คลองท่าลาด

คลองท่าลาด เป็นคลองธรรมชาติในจังหวัดฉะเชิงเทรา เกิดจากคลองสาขาคือคลองสียัดและคลองระบม ไหลมารวมกันที่ตำบลเกาะขนุน อำเภอพนมสารคาม ไหลผ่านอำเภอราชสาส์น ไปลงแม่น้ำบางปะกงในบริเวณที่เรียกว่า "ปากน้ำโจ้โล้" หรือ "ปากน้ำเจ้าโล้" ในตำบลปากน้ำ อำเภอบางคล้า มีความยาว 47 กิโลเมตร

คลองท่าลาด
แม่น้ำบางปะกงช่วงปากน้ำโจ้โล้ ที่คลองท่าลาดไหลมาบรรจบ
ตำแหน่ง	อำเภอพนมสารคาม, อำเภอราชสาส์น และอำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา
ประเทศ	ประเทศไทย
พิกัด	13.7443°N 101.3475°E / 13.7443; 101.3475
ข้อมูลจำเพาะ
ความยาว	47 กิโลเมตร (29 ไมล์)
ข้อมูลภูมิศาสตร์
จุดเริ่มต้น	บ้านปากระบม คลองสียัดและคลองระบมมาบรรจบกัน
จุดสิ้นสุด	ปากน้ำโจ้โล้
พิกัดต้นทาง	13.6988°N 101.4322°E / 13.6988; 101.4322
พิกัดปลายทาง	13.7406°N 101.2101°E / 13.7406; 101.2101
สาขา	• คลองสียัด  • คลองระบม
เชื่อมต่อกับ	แม่น้ำบางปะกง
แผนที่เส้นทาง อ่างเก็บน้ำคลองสียัด อ่างเก็บน้ำคลองระบม คลองระบม คลองสียัด บ้านปากระบม จุดเริ่มต้นคลองท่าลาด ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 331 คลองห้วยท่าลอก คลองส่งน้ำฝายท่าลาด ฝายท่าลาด คลองม่วงโพรง ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3076 คลองเกาะขนุน ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 304 คลองกระจับ ร่องน้ำบ้านเมืองแมด คลองจรเข้ตาย คลองไผ่กลึง คลองบางเกล็ด คลองกกสับ ปากน้ำโจ้โล้ แม่น้ำบางปะกง

ประวัติ

บริเวณปากน้ำโจ้โล้เป็นชุมชนโบราณเป็นที่ตั้งชุมชนเมือง ในอดีตมีอำนาจควบคุมทรัพยากรตลอดลำน้ำท่าลาดเชื่อมโยงถึงบริเวณคลองระบมและคลองสียัด เป็นชุมชนเมืองการค้าของป่า มีเรือพ่อค้าจีนและพ่อค้าอื่น ๆ จอดเรียงรายอย่างคับคั่ง มีประวัติศาสตร์ระบุว่าพระยาตากตีฝ่าวงล้อมของพม่าออกจากกรุงศรีอยุธยา ได้เดินทัพผ่านแขวงเมืองนครนายก แขวงเมืองปราจีนบุรี และมาปะทะกับพม่าบริเวณปากน้ำโจ้โล้ กองกำลังพระยาตากรบชนะพม่าซึ่งมีกำลังเหนือกว่าและได้หยุดพักรี้พลบริเวณนี้

ตลอดแนวคลองท่าลาดปรากฏหลักฐานทางโบราณคดีมากมายที่เป็นการยืนยันได้ถึงความเป็นชุมชนขนาดใหญ่มาตั้งแต่ก่อนสมัยอยุธยา ได้แก่ หลัง พ.ศ. 1000 มีชุมชนบ้านเมืองโบราณหลายแห่งตั้งแต่บ้านเกาะขนุนถึงบ้านท่าเกวียน เป็นต้น เป็นเมืองโบราณที่มีอายุร่วมสมัยทวารวดี นอกจากนั้นบริเวณปากน้ำโจ้โล้ยังเคยเป็นที่ตั้งของเมืองฉะเชิงเทราก่อนที่จะมีการสร้างเมืองใหม่เมื่อ พ.ศ. 2377

ในปัจจุบันพื้นที่บริเวณลุ่มคลองท่าลาดประกอบอาชีพทำการเกษตร มีการกระจุกตัวของโรงงานอุตสาหกรรมในตำบลพนมสารคาม ตำบลเขาหินซ้อน และตำบลเกาะขนุน อำเภอพนมสารคาม

ฝายท่าลาด

คลองท่าลาด มีการผันน้ำเข้าสู่ระบบชลประทานผ่านฝายท่าลาด ดูแลโดย ฝ่ายส่งน้ำและบำรุงรักษาที่ 3 โครงการชลประทานฉะเชิงเทรา สำนักงานชลประทานที่ 9 กรมชลประทาน ผันน้ำด้วยการก่อสร้างอาคารฝายปิดกั้นลำน้ำเพื่อเบี่ยงทิศทางการไหลของน้ำไปยังคลองชลประทานส่งน้ำสายหลัก ซึ่งมีความยาวรวม 44.9 กิโลเมตร ทำหน้าที่ส่งน้ำไปยังพื้นที่ชลประทานพื้นที่ 160,125 ไร่ ซึ่งอยู่ในจังหวัดฉะเชิงเทรา 5 อำเภอ และจังหวัดชลบุรี 1 อำเภอ ประกอบไปด้วยกลุ่มผู้ใช้น้ำชลประทานพื้นฐาน 139 กลุ่ม กลุ่มบริหารการใช้น้ำชลประทาน 33 กลุ่ม อาศัยน้ำต้นทุนมาจากอ่างเก็บน้ำคลองระบบ และอ่างเก็บน้ำคลองสียัด ใช้เวลาในการส่งน้ำจากต้นคลองส่งน้ำหลักไปยังปลายคลองระยะเวลา 4 ชั่วโมง