ญับรียะฮ์ (อาหรับ: جبرية) เป็นสำนักปรัชญาอิสลามช่วงต้นที่มีฐานความเชื่อว่ามนุษย์ถูกควบคุมโดยพรหมลิขิต ไม่มีทางเลือกหรือเจตจำนงเสรี สำนักญับรียะฮ์เริ่มก่อตั้งที่บัสราในสมัยราชวงศ์อุมัยยะฮ์ ตัวแทนแรกของสำนักนี้คือ อัลญะอด์ อิบน์ ดิรฮัม (ถูกประหารชีวิตใน ค.ศ. 724)[1]

คำว่าญับรียะฮ์ถือเป็นศัพท์ที่มีความหมายเชิงดูหมิ่นที่ใช้ในกลุ่มอิสลามต่าง ๆ ที่พวกเขาถือว่าผิด ดังนั้นจึงไม่ใช่สำนักเทววิทยาใดเฉพาะเจาะจง[2] โดยกลุ่มอัชอะรีใช้คำนี้ไว้สื่อถึงผู้ติดตามของญะฮม์ อิบน์ ศ็อฟวาน (เสียชีวิตใน ค.ศ. 746) ในขณะที่อัลมุอ์ตะซิละฮ์ถือว่ากลุ่มอัชอะรีเป็นญับรียะฮ์ เพราะตามความเห็นของตน พวกเขาปฏิเสธหลักการดั้งเดิมของเจตจำนงเสรี[3] และชีอะฮ์ใช้คำนี้สื่อถึงอัชอะรีกับฮันบะลี[4]

ดูเพิ่ม แก้

อ้างอิง แก้

  1. Ибрагим, Т. К. и Сагадеев А. В. ал-Джабрийа // Ислам: энциклопедический словарь / отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 57-58.
  2. Josef van (2011-01-17). Der Eine und das Andere. Berlin, New York: DE GRUYTER. ISBN 9783110215786.
  3. William Montgomery Watt: "Djabriyya" in The Encyclopaedia of Islam. New Edition Bd. II, S. 365a
  4. M. Heidari-Abkenar: Die ideologische und politische Konfrontation Schia-Sunna am Beispiel der Stadt Rey des 10.-12. Jh. n. Chr. Inaugural-Dissertation, Universität Köln, 1992