0" | 17 || bgcolor="#ffffe0" | 18 || bgcolor="#ffffe0" | 19 || bgcolor="#ffffe0" | 20
| bgcolor="#ffffe0" | 21 || bgcolor="#ffffe0" | 22 || bgcolor="#ffffe0" | 23 || bgcolor="#ffffe0" | 24
| bgcolor="#ffffe0" | 25 || bgcolor="#ffffe0" | 26 || bgcolor="#ffffe0" | 27 || bgcolor="#ffffe0" | 28
| rowspan="6" | -
|- align="center"
| กรกฎาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| สิงหาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| กันยาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| ตุลาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| พฤศจิกาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
|- align="center"
| ธันวาพันธ์
| 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7
| 8 || 9 || 10 || 11 || 12 || 13 || 14
| 15 || 16 || 17 || 18 || 19 || 20 || 21
| 22 || 23 || 24 || 25 || 26 || 27 || 28
| 29 (''วันปี'')
|- align="center" bgcolor="#f2f2f2"
| หมายเหตุ
| colspan="4" | ''อา. = อาทิตย์''
| colspan="4" | ''จ. = จันทร์''
| colspan="4" | ''อ. = อังคาร''
| colspan="4" | ''พ. = พุธ''
| colspan="4" | ''พฤ. = พฤหัสบดี''
| colspan="4" | ''ศ. = ศุกร์''
| colspan="4" | ''ส. = เสาร์''
| ''*เฉพาะ[[ปีอธิกสุรทิน]]''
|}
สามารถเทียบเคียงเดือนตามปฏิทินคงที่สากลกับวันที่ตามปฏิทินเกรโกเรียนแบบเดิมได้ ดังนี้
{| class="wikitable" width="1200px"
|-
!scope="col" rowspan="3" width="20%" | เดือนและส่วนเกินสัปดาห์</br>ตามปฏิทินคงที่สากล
!scope="col" colspan="4" | วันที่เทียบเคียงตามปฏิทินเกรโกเรียน
|-
!scope="col" colspan="2" | ปีปกติสุรทิน
!scope="col" colspan="2" | ปีอธิกสุรทิน
|-
!scope="col" width="20%" | เริ่มต้น
!scope="col" width="20%" | สิ้นสุด
!scope="col" width="20%" | เริ่มต้น
!scope="col" width="20%" | สิ้นสุด
|- align="center"
| มกราพันธ์
| 1 มกราคม
| 28 มกราคม
| 1 มกราคม
| 28 มกราคม
|- align="center"
| กุมภาพันธ์
| 29 มกราคม
| 25 กุมภาพันธ์
| 29 มกราคม
| 25 กุมภาพันธ์
|- align="center"
| มีนาพันธ์
| 26 กุมภาพันธ์
| 25 มีนาคม
| 26 กุมภาพันธ์
| 24 มีนาคม*
|- align="center"
| เมษาพันธ์
| 26 มีนาคม
| 22 เมษายน
| 25 มีนาคม*
| 21 เมษายน*
|- align="center"
| พฤษภาพันธ์
| 23 เมษายน
| 20 พฤษภาคม
| 22 เมษายน*
| 19 พฤษภาคม*
|- align="center"
| มิถุนาพันธ์
| 21 พฤษภาคม
| 17 มิถุนายน
| 20 พฤษภาคม*
| 16 มิถุนายน*
|- align="center" bgcolor="#ffffe0"
| ''อธิกวาร''
| colspan="2" | -
| colspan="2" | 17 มิถุนายน
|- align="center"
| ''สุริยาพันธ์''
| 18 มิถุนายน
| 15 กรกฎาคม
| 18 มิถุนายน
| 15 กรกฎาคม
|- align="center"
| กรกฎาพันธ์
| 16 กรกฎาคม
| 12 สิงหาคม
| 16 กรกฎาคม
| 12 สิงหาคม
|- align="center"
| สิงหาพันธ์
| 13 สิงหาคม
| 9 กันยายน
| 13 สิงหาคม
| 9 กันยายน
|- align="center"
|กันยาพันธ์
| 10 กันยายน
| 7 ตุลาคม
| 10 กันยายน
| 7 ตุลาคม
|- align="center"
| ตุลาพันธ์
| 8 ตุลาคม
| 4 พฤศจิกายน
| 8 ตุลาคม
| 4 พฤศจิกายน
|- align="center"
| พฤศจิกาพันธ์
| 5 พฤศจิกายน
| 2 ธันวาคม
| 5 พฤศจิกายน
| 2 ธันวาคม
|- align="center"
| ธันวาพันธ์
| 3 ธันวาคม
| 30 ธันวาคม
| 3 ธันวาคม
| 30 ธันวาคม
|- align="center" bgcolor="#ffffe0"
| ''วันปี''
| colspan="4" | 31 ธันวาคม
|- bgcolor="#f2f2f2"
| align="center" | หมายเหตุ
| colspan="4" width="1014px" | ''*สำหรับช่วงระหว่างเดือนมีนาคมถึงเดือนมิถุนายนในปีอธิกสุรทิน วันที่ตามปฏิทินคงที่สากลเมื่อเทียบกับปฏิทินเกรโกเรียนจะเร็วขึ้นจากปีปกติสุรทินอยู่หนึ่งวัน เนื่องจากได้นับรวมอธิกวารตามปฏิทินเกรโกเรียน (29 กุมภาพันธ์) ไปก่อนแล้ว แต่หลังเดือนมิถุนายนจะนับรวมอธิกวาร (29 มิถุนาพันธ์) เข้าใป จึงทำให้วันที่เท่ากับปีปกติสุรทินตามเดิม''
|}
== ประวัติ ==
| 