กูฟีย์

อักษรกูฟีย์ หรือ อักษรคูฟิกฮ์ (อาหรับ: الخط الكوفي; Kufic script) เป็นรูปแบบหนึ่งของอักษรอาหรับที่ได้รับความนิยมตั้งแต่ยุคเริ่มแรกในฐานะอักษรที่นิยมใช้ในการคัดลอกอัลกุรอานและเพื่อการตกแต่งทางสถาปัตยกรรม และในเวลาต่อมาได้กลายเป็นรูปแบบอ้างอิงและรูปแรกเริ่ม (archetype) ของอักษรอาหรับอีกจำนวนมาก กูฟีย์พัฒนามาจากอักษรนาบาเตียนอิรักจากเมืองกูฟา ชื่อเมืองกูฟานี้เป็นที่มาของชื่อเรียกอักษรกูฟีย์ หรือกูฟิกในภาษาอังกฤษ^[1] ลักษณะหลักของอักษรกูฟีย์คือการเรียงในแนวนอน, รูปอักษรเป็นเส้นตรง (rectilinear letterforms) และประกอบด้วยมุมแหลม^[1] กูฟีย์ยังสามารถแบ่งออกเป็นชนิดย่อย ๆ ได้อีก ตามลักษณะการคัดอักษรวิจิตร

กูฟีย์เหลี่ยม แก้

ตัวอย่างลายกูฟีย์เหลี่ยม แสดงชื่อของ "มุฮัมมัด" (เส้นสีดำ) ควบกับ "อะลี" สี่ชื่อ (เส้นสีขาว) ลักษณะแบบนี้นิยมใช้ทำเป็นงานกระเบื้องในสถาปัตยกรรมอิสลาม

กูฟีย์เหลี่ยม (Square Kufic; อาหรับ: ٱلْكُوفِيّ ٱلمُرَبَّع) หรือ บันนาอี (banna'i; بَنَائِيّ, อักษร "อิฐ") เป็นรูปแบบการเขียนอักษรอาหรับเปลือย (bare writing) ซึ่งพัฒนาชึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 12^[2]^[3] นักอักษรวิจิตร มามูห์น ซักกัล อธิบายว่า กูฟีย์เหลี่ยมถูกนำมาใช้เพื่อการก่อสร้างที่ใช้อิฐเป็นหลักในการตกแต่งให้เป็นอักษรวิจิตรอิสลาม และ "การอ่านออกไม่ใช่หัวใจสำคัญ" ของกูฟีย์เหลี่ยม^[3]

ระเบียงภาพ แก้

หน้าหนึ่งจากอัลกุอานอักษรกูฟีย์, ราวศตวรรษที่แปด (Surah 15: 67–74)
อักษรกูฟีย์จาก อุลกุรอานยุคแรก ๆ ราวศตวรรษที่ 8-9 (Surah 7: 86–87)
เอกสารซูรัต มัรยัม; อักษรกูฟีย์บนหนังกวางกะเซล, ศตวรรษที่เก้า (Surah 19: 83–86)
อัลกุรอานอักษรกูฟีย์เขียนด้วยหมึกและประดับทอง, ศตวรรษที่ 11, ประเทศอิหร่าน (Surah 92: 1–5)
ส่วนหนึ่งของ "กุรอานพยาบาล” (مصحف الحاضنة)
อัลกุรอานยุตอับบัสซิด เปอร์เซีย, รอยต่อศตวรรษที่ 11-12
อักษรกูฟีย์จมกฟรายส์แพนโทกราเฟีย (1799)
กูฟีย์แบบมาเกรบประดับมิมบัรมัสยิดกุตุบบียยา