ซอวอก (เปอร์เซีย: ساواک) ย่อมาจาก ซอเซมอเนเอเทลอ-ออตแวแอมนีแยเทเคชแวร์ (سازمان اطلاعات و امنیت کشور; แปลว่า "องค์การข่าวกรองและความมั่นคงแห่งประเทศ")[2] เป็นตำรวจลับและหน่วยสืบราชการลับของอิหร่านในสมัยราชวงศ์ปาห์ลาวี

ซอวอก
ساواک
ภาพรวมหน่วยงาน
ก่อตั้ง20 มีนาคม พ.ศ. 2500
ยุบเลิก24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2522
หน่วยงานสืบทอด
สำนักงานใหญ่เตหะราน
บุคลากร5,000 คน[1]
ฝ่ายบริหารหน่วยงาน

พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี ทรงตั้งตำรวจลับซอวอกด้วยความช่วยเหลือจากซีไอเอและมอสซาด โดยทำหน้าที่คล้ายตำรวจเกสตาโพของเยอรมนีสมัยนาซี[3] คอยแทรกซึมในวงการต่าง ๆ เพื่อจับกุมฝ่ายตรงข้ามของพระองค์ โดยเฉพาะในกลุ่มนักเรียนนักศึกษา อาจารย์ นักการเมือง และนักหนังสือพิมพ์[3] ซอวอกขึ้นชื่อในการจับกุมและการทรมานอย่างทารุณ เป็นที่หวาดกลัวของประชาชน แต่ก็ไม่อาจปิดกั้นการเดินขบวนประท้วงที่เกิดในเวลาต่อมาได้[3]

ต่อมาชอพูร์ แบฆทียอร์ นายกรัฐมนตรีคนสุดท้ายของราชอาณาจักรอิหร่านได้สั่งยุบซอวอกลงในช่วงการปฏิวัติอิหร่าน

ในช่วงเวลาหนึ่ง ซอวอกมีสายลับและเจ้าหน้าที่มากถึงประมาณ 5,000 คน[4] โกลอมเรซอ แอฟแฆมี นักวิชาการ ได้ประมาณจำนวนเจ้าหน้าที่ซอวอกไว้ที่ 4,000 ถึง 6,000 คน[5] อย่างไรก็ดี นิตยสาร ไทม์ ฉบับวันที่ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2522 ก็ระบุว่าองค์การนี้มีสมาชิก 5,000 คนเช่นกัน[6]

อ้างอิง แก้

  1. Andrew Scott Cooper,The Fall of Heaven: The Pahlavis and the Final Days of Imperial Iran Hardcover – July 19, 2016 ISBN 0805098976, p. 231
  2. Summary - U.S. Department of State - State Department
  3. 3.0 3.1 3.2 จักรพันธุ์ กังวาฬ และคนอื่น ๆ. หน้า 20
  4. Andrew Scott Cooper,The Fall of Heaven: The Pahlavis and the Final Days of Imperial Iran Hardcover – July 19, 2016 ISBN 0805098976, p. 231
  5. Gholam Reza Afkhami, Life and Times of the Shah (University of California Press, 2009, ISBN 978-0-520-25328-5), p. 386.
  6. SAVAK: "Like the CIA". Feb. 19, 1979 เก็บถาวร 2009-06-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.