กฎบัตรโอลิมปิก (อังกฤษ: Olympic Charter) เป็นระเบียบและแนวปฏิบัติสำหรับการจัดกีฬาโอลิมปิกและขบวนการโอลิมปิก (Olympic Movement) แก้ไขเพิ่มเติมครั้งล่าสุดคือเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2020 ระหว่างการประชุมคณะกรรมการโอลิมปิกสากล ครั้งที่ 136 ซึ่งจัดขึ้นโดยการประชุมทางวิดีโอ คณะกรรมการโอลิมปิกสากล (IOC) ได้ตกลงรับกฎบัตรนี้ซึ่งประมวลหลักการ ระเบียบ และข้อบังคับพื้นฐานเอาไว้ในภาษาฝรั่งเศสและภาษาอังกฤษอันเป็นภาษาราชการของกฎบัตร

ความมุ่งหมาย

แก้

ตลอดประวัติศาสตร์โอลิมปิก กฎบัตรโอลิมปิกได้ใช้เป็นเครื่องตัดสินความขัดแย้งทางโอลิมปิกเสมอมา และดังที่กำหนดไว้ในคำปรารภ กฎบัตรมีความมุ่งหมายอยู่ 3 ประการ คือ

องค์ประกอบ

แก้

กฎบัตรโอลิมปิกประกอบด้วยเนื้อความ 61 ข้อ จัดเป็น 6 หมวด พรรณนารายละเอียดเกี่ยวกับระเบียบและแนวปฏิบัติทั้งหลายที่เกี่ยวข้อง ส่วนสำคัญมีดังนี้

หมวด 1 ขบวนการโอลิมปิกและการดำเนินงาน
  • ข้อ 2 กำหนดให้คณะกรรมการโอลิมปิกระหว่างประเทศมีภารกิจส่งเสริมความเป็นโอลิมปิกทั่วโลกและเป็นผู้นำขบวนการโอลิมปิก ภารกิจดังกล่าวรวมถึงการรักษาจริยธรรมทางกีฬา ส่งเสริมการแข่งขันกีฬา สร้างความมั่นใจว่า กีฬาโอลิมปิกจะจัดขึ้นอย่างสม่ำเสมอ พิทักษ์ขบวนการโอลิมปิก กับทั้งส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนากีฬา
  • ข้อ 6 กำหนดให้กีฬาโอลิมปิกเป็นการแข่งขันระหว่างนักกีฬา ไม่ว่าประเภทบุคคลหรือประเภทกลุ่ม มิใช่การแข่งขันระหว่างประเทศ
  • ข้อ 8 กำหนดสัญลักษณ์โอลิมปิก คือ ห้าห่วงคล้องกันเป็นสีฟ้า เหลือง ดำ เขียว แดง ตามลำดับจากซ้ายไปขวา
หมวด 2 คณะกรรมการโอลิมปิกสากล

หมวดนี้คือแนวทางของการเป็นสมาชิก การประชุม และแนวทางหลักการของคณะกรรมการโอลิมปิกสากล (IOC)

หมวด 3 สมาพันธ์ระหว่างประเทศ
  • หมวด 3 พรรณนาบทบาทของสมาพันธ์ระหว่างประเทศซึ่งเป็นองค์การเอกชนระหว่างประเทศ ประกอบด้วยหน่วยงานจัดการแข่งขันกีฬาในระดับชาติ และมีหน้าที่จัดการแข่งขันกีฬาในระดับโลก เพื่อให้มั่นใจว่า กีฬาพัฒนาไปโดยสอดคล้องกับกฎบัตรและจิตวิญญาณโอลิมปิก นอกจากนี้ สมาพันธ์ระหว่างประเทศยังมีอำนาจควบคุมคุณสมบัติของนักกีฬาและรายละเอียดของสถานที่แข่งขันด้วย
หมวด 4 คณะกรรมการโอลิมปิกแห่งชาติ
  • ข้อ 28 กำหนดภารกิจของคณะกรรมการโอลิกปิกแห่งชาติว่า เป็นการพัฒนา ส่งเสริม และพิทักษ์ขบวนการโอลิมปิกในประเทศของตน ทั้งให้คณะกรรมการมีบทบาทในระดับชาติเป็นการส่งเสริมจิตวิญญาณโอลิมปิก สร้างความมั่นใจว่า กฎบัตรจะได้รับการปฏิบัติตาม ตลอดจนส่งเสริมจริยธรรมและพัฒนาการในทางกีฬา คณะกรรมการเหล่านี้มีอำนาจเป็นผู้แทนประเทศของตนในการแข่งขันกีฬา กำหนดเจ้าภาพกีฬา และให้ความร่วมมือแก่หน่วยงานราชการและเอกชนในการแข่งขันกีฬา
หมวด 5 การแข่งขันโอลิมปิก
  • หมวด 5 ว่าด้วยการเฉลิมฉลองกีฬาโอลิมปิก การคัดเลือกเจ้าภาพกีฬา คุณสมบัติของนักกีฬา กีฬาที่จะแข่ง การประชาสัมพันธ์ที่อนุญาตให้ทำได้
  • ส่วนที่ 3 ของหมวด 5 ยังกำหนดระเบียบเกี่ยวกับกิจกรรมและการปฏิบัติหน้าที่เกี่ยวกับกีฬาโอลิกปิก เช่น การใช้ธง กับทั้งการเปิดและปิดการแข่งขัน
หมวด 6 มาตรการและการลงโทษ ขั้นตอนการลงโทษ และการระงับข้อพิพาท

หมวดนี้จะกล่าวถึง (มาตรการและการลงโทษ ขั้นตอนการลงโทษ และการระงับข้อพิพาท)

  • ข้อ 59 – มาตรการและการลงโทษ
  • ข้อ 60 – การตัดสินที่ท้าทายของคณะกรรมการโอลิมปิกสากล
  • ข้อ 61 – การระงับข้อพิพาท

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้