ซาร์แปเตอร์ที่ 2 แห่งบัลแกเรีย

ซาร์แปเตอร์ที่ 2[note 1] มีพระนามแต่กำเนิดว่า แตออดอร์ หรือเป็นที่รู้จักในพระนาม แตออดอร์–แปเตอร์ (บัลแกเรีย: Теодор-Петър; สวรรคต ค.ศ. 1197) ทรงเป็นซาร์ (จักรพรรดิ) พระองค์แรกของจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2 ระหว่างปี ค.ศ. 1185–1197 พระองค์ทรงเป็นพระโอรสของคนเลี้ยงแกะผู้ร่ำรวยจากเทือกเขาในบริเวณของแตมาปารีสติออน พระองค์และพระอนุชาของพระองค์คืออาแซนและกาลอยันได้รับการการกล่าวถึงจากหลักฐานชั้นต้นแทบทั้งหมดว่าเป็นชาววลาก แต่คาดว่าน่าจะเป็นเชื้อสายผสมกันระหว่างชาววลาก บัลแกเรียและคูมัน

แปเตอร์ที่ 2
Петър II
เหรียญในสมัยซาร์แปเตอร์ที่ 2
ครองราชย์ค.ศ. 1185 – 1197
ราชาภิเษกค.ศ. 1185
ถัดไปกาลอยัน
สวรรคตค.ศ. 1197
ราชวงศ์อาแซน

ในปี ค.ศ. 1185 แตออดอร์–แปเตอร์และอาแซนได้เข้าหาจักรรพรรดิไบแซนไทน์คือจักรพรรดิไอแซ็คที่ 2 อันเจลอสที่เธรซ พร้อมทั้งเรียกร้องคฤหาสถ์ในแถบเทือกเขาบอลข่าน หลังจากที่จักรพรรดิทรงปฏิเสธและสร้างความอับอายให้กับพวกเขา พวกเขาจึงตัดสินใจก่อกบฎ โดยใช้ประโยชน์จากความไม่พอใจของชาวบัลแกเรียและวลากในประเด็นของการจัดเก็บภาษี เพื่อชักจูงให้เพื่อนร่วมชาติร่วมด้วยกับพวกเขา จึงจ้างผู้วิเศษท้องถิ่นให้ป่าวประกาศว่านักบุญเดเมทรีอุสแห่งเทสซาโลนีกีกำลังสนับสนุนพวกเขาอยู่ ก่อนจะสิ้นปี แตออดอร์–แปเตอร์ก็ได้ขึ้นครองราชย์โดยทรงใช้เครื่องราชอิสริยาภรณ์ซึ่งสงวนไว้เฉพาะจักรพรรดิ

กองทัพไบแซนไทน์สามารถปราบปรามกบฎได้สำเร็จ บีบบังคับให้แตออดอร์–แปเตอร์และอาแซนหนีไปอยู่คูมันในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1186 พวกเขากลับมาพร้อมกับกองทัพคูมันในฤดูใบไม้ร่วง และเข้าควบคุมปารีสติออน ซึ่งถือได้ว่าเป็นการสิ้นสุดของการก่อกำเริบด้วยการก่อตั้งรัฐใหม่ขึ้น โดยถือว่ารัฐใหม่นี้เป็นรัฐสืบทอดจากจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 ในช่วงทศวรรษที่ 1190 กลุ่มพี่น้องมักเข้าจู่โจมดินแดนของไบแซนไทน์ที่อยู่ใกล้เป็นประจำ ความขัดแย้งระหว่างจักรพรรดิไอแซ็คที่ 2 และจักรพรรดิฟรีดริชที่ 1 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ในระหว่างสงครามครูเสด ส่งผลให้ซาร์แปเตอร์ที่ 2 ยึดดินแดนใหม่ได้ในปี ค.ศ. 1190 ซาร์แปเตอร์ที่ 2 และอาแซนแบ่งดินแดนกันปกครองในปี ค.ศ. 1192 โดยซาร์แปเตอร์ที่ 2 ทรงได้รับแปรสลัฟและดินแดนทางตะวันออกเฉียงเหนือ พระองค์ได้บรรลุสัญญาสันติภาพกับจักรวรรดิไบแซนไทน์ หลังจากที่อาแซนถูกสังหารโดยบอลยาร์ในปี ค.ศ. 1196 ซาร์แปเตอร์ที่ 2 จึงแต่งตั้งให้กาลอยันปกครองดินแดนเดิมของอาแซน ในปีถัดมาพระองค์ก็ถูกปลงพระชนม์

