วัฒนธรรมหินกวาง

วัฒนธรรมหินกวาง
ภูมิภาค	ไซบีเรียใต้, มองโกเลีย
สมัย	ยุคสัมฤทธิ์, ยุคโลหะตอนต้น
ช่วงเวลา	1200 — 700 BCE
ก่อนหน้า	อาฟานาซีเอโว, เชมูร์เชก, ซักไซ
ถัดไป	อาร์จัน, ชันด์มัน, ปาซือรึก; วัฒนธรรมแผ่นป้ายศพ

หินกวาง (อังกฤษ: Deer stones) หรือ หินเรนเดียร์ (อังกฤษ: reindeer stones) หรือที่บางครั้งอรียก กลุ่มหินกวาง-คีรีกซูร์ (Deer stone-khirigsuur complex; DSKC) ควบคู่กับหมู่หลุมศพคีรีกซูร์^[2] เป็นหินเดี่ยวก้อนใหญ่แกะสลักด้วยสัญลักณ์ซึ่งพบได้ส่วนใหญ่ในไซบีเรียและมองโกเลีย ชื่อ "กวาง" ในที่นี้มาจากการแกะสลักรูปกวางบิน หินกวางมีความเกี่ยวพันกับสมัยยุคสัมฤทธิ์ตอนปลายในแง่ของวิถีชีวิตและเทคโนโลยี^[3]

หินกวางเป็นส่วนหนึ่งของธรรมเนียมทางจิตวิญญาณในการสร้างหลุมศพนูนด้วยหินที่พบในมองโกเลียและพื้นที่โดยรอบมาตั้งแต่ยุคสัมฤทธิ์ (ca. 3000–700 BCE) วัฒนธรรมมากมายที่มีขอบเขตอยู่ในบริเวณนี้ และล้วนมีส่วนสร้างอนุสรณ์จากหินขนาดใหญ่ เช่น อาฟานาซีเอโว, เชมูร์เชก, มูนค์คาอีร์คาน และ อูลานซูค^[4] วัฒนธรรมหินกวางมีอายุอยู่ระหว่าง 1200 ถึง 700 ปีก่อนคริสต์กาล และมีอยู่มาก่อนวัฒนธรรมแผ่นป้ายหลุมศพ^[1]

ในมองโกเลีย หินกวางมักจะเกี่ยวเนื่องกันกับหลุมศพนูนคีรีกซูร์ และเป็นไปได้ว่ารวมกันเป็นส่วนหนึ่งของธรรมเนียมพิธีศพในระห่วาง 1200-700 ปีก่อนคริสต์กาล^[5]

อ้างอิง แก้

↑ ^1.0 ^1.1 Fitzhugh 2009.
↑ Fitzhugh 2009a, p. 183.
↑ Fitzhugh 2009b, p. 73, Because deer stone art illustrates many features of the lives and technology of these late Bronze Age peoples....
↑ Taylor, William; Wilkin, Shevan; Wright, Joshua; Dee, Michael; Erdene, Myagmar; Clark, Julia; Tuvshinjargal, Tumurbaatar; Bayarsaikhan, Jamsranjav; Fitzhugh, William; Boivin, Nicole (6 November 2019). "Radiocarbon dating and cultural dynamics across Mongolia's early pastoral transition". PLoS ONE. 14 (11): e0224241. doi:10.1371/journal.pone.0224241. ISSN 1932-6203. One rare source of empirically dateable material useful for understanding eastern Eurasia’s pastoral tradition comes from the stone burial mounds and monumental constructions that began to appear across the landscape of Mongolia and adjacent regions during the Bronze Age (ca. 3000–700 BCE). Here, along with presenting 28 new radiocarbon dates from Mongolia’s earliest pastoral monumental burials, we synthesise, critically analyse, and model existing dates to present the first precision Bayesian radiocarbon model for the emergence and geographic spread of Bronze Age monument and burial forms. Model results demonstrate a cultural succession between ambiguously dated Afanasievo, Chemurchek, and Munkhkhairkhan traditions. Geographic patterning reveals the existence of important cultural frontiers during the second millennium BCE.
↑ Fitzhugh 2009a, p. 183, "Often accompanied by stone burial mounds with fenced perimeters and satellite mounds, deer stones and khirigsuurs are interlinked components of a single Late Bronze Age mortuary ceremonial system dating to ca. 1200-700 BC.".

