นักกำหนดอาหาร (อังกฤษ: Dietitian) เป็นบุคลากรสาธารณสุข ที่มีการรับรองโดยสมาคมวิชาชีพ เช่น ในสหรัฐอเมริการับรองโดย Academy of Nutrition and Dietetics หรือ ในประเทศไทยรับรองโดยสมาคมนักกำหนดอาหารแห่งประเทศไทย [1]

นักกำหนดอาหารเป็นผู้ที่นำความรู้ทางด้านโภชนาการมากำหนดปริมาณอาหารและสารอาหารที่เหมาะสมกับสภาวะร่างกายของผู้ป่วย และสามารถถ่ายทอดความรู้ให้กับผู้ป่วยจนสามารถเลือกรับประทานอาหารให้เหมาะสมกับสภาวะร่างกาย [2]

มักมีการเข้าใจผิดเกี่ยวกับบทบาทของนักโภชนาการ และ นักกำหนดอาหาร นักโภชนาการ คือ ผู้ที่ทำหน้าที่ให้คำแนะนำเกี่ยวกับผลกระทบอาหารและสารอาหารต่อสุขภาพ [1] แตกต่างจากนักกำหนดอาหารที่นอกจากจะต้องมีความรู้ด้านโภชนาการแล้ว ยังต้องมีความรู้ในด้านการให้คำปรึกษาผู้ป่วยด้วย

ในประเทศไทย นักกำหนดอาหารวิชาชีพจะต้องมีความรู้ตามข้อกำหนดของสมาคมนักกำหนดอาหารแห่งประเทศไทย ประกอบด้วย องค์ความรู้ด้านโภชนบำบัดทางการแพทย์ (Medical Nutrition Therapy) และการให้คำปรึกษา (Diet Counseling) องค์ความรู้ด้านการบริหารจัดการงานโภชนาการ (Food Service Management) องค์ความรู้ด้านโภชนาการพื้นฐาน (Basic Nutrition) องค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์การอาหาร (Food Sciences) และองค์ความรู้ด้านการวิจัย (Nutrition and Dietetics Research) [3] โดยปัจจุบัน สถาบันอุดมศึกษาของไทยเปิดทำการเรียนการสอนในสาขาด้านการกำหนดอาหารที่ผู้สำเร็จการศึกษามีสิทธิ์สอบเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นนักกำหนดอาหารวิชาชีพกับสมาคมนักกำหนดอาหารแห่งประเทศไทยนั้น อาทิ เช่น หลักสูตรโภชนาการและการกำหนดอาหาร คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สาขาวิชาโภชนบำบัดและการกำหนดอาหาร คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา[4] สาขาวิชาโภชนาการและโภชนบำบัด หรือ สาขาวิชาโภชนาการและการกำหนดอาหาร คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยพะเยา สาขาวิชาโภชนวิทยาและการกำหนดอาหาร คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล สาขาวิชาโภชนศาสตร์ การกำหนดอาหารและอาหารควปลอดภัย หรือ สาขาวิชาโภชนาการและการกำหนดอาหาร คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เป็นต้น

นักกำหนดอาหารสามารถทำงานได้ในทุกวงการ บ้างก็เป็นบุคคลเบื้องหน้าที่ปรากฏตัวต่อสื่อ หรือบุคคลเบื้องหลังที่คอยให้คำแนะนำด้านโภชนาการอยู่ห่างๆ เพื่อให้ทุกคนมีสุขภาพที่ดี และมีภูมิต้านทานในการดูแลสุขภาพของตัวเอง จึงขอมาเปิดมุมมองยกตัวอย่างอาชีพที่ใครจะรู้ว่านักกำหนดอาหาร ก็สามารถทำได้ เช่น

  • ผู้ให้คำแนะนำปัญหาด้านสุขภาพในโรงพยาบาล
  • นักกำหนดอาหารประจำ ศูนย์ดูแลด้านสุขภาพ
  • ผู้ประกอบการร้านอาหาร
  • เจ้าของเพจสื่อให้ความรู้ด้านอาหารในโซเชียลมีเดีย
  • ผู้ให้คำปรึกษาด้านนวัตกรรม สื่อดิจิทัลและพัฒนาอาหารเพื่อสุขภาพสำหรับประชาชน
  • นักกำหนดอาหารที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เช่น การดูแลนักกีฬาด้านโภชนาการ นักยกน้ำหนัก
  • นักกำหนดอาหารส่วนตัว ที่ให้บริการแบบออนไลน์ [5]

โดยในประเทศไทย สามารถตรวจสอบ รายชื่อนักกำหนดอาหารที่ขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้องได้ที่ กองประกอบโรคศิลป์ https://mrd.hss.moph.go.th/mrd1_hss/?p=5556

อ้างอิง

แก้
  1. 1.0 1.1 http://www.thaidietetics.org/?page_id=42
  2. "https://diamate.co/2019/12/02/". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-09-22. สืบค้นเมื่อ 2019-12-02. {{cite web}}: แหล่งข้อมูลอื่นใน |title= (help)
  3. http://www.thaidietetics.org/?page_id=42
  4. คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
  5. บทความเรื่อง นักกำหนดอาหารเดอะ ซีรี่ส์ โดย Eatwellconcept https://eatwellconcept.com/2022/09/28/who-is-the-dietitian/