ในวิทยาการระบาด การปะทุของโรค (อังกฤษ: disease outbreak, outbreak) คือการเพิ่มขึ้นอย่างทันทีทันใดของจำนวนการเป็นโรค ที่มากกว่าจำนวนที่ควรจะพบเป็นปกติในสถานที่นั้นและช่วงเวลานั้น อาจเกิดขึ้นในกลุ่มคนไม่กี่คน หรือหลายพันคน หรือทั่วทั้งทวีป ก็เป็นได้ การระบาด (epidemic) ก็เป็นการปะทุอย่างหนึ่ง โดยนิยมใช้กับโรคที่เกิดจากการติดเชื้อหรือเกิดจากการระบาดของสิ่งก่อโรคในสิ่งแวดล้อม หากการระบาดเกิดขึ้นทั่วโลกหรือหลายประเทศเกือบทั่วโลกก็จะเรียกว่า การระบาดทั่ว (pandemic)