บรรณานุกรม แก้

Jeong, Choongwon; Wang, Ke; Wilkin, Shevan; Taylor, William Timothy Treal; Miller, Bryan K.; Bemmann, Jan H.; Stahl, Raphaela; Chiovelli, Chelsea; Knolle, Florian; Ulziibayar, Sodnom; Khatanbaatar, Dorjpurev; Erdenebaatar, Diimaajav; Erdenebat, Ulambayar; Ochir, Ayudai; Ankhsanaa, Ganbold; Vanchigdash, Chuluunkhuu; Ochir, Battuga; Munkhbayar, Chuluunbat; Tumen, Dashzeveg; Kovalev, Alexey; Kradin, Nikolay; Bazarov, Bilikto A.; Miyagashev, Denis A.; Konovalov, Prokopiy B.; Zhambaltarova, Elena; Miller, Alicia Ventresca; Haak, Wolfgang; Schiffels, Stephan; Krause, Johannes; Boivin, Nicole; Erdene, Myagmar; Hendy, Jessica; Warinner, Christina (12 November 2020). "A Dynamic 6,000-Year Genetic History of Eurasia's Eastern Steppe". Cell. 183 (4): 890–904.e29. doi:10.1016/j.cell.2020.10.015. ISSN 0092-8674.
Eric A. Powell - Mongolia (Archaeology magazine January/February 2006)
Jacobson, Esther, The Deer Goddess of Ancient Siberia BRILL, 1993 ISBN 978-90-04-09628-8
Masson, Vadim, History of Civilizations of Central Asia, Volume 1 Motilal Banarsidass Publ., 1999 ISBN 9788120814073
Cremin, Aedeen, Archaeologica: The World's Most Significant Sites and Cultural Treasures frances lincoln ltd, 2007 ISBN 978-0-7112-2822-1 p 236
History of Civilizations of Central Asia UNESCO, 1992 ISBN 978-92-3-102719-2
Jacobson-Tepfer, Esther (2023). "Deer Stones (pp.155–191)". Monumental Archaeology in the Mongolian Altai (ภาษาอังกฤษ). Brill. ISBN 978-90-04-54130-6.
Magail Jérôme (2004).– Les « Pierres à cerfs » de Mongolie, cosmologie des pasteurs, chasseurs et guerriers des steppes du Ier millénaire avant notre ère. International Newsletter on Rock Art, Editor Dr Jean Clottes, n° 39, pp. 17–27. ISSN 1022-3282
Magail Jérôme (2005a).– Les « Pierres à cerfs » de Mongolie. Arts asiatiques, revue du Musée national des Arts asiatiques –Guimet เก็บถาวร 2013-12-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, n° 60, pp. 172-180. ISSN 0004-3958
Magail Jérôme (2005b).– Les « pierres à cerfs » des vallées Hunuy et Tamir en Mongolie, Bulletin du Musée d’Anthropologie préhistorique de Monaco, Monaco, n° 45, pp. 41–56. ISSN 0544-7631
Magail Jérôme (2008).– Tsatsiin Ereg, site majeur du début du Ier millénaire en Mongolie. Bulletin du Musée d’Anthropologie préhistorique de Monaco เก็บถาวร 2016-12-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 48, pp. 107-120. ISSN 0544-7631
Rawson, Jessica (June 2020). "Chariotry and Prone Burials: Reassessing Late Shang China's Relationship with Its Northern Neighbours". Journal of World Prehistory. 33 (2): 135–168. doi:10.1007/s10963-020-09142-4.
Savinov D.G. : Савинов Д. Г. (1994).- Оленные камни в культуре кочевников Евразии. Санкт-Петербург, 209 с.
Fitzhugh, William (2009a). "The Mongolian Deer Stone-Khirigsuur Complex: Dating and Organization of a Late Bronze Age Menagerie" (PDF). ใน J Bemmann; H Parzinger; E Pohl; D Tseveendorj (บ.ก.). Current Archaeological Research in Mongolia. Bonn: Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universitat. pp. 183–199.
Fitzhugh, W. W. (1 January 2009b). "Stone Shamans and Flying Deer of Northern Mongolia: Deer Goddess of Siberia or Chimera of the Steppe?". Arctic Anthropology (ภาษาอังกฤษ). 46 (1–2): 72–88. doi:10.1353/arc.0.0025. ISSN 0066-6939.
Volkov,V.V. (1995). - Chapter 20 Early Nomads of Mongolia in Nomads of the Eurasian Steppes in the Early Iron Age Edited by Davis-Kimball, J. et al. ISBN 1-885979-00-2
Taylor, William T. T.; Cao, Jinping; Fan, Wenquan; Ma, Xiaolin; Hou, Yanfeng; Wang, Juan; Li, Yue; Zhang, Chengrui; Miton, Helena; Chechushkov, Igor; Bayarsaikhan, Jamsranjav; Cook, Robert; Jones, Emily L.; Mijiddorj, Enkhbayar; Odbaatar, Tserendorj; Bayandelger, Chinbold; Morrison, Barbara; Miller, Bryan (December 2021). "Understanding early horse transport in eastern Eurasia through analysis of equine dentition". Antiquity (ภาษาอังกฤษ). 95 (384): 1478–1494. doi:10.15184/aqy.2021.146. ISSN 0003-598X.
Volkov V.V. : Волков В.В. (1981).- Оленные камни Монголии. Улан-Батор.
Volkov V.V. : Волков В.В. (2002).- Оленные камни Монголии. Москва.