พระนาม

แก้

Synodikon of Tzar Boril ที่ประพันธ์ขึ้นใน ค.ศ. 1211 กล่าวถึงพระองค์เป็น "แตออดอร์ ผู้เรียกขานว่าแปเตอร์" พิสูจน์ว่าพระนามเดิมของพระองค์คือแตออดอร์ (Theodor)[2][3] ตามทฤษฎีทางวิชาการที่แพร่หลาย พระองค์เปลี่ยนพระนามเมื่อได้ขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิ ซึ่งความเป็นไปได้ส่วนใหญ่อาจเป็นการระลึกถึงแปเตอร์ที่ 1 แห่งบัลแกเรีย ผู้ได้รับสถานะนักบุญในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 11[2][4] Alexandru Madgearu นักประวัติศาสตร์ ระบุว่า แตออดอร์คงใช้พระนามใหม่ในการอ้างถึงผู้นำกบฏสองคนที่ต่อต้านไบแซนไทน์ในคริสต์ศตวรรษที่ 11 คือ แปเตอร์ แดลยัน และกอนสตันติน บอดิน (หรือ แปเตอร์) มากกว่าแปเตอร์ที่ 1 ผู้พยายามรักษาสันติภาพกับจักรวรรดิไบแซนไทน์[1] Theodore Balsamon อัครบิดรแห่งแอนติออก กล่าวถึงพระองค์ในกวีเป็น "กบฏสลาวอแปตรอส"[5][6] พระราชพงศาวดารเกี่ยวกับการทำครูเสดของฟรีดริช บาร์บาร็อสซา 2 ฉบับกล่าวถึงพระองค์เป็น "Kalopeter" (จากสำนวนภาษากรีกที่แปลว่า "แปเตอร์ผู้โฉมงาม")[7][8]

พระชนม์ชีพช่วงต้น

แก้

ไม่มีใครทราบปีพระราชสมภพของแตออดอร์-แปเตอร์[9] Madgearu รายงานว่าพระองค์เป็นบุตรคนโตของคนเลี้ยงแกะผู้มั่งคั่งจากเทือกเขาแฮมุส[9] ในทางกลับกัน ไม่มีหลักฐานที่บันทึกว่าพระองค์หรืออาแซน พี่/น้องชาย ถือครองโค[10] Madgearu กล่าวว่า พวกเขาอาจบริหารฟาร์มม้าของจักรวรรดิ โดยเสริมว่าที่ดินของพวกเขาอาจตั้งอยู่ใกล้เตอร์โนโว[11] Ivan Dujčev นักประวัติศาสตร์ เขียนว่า พี่น้องสองคนนี้เป็นหัวหน้าเผ่าท้องถิ่นในเทือกเขาบอลข่าน[12]

แตออดอร์-แปเตอร์กับพี่น้องชายได้รับการกล่าวถึงเป็นชนวลาก[10] ตามข้อมูลที่เขียนขึ้นในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 12 ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 13[10] แต่เชื้อชาติของพวกเขาเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันทางวิชาการ[13][14] มีการบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับการปรากฏตัวของกลุ่มชาติพันธุ์หลายกลุ่มในดินแดนทางใต้ของดานูบตอนล่างในคริสต์ศตวรรษที่ 12 อย่างละเอียด ดังนั้น จึงมีความเป็นไปได้มากว่าพวกเขาอาจมีเลือดผสมวลาก บัลแกเรีย และคูมัน[15][16] กระนั้น พวกเขาเลือกที่จะระบุตนเองเป็นชาวบัลแกเรีย[16][17]

