จู้หรง
จู้หรง (จีน: 祝融) หรือ ฉงหลี่ (จีน: 重黎) เป็นบุคคลสำคัญในประมวลเรื่องปรัมปราจีนและศาสนาพื้นบ้านจีน ซึ่งตำรา หฺวายหนานจื่อ (淮南子) และตำราปรัญชาของมั่วจื่อ (墨子) กับศิษยานุศิษย์ระบุว่า เป็นเทพเจ้าแห่งไฟและทิศใต้[ต้องการอ้างอิง]
ตำรา ชานไห่จิง (山海經) ระบุลำดับตระกูลของจู้หรงไว้อีกแบบว่า สืบเชื้อสายจากทั้งจักรพรรดิหยาน (炎帝) และจักรพรรดิหฺวัง (黃帝)[1] แหล่งข้อมูลบางแหล่งแสดงความเกี่ยวข้องของจู้หรงกับปรัมปราจีนสมัยต้นและสมัยดึกดำบรรพ์ เช่น ในเรื่องของนฺหวี่วา (女媧), ก้งกง (共工), และอุทกภัยกุ่น-ยฺหวี่ (鯀禹治水)[2] เนื่องจากเดิมเชื่อว่าประมวลเรื่องปรัมปราจีนมีเค้ามูลมาจากเหตุการณ์จริงในประวัติศาสตร์อย่างน้อยก็บางส่วน ในการศึกษาวัฒนธรรมจีนแง่ประวัติศาสตร์จะพบว่าเรื่องราวของบุคคลหลายคนหรือเหตุการณ์หลายเหตุที่เล่าขานสืบต่อกันมายาวนาน มีประเพณีซ้อนกันอยู่ คือ ประเพณีที่นำเสนอแง่มุมประวัติศาสตร์มากกว่า กับประเพณีที่นำเสนอเรื่องปรัมปรามากกว่า[3] กรณีของจู้หรงก็เข้าข่ายนี้ เพราะในเอกสาร ฉื่อจี้ (史記) ของซือหม่า เชียน (司馬遷) จะพบว่า จู้หรงได้รับการพรรณนาดั่งเป็นบุคคลในประวัติศาสตร์ ดำรงตำแหน่งเจ้ากรมไฟ[4]
ว่ากันว่า จู้หรงเป็นบุตรของเกาหยาง (高陽) บ้างเรียก จฺวันซฺวี (顓頊) ซึ่งเป็นเทพเจ้าแห่งท้องฟ้า[5] ขณะที่ฉบับประวัติศาสตร์นั้นนำเสนอว่า จฺวันซฺวีเป็นจักรพรรดิจีน อนึ่ง ยังเชื่อว่า จฺวันซฺวีนี้มีบุตรอีกคน คือ กุ่น (鯀) ผู้เป็นบิดาของต้า-ยฺหวี่ (大禹) ราชตระกูลในราชวงศ์ฉิน (秦) ก็อ้างว่าตนสืบเชื้อสายกษัตริย์ผ่านจฺวันซฺวี (แต่มิได้ผ่านจู้หรง) นอกจากนี้ ยังมีการอ้างว่า จู้หรงเป็นบรรพบุรุษของราชตระกูลแปดสายในรัฐฉู่ (楚)
พงศาวลีวิทยา แก้
พงศาวลีวิทยาของอักษร แก้
อักษรจีนตัวเต็มลักษณะหนึ่งที่ใช้ในชื่อของจู้หรงคืออักษร 融 ประกอบด้วยการรวมอักษร 鬲 และ 虫 เข้าด้วยกัน อักษร 鬲 หมายถึงหม้อต้มหรือภาชนะสามขาที่ใช้ในพิธีกรรม ซึ่งรายงานทางโบราณคดีระบุว่าเป็นภาชนะที่มีลักษณะเฉพาะของยุคทองแดง (ปลายยุคหินใหม่/ต้นยุคสำริด) พบในแหล่งโบราณคดีทางเหนือของประเทศจีน[6] ส่วนอักษร 虫 มักใช้เพื่อแสดงความหมายเกี่ยวกับหนอน งู หรือแมลง นักจีนวิทยาเดวิก ฮอกส์ (David Hawkes) สันนิษฐานความเชื่อมโนงระหว่างตัวอักษรในชื่อของจู้หรงว่ามีความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมการทำเครื่องปั้นดินเผาของจีนยุคโบราณ