[FOOTNOTEFitzhugh2009-1] 1.0 ^1.1 Fitzhugh 2009.

[FOOTNOTEFitzhugh2009a183-2] Fitzhugh 2009a, p. 183.

[FOOTNOTEFitzhugh2009b73Because_deer_stone_art_illustrates_many_features_of_the_lives_and_technology_of_these_late_Bronze_Age_peoples...-3] Fitzhugh 2009b, p. 73, Because deer stone art illustrates many features of the lives and technology of these late Bronze Age peoples....

[WT-4] Taylor, William; Wilkin, Shevan; Wright, Joshua; Dee, Michael; Erdene, Myagmar; Clark, Julia; Tuvshinjargal, Tumurbaatar; Bayarsaikhan, Jamsranjav; Fitzhugh, William; Boivin, Nicole (6 November 2019). "Radiocarbon dating and cultural dynamics across Mongolia's early pastoral transition". PLoS ONE. 14 (11): e0224241. doi:10.1371/journal.pone.0224241. ISSN 1932-6203. One rare source of empirically dateable material useful for understanding eastern Eurasia’s pastoral tradition comes from the stone burial mounds and monumental constructions that began to appear across the landscape of Mongolia and adjacent regions during the Bronze Age (ca. 3000–700 BCE). Here, along with presenting 28 new radiocarbon dates from Mongolia’s earliest pastoral monumental burials, we synthesise, critically analyse, and model existing dates to present the first precision Bayesian radiocarbon model for the emergence and geographic spread of Bronze Age monument and burial forms. Model results demonstrate a cultural succession between ambiguously dated Afanasievo, Chemurchek, and Munkhkhairkhan traditions. Geographic patterning reveals the existence of important cultural frontiers during the second millennium BCE.

[FOOTNOTEFitzhugh2009a183"Often_accompanied_by_stone_burial_mounds_with_fenced_perimeters_and_satellite_mounds,_deer_stones_and_khirigsuurs_are_interlinked_components_of_a_single_Late_Bronze_Age_mortuary_ceremonial_system_dating_to_ca._1200-700_BC."-5] Fitzhugh 2009a, p. 183, "Often accompanied by stone burial mounds with fenced perimeters and satellite mounds, deer stones and khirigsuurs are interlinked components of a single Late Bronze Age mortuary ceremonial system dating to ca. 1200-700 BC.".

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]