เค้าโครงการเศรษฐกิจ พ.ศ. 2475
เค้าโครงการเศรษฐกิจ พ.ศ. 2475[1] หรือที่รู้จักในนาม สมุดปกเหลือง เป็นร่างแผนเศรษฐกิจเพื่อปฏิรูปที่ดินและรัฐสวัสดิการแก่ประชาชน ที่ปรีดี พนมยงค์ (ขณะมีบรรดาศักดิ์เป็นหลวงประดิษฐ์มนูธรรม) สมาชิกคณะราษฎร เผยแพร่เมือวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2476 สมุดปกเหลืองนี้ถูกนำไปใช้เป็นข้อกล่าวหาว่านายปรีดีเป็นคอมมิวนิสต์ และทำให้เกิดความแตกแยกในรัฐบาลอย่างรุนแรง รัฐบาลจึงกำหนดให้ปิดสภา งดใช้รัฐธรรมนูญบางมาตรา และเป็นที่มาของการรัฐประหารครั้งแรกในประเทศไทย
 สมุดปกเหลืองและสมุดปกขาว | |
| ผู้ประพันธ์ | หลวงประดิษฐ์มนูธรรม |
|---|---|
| ชื่อเรื่องต้นฉบับ | สมุดปกเหลือง สมุดปกขาว |
| ประเทศ | สยาม |
| ภาษา | ไทย |
| หัวเรื่อง | เศรษฐศาสตร์, เศรษฐกิจ |
| สำนักพิมพ์ | ศ.ศิลปานนท์ |
| วันที่พิมพ์ | พ.ศ. 2475 |
| ชนิดสื่อ | สิ่งพิมพ์ |
เนื้อหา
แก้เนื้อหาของสมุดปกเหลืองแบ่งออกเป็น 11 หมวด ดังนี้
- ประกาศของคณะราษฎร
- ความไม่เที่ยงแท้แห่งการเศรษฐกิจ
- การประกันความสุขสมบูรณ์ของราษฎร
- แรงงานที่สูญเสียไป และพวกหนักโลก แบ่งเป็น
- แรงงานเสียไปโดยที่มิได้ใช้เต็มที่
- แรงงานเสียไปเพราะจัดการเศรษฐกิจไม่เหมาะ
- แรงงานที่เสียไปโดยไม่ใช้เครื่องจักรกล
- แรงงานที่เสียไป เพราะบุคคลที่เกิดมาหนักโลก
- วิธีซึ่งรัฐบาลจะหาที่ดิน แรงงาน เงินทุน
- การจัดหาที่ดิน
- การจัดหางาน
- การจัดหาทุน
- การจัดทำให้รายได้และรายจ่ายของรัฐบาลเข้าสู