การก่อกำเริบ

แก้

จักรพรรดิ

แก้

เริ่มต้น

แก้

ฝ่ายกบฏใช้ประโยชน์จากสงครามระหว่างจักรวรรดิไบแซนไทน์กับชาวนอร์มันแห่งซิซิลีด้วยการรุกรานเทรซและชักชวนคนอื่นเข้าร่วมด้วย[18] แตออดอร์-แปเตอร์รู้สึกมีกำลังพระทัยจากชัยชนะ จึง "ผูกพระเศียรของตนด้วยพวงมาลัยทองคำและทำฉลองพระบาทสีแดงเพื่อสวมให้"[19] นำไปสู่การยึดถือตราประจำตำแหน่งที่ใช้เฉพาะจักรพรรดิเท่านั้น[20] แม้ว่า Choniates ไม่ได้ระบุว่าแตออดอร์-แปเตอร์ระบุตนเองเป็นจักรพรรดิ การใช้เครื่องหมายจักรพรรดิแสดงให้เห็นว่าพระองค์ได้รับการสถาปนาเป็นจักรพรรดิ หรืออย่างน้อยก็อ้างสิทธิ์ในตำแหน่งนั้น[21][22][23] Madgearu กล่าวว่า พิธีราชาภิเษกน่าจะเกิดขึ้นก่อนสิ้น ค.ศ. 1185 เนื่องจากมีการอ้างว่านักบวชบาซิลได้รับการแต่งตั้งเป็นประมุขคริสตจักรบัลแกเรียนออร์ทอดอกซ์ในปีนั้น[24]

แตออดอร์-แปเตอร์เข้าล้อมแปรสลัฟ ซึ่งเป็นเมืองหลวงของจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 แต่ไม่สามารถยึดได้[25][26] ฝ่ายกบฏบุกเข้าที่เทรซอีกครั้งและกวาดเอา "[กลุ่มชน]เสรีจำนวนมาก วัวและสัตว์ลากเลื่อนจำนวนมาก และแกะกับแพะเป็นจำนวนไม่น้อย" ในช่วงต้น ค.ศ. 1186[19][27]

เนรเทศและกลับมา

แก้

ช่วงปีสุดท้าย

แก้

อาแซนถูกปลงพระชนม์ที่เตอร์โนโวโดยบอยาร์อีวันกอในฤดูใบไม้ร่วง ค.ศ. 1196[28] แตออดอร์-แปเตอร์จึงรวบรวมกองทัพ แล้วรีบเดินทางไปล้อมเมืองนั้น[29][30] อีวันกอส่งทูตไปที่คอนสแตนติโนเปิล เพื่อรบเร้าให้อาเล็กซีโอสที่ 3 อันเกโลส จักรพรรดิไบแซนไทน์องค์ใหม่ ให้ส่งกำลังเสริมมาช่วยเขา[28] องค์จักรพรรดิส่งตัว Manuel Kamytzes นำทัพไปเตอร์โนโว แต่ด้วยความกลัวต่อการถูกซุ่มโจมตีที่ช่องเขาทำให้เกิดการกบฏและกองทหารจำต้องเดินทางกลับไป[31] อีวันกอรู้ตัวว่าเขาไม่สามารถป้อนกันเตอร์โนโวได้อีกต่อไป และหลบหนีไปยังคอนสแตนติโนเปิล[29] แตออดอร์-แปเตอร์เสด็จเข้าเตอร์โนโว[29] หลังแต่งตั้งให้กาลอยันพระอนุชาเป็นผู้ปกครองเมือง พระองค์จึงเสด็จกลับแปรสลัฟ[29][32]

แตออดอร์-แปเตอร์ถูกลอบปลงพระชนม์ "ด้วยสถานการณ์ที่ไม่ชัดเจน"[30] ใน ค.ศ. 1197 ตามบันทึกของ Choniates ระบุว่า[33] พระองค์ "ถูกเพื่อนร่วมชาติคนหนึ่งแทงทะลุด้วยดาบ"[34] István Vásáry นักประวัติศาสตร์ เขียนว่า แตออดอร์-แปเตอร์ถูกปลงพระชนม์ในช่วงการก่อจลาจล[30] ส่วน Stephenson เสนอว่า เจ้าเมืองท้องถิ่นกำจัดพระองค์ออกไป เนื่องจากพระองค์มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับชาวคูมัน[33]

หมายเหตุ

แก้
  1. Georgi Atanasov, มีลีอานา ไคมากามอวา และนักวิชาการบัลแกเรียผู้อื่นบางส่วนระบุพระองค์เป็น แปเตอร์ที่ 4 (บัลแกเรีย: Петър IV) เนื่องจากพวกเขานับผู้นำกบฏต่อต้านไบแซนไทน์สองพระองค์ คือ แปเตอร์ แดลยัน (ขึ้นครองตำแหน่งใน ค.ศ. 1040) และคอนสแตนติน บอดิน (ผู้ใช้พระนาม แปเตอร์ ใน ค.ศ. 1072)[1]

อ้างอิง

แก้
  1. 1.0 1.1 Madgearu 2017, pp. 37–38.
  2. 2.0 2.1 Madgearu 2017, p. 37.
  3. Petkov 2008, p. 254.
  4. Dall'Aglio 2013, p. 307.
  5. Madgearu 2017, p. 45.
  6. Stephenson 2000, p. 290.
  7. Madgearu 2017, pp. 39, 88.
  8. Vásáry 2005, p. 45.
  9. 9.0 9.1 Madgearu 2017, p. 64.
  10. 10.0 10.1 10.2 Curta 2006, p. 358.
  11. Madgearu 2017, pp. 53, 64.
  12. Madgearu 2017, p. 53.
  13. Chary 2011, p. 17.
  14. Madgearu 2017, pp. 62–63.
  15. Madgearu 2017, p. 62.
  16. 16.0 16.1 Dall'Aglio 2013, p. 308.
  17. Madgearu 2017, p. 63.
  18. Fine 1994, p. 13.
  19. 19.0 19.1 O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates (5.1.372), p. 205.
  20. Madgearu 2017, pp. 46–47.
  21. Madgearu 2017, pp. 47–48.
  22. Curta 2006, p. 360.
  23. Fine 1994, pp. 13–14.
  24. Madgearu 2017, p. 48.
  25. Dall'Aglio 2013, pp. 307–308.
  26. Fine 1994, p. 14.
  27. Madgearu 2017, pp. 66, 68.
  28. 28.0 28.1 Fine 1994, p. 28.
  29. 29.0 29.1 29.2 29.3 Stephenson 2000, p. 306.
  30. 30.0 30.1 30.2 Vásáry 2005, p. 47.
  31. Madgearu 2017, p. 111.
  32. Madgearu 2017, p. 112.
  33. 33.0 33.1 Stephenson 2000, p. 306 (note 92).
  34. O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates (5.3.472), p. 259.

ข้อมูล

แก้

แหล่งข้อมูลปฐมภูมิ

แก้
  • George Akropolites: The History (Translated with and Introduction and Commentary by Ruth Macrides) (2007). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-921067-1.
  • O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniatēs (Translated by Harry J. Magoulias) (1984). Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-1764-8.
  • "The History of the Expedition of the Emperor Frederick". In The Crusade of Frederick Barbarossa: The History of the Expedition of the Emperor Frederick and Related Texts (Translated by G. A. Loud) (2013). Ashgate Publishing. pp. 33–134. ISBN 9781472413963.

แหล่งข้อมูลทุติยภูมิ

แก้
ก่อนหน้า ซาร์แปเตอร์ที่ 2 แห่งบัลแกเรีย ถัดไป
ว่างตำแหน่ง
ผู้ดำรงตำแหน่งซาร์ล่าสุด
ซาร์แปรสเซียนที่ 2 แห่งบัลแกเรีย
   
ซาร์แห่งบัลแกเรีย
(ราชวงศ์อาแซน)

(ค.ศ. 1185–1197)
  ซาร์กาลอยันแห่งบัลแกเรีย