บรรพบุรุษในตำนาน แก้
ชานไห่จิงระบุว่าจู้หรงเป็นบุตรชายของบิดาที่ชื่อแปลได้ว่า "เล่นกับหม้อ" ซึ่งเป็นบุตรชายของผู้ที่แปลชื่อได้ว่า "ชำนาญหม้อ" ในส่วน "บทนำ" ของรวทบทกวีฉู่ฉือ (楚辭) ฮอกส์ใช้ข้อสังเกตเหล่านี้เพื่อสนับสนุนการสันนิษฐานของตนเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างหลักฐานทางโบราณคดีเกี่ยวกับวัฒนธรรมการทำเครื่องปั้นดินเผาและภูมิหลังทางวัฒนธรรมของรวทบทกวีฉู่ฉือ[6]
การพรรณนา แก้
จารึกในศาลตระกูลอู่ (武氏祠) บรรยายถึงจู้หรงว่า:
- 「祝誦〔融〕氏：無所造為，未有嗜欲，刑罰未施。」
- "[...]: ไม่ทำอะไร ไม่ยึดติดสิ่งใด ไม่ปรารถนาสิ่งใด ไม่ปฏิบัติการลงโทษ"[7]
แต่ในตำนานหนึ่ง จู้หรงชื่นชอบการใช้พลังทางกายและต่อสู้กับก้งกงเป็นเวลาหลายวันเพื่อแข่งกันว่าใครจะแข็งแกร่งที่สุด[8] ในไห่เน่ย์จิง (海內經) ระบุว่าก้งกงสืบเชื้อสายจากจู้หรง[9] ทำให้เกิดความสงสัยว่าบันทึกในไห่เน่ย์จิงถูกบิดเบือนในยุคราชวงศ์ฮั่นเพื่อจุดประสงค์ทางการเมือง
ดูเพิ่ม แก้
อ้างอิง แก้
- ↑ Yang, An & Anderson Turner 2008, p. 248.
- ↑ Yang, An & Anderson Turner 2008, p. 124.
- ↑ Yang, An & Anderson Turner 2008, pp. 12–13.
- ↑ Hawkes 2011, p. 81.
- ↑ Hawkes 2011, pp. 21 and 79.
- ↑ 6.0 6.1 Hawkes 2011, p. 23.
- ↑ Barbieri, Anthony (2019). Virtual Tour of Wuzhai Shan Site, 2nd Century CE (v. 2.0). University of California, Santa Barbara. The entry for Zhurong is located at "Wu Liang" > right wall > second row of reliefs > second relief from the right
- ↑ Bellingham, David; Whittaker, Clio; Grant, John (1992). Myths and Legends. Secaucus, New Jersey: Wellfleet Press. p. 132. ISBN 1-55521-812-1. OCLC 27192394.
- ↑ 山海經 > 海內經 > 炎帝之妻，赤水之子聽訞生炎居，炎居生節竝，節竝生戲器，戲器生祝融，祝融降處於江水，生共工。共工生術器，術器首方顚，是復土穰，以處江水。共工生后土，后土生噎鳴，噎鳴生歳十有二
บรรณานุกรม แก้
- Hawkes, David, บ.ก. (2011) [1985]. The Songs of the South: An Ancient Chinese Anthology of Poems by Qu Yuan and Other Poets. London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-044375-2.
- Yang, Lihui; An, Deming; Anderson Turner, Jessica (2008). Handbook of Chinese Mythology. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533263-6.