สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ปัจจัยสี่ (แก้ความกำกวม)

ปัจจัย ในคำวัดหมายถึงเครื่องอาศัยของบรรพชิต คือสิ่งของเครื่องใช้ที่จำเป็นสำหรับดำรงชีพของภิกษุสามเณร เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า นิสสัย มีสี่อย่างจึงได้ชื่อว่า จตุปัจจัย หรือปัจจัย ๔

  1. จีวร คือ เครื่องนุ่งห่ม ได้แก่ ไตรจีวร ผ้าห่ม ผ้าอาบน้ำฝน
  2. บิณฑบาต คือ อาหาร ได้แก่ ข้าว น้ำ ผลไม้ เป็นต้น
  3. เสนาสนะ คือ ที่นอนที่นั่ง คือ กุฏิ ศาลา เตียง ตั่ง หมอน เป็นต้น
  4. คิลานเภสัช คือ ยารักษาโรค

ปัจจัยเหล่านี้เป็นของควรถวายหรือเป็นของที่สามารถถวายภิกษุสามเณรได้ จึงเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ปัจจัยไทยทาน

อ้างอิงแก้ไข

ดูเพิ่มแก้ไข

  • เกษม บุญศรี จตุปัจจัย สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถานเล่ม 7 พ.ศ. 2535 หน้า 4415-4437