|
}}
{{การเมืองไทย}}
'''นายกรัฐมนตรีไทย''' เป็นประธานแห่ง[[คณะรัฐมนตรีไทย]] และทำหน้าที่[[หัวหน้ารัฐบาล]]ของ[[ประเทศไทย]] โดยมีจุดกำเนิดมาจาก[[การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475]] ในการเปลี่ยนแปลงการปกครองสู่[[ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ]]และ[[ประชาธิปไตย]][[ระบบรัฐสภา]]
โดยปกติแล้ว[[นายกรัฐมนตรี]]ในระบอบประชาธิปไตยจะมีที่มาจาก[[สภาผู้แทนราษฎรไทย]] ซึ่งโดยหลักแล้วถือว่านายกรัฐมนตรีมีต้องมาจากการแต่งตั้งทางอ้อมโดยประชาชน แต่[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557]] กำหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีตามมติ[[สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ประเทศไทย) พ.ศ. 2557|สภานิติบัญญัติแห่งชาติ]] (สภาที่พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้ง) ซึ่งผล[[การลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีไทย พ.ศ. 2557|การลงมติเลือกนายกรัฐมนตรี]]ปรากฏว่า พลเอก[[ประยุทธ์ จันทร์โอชา]] หัวหน้า[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ]] ได้รับเลือกเป็นนายกรัฐมนตรี
== ประวัติ ==
ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีนั้นมีขึ้นภายหลัง[[การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475|การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475]] เรียกว่า "ประธานคณะกรรมการราษฎร" ตาม[[พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475]]<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/A/166.PDF พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref> และภายหลัง[[พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก]]ลงพระปรมาภิไธยใน[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475]] เมื่อวันที่ [[10 ธันวาคม]] [[พ.ศ. 2475]] ก็เปลี่ยนมาเรียก "นายกรัฐมนตรี"<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/A/529.PDF รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref> โดยมีตราประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นตราราชสีห์คชสีห์รักษารัฐธรรมนูญ และเป็นตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย
== การดำรงตำแหน่ง ==
<!--- [[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย]]บัญญัติไว้ว่า [[สภาผู้แทนราษฎร]]จะต้องมีมติเห็นชอบให้ผู้ได้รับการเสนอชื่อ ซึ่งโดยส่วนมากมักจะเป็นตัวแทนหรือหัวหน้า[[พรรคการเมือง]]ที่มี[[สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร]]ที่ได้รับเลือกมากที่สุดใน[[สภาผู้แทนราษฎร]] แม้รัฐธรรมนูญจะมิได้บัญญัติไว้เช่นนั้นก็ตาม และอาจเป็น[[สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร]]หรือไม่ก็ได้ตามแต่[[รัฐธรรมนูญ]]ที่มีใช้ผลบังคับอยู่ในขณะนั้น เข้าดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี จากนั้น [[พระมหากษัตริย์ไทย]]จึงจะมี[[พระบรมราชโองการ]]โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมแต่งตั้งต่อไป --->
{| class="wikitable"
!ตำแหน่ง!!รายนาม!!กลุ่มการเมือง!!ได้รับเลือกโดย!!เริ่มดำรงตำแหน่ง
|-
|[[รายนามนายกรัฐมนตรีของประเทศไทย|นายกรัฐมนตรี]]
| [[ประยุทธ์ จันทร์โอชา]]
|[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ]]
| [[สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ประเทศไทย) พ.ศ. 2557|สภานิติบัญญัติแห่งชาติ]]
| 24 สิงหาคม พ.ศ. 2557
|}
== การปฏิบัติหน้าที่ ==
<!---นายกรัฐมนตรีจะมีวาระดำรงตำแหน่งคราวละสี่ปี แต่จะอยู่ในตำแหน่งติดต่อกันเกินสองวาระมิได้<ref name=racha2550/>
นายกรัฐมนตรีอาจพ้นจากตำแหน่งเพราะถูก[[การอภิปรายไม่ไว้วางใจ|อภิปรายไม่ไว้วางใจ]] [[สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร]]จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดมีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี ญัตตินี้ต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปไว้ด้วย เมื่อเสนอญัตติแล้วจะมี[[การยุบสภาผู้แทนราษฎร]]มิได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้นายกรัฐมนตรีหลีกหนีการอภิปราย เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้เสียงครบ หากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรลงมติไม่ไว้วางใจ นายกรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่ง และมีผลให้[[คณะรัฐมนตรี]]สิ้นสุดลงทั้งคณะด้วย<ref name=racha2550/>--->
[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560]] ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันนั้นได้กำหนดวาระของนายกรัฐมนตรีว่า '''"นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกันหรือไม่ แต่มิให้นับรวมระยะเวลาในระหว่างที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังพ้นจากตำแหน่ง"'''
=== การรักษาราชการแทน ===
ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 มาตรา 41 กำหนดให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการ ถ้ามีรองนายกรัฐมนตรีหลายคนให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน ถ้าไม่มีผู้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี หรือมีแต่ไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2534/A/156/1.PDF พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref>
== สถานที่ปฏิบัติงานและบ้านพัก ==
นายกรัฐมนตรีของประเทศไทยปฏิบัติหน้าที่ที่[[ทำเนียบรัฐบาล]] ซึ่งเป็น[[สถานที่ราชการ]]สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 1 [[ถนนพิษณุโลก]] [[เขตดุสิต]] [[กรุงเทพมหานคร]] มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 27 ไร่ 3 งาน 44 ตารางวา
สำหรับบ้านพักประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย คือ [[บ้านพิษณุโลก]] ซึ่งมีสถาปัตยกรรมที่สวยงาม ออกแบบและสร้างโดย [[มาริโอ ตามานโญ]] สถาปนิกประจำราชสำนักสยาม[[ชาวอิตาลี]] มีเนื้อที่ 25 ไร่ 3 งาน
== รองนายกรัฐมนตรี ==
[[รองนายกรัฐมนตรี]] มีหน้าที่ในการกำกับการบริหารราชการของกระทรวง หรือทบวงหนึ่งหรือหลายกระทรวงหรือทบวง ตามที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย รวมทั้งเป็นผู้รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (เรียงตามลำดับรองนายกรัฐมนตรีดังนี้<ref>[https://www.posttoday.com/politic/527103 เปิดโฉมหน้าคณะรัฐมนตรีประยุทธ์ 5], โพสต์ทูเดย์, สืบค้นวันที่ 26 พฤศจิกายน 2560</ref>)
{| class="wikitable"
!ตำแหน่ง!!รายนาม!!ที่มา!!เริ่มดำรงตำแหน่ง!!ตำแหน่งที่สอง
|-
|rowspan = 6 | [[รายนามรองนายกรัฐมนตรีไทย|รองนายกรัฐมนตรี]]
|[[ประวิตร วงษ์สุวรรณ|พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ]]
|[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ|รองหัวหน้า คสช.]]
|30 สิงหาคม 2557
|[[รายนามเสนาบดีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของไทย|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม]]
|-
|[[ประจิน จั่นตอง|พลอากาศเอก ประจิน จั่นตอง]]
|[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ|รองหัวหน้า คสช.]]
|19 สิงหาคม 2558
|[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมของไทย|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม]]
|-
|[[สมคิด จาตุศรีพิทักษ์]]
|[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ|ที่ปรึกษา คสช.]]
|19 สิงหาคม 2558
|<center>-</center>
|-
|[[วิษณุ เครืองาม]]
|[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ|ที่ปรึกษา คสช.]]
|30 สิงหาคม 2557
|<center>-</center>
|-
|[[ฉัตรชัย สาริกัลยะ|พลเอก ฉัตรชัย สาริกัลยะ]]
|[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ|ฝ่ายเศรษฐกิจ คสช.]]
|24 พฤศจิกายน 2560
|<center>-</center>
|-
|}
== อดีตนายกรัฐมนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่ ==
* [[ธานินทร์ กรัยวิเชียร]]
* [[เปรม ติณสูลานนท์]]
* [[อานันท์ ปันยารชุน]]
* [[สุจินดา คราประยูร]]
* [[ชวน หลีกภัย]]
* [[ชวลิต ยงใจยุทธ]]
* [[ทักษิณ ชินวัตร]]
* [[สุรยุทธ์ จุลานนท์]]
* [[สมชาย วงศ์สวัสดิ์]]
* [[อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ]]
* [[ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร]]
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
== ดูเพิ่ม ==
{{สถานีย่อย2|ประเทศไทย}}
{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|Prime ministers of Thailand|นายกรัฐมนตรีไทย}}
* [[รายนามนายกรัฐมนตรีไทย]]
* [[รัฐบาลไทย]]
* [[สำนักนายกรัฐมนตรี (ประเทศไทย)]]
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
* [http://www.thaigov.go.th เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ]
* [http://www.thaigov.go.th/general/prime/preprime_e.htm รายนามนายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย]
* [http://www.cabinet.thaigov.go.th/pm_his.htm ประวัตินายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย]
{{นายกรัฐมนตรีไทย}}
{{ตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีไทย}}
{{นายกรัฐมนตรี}}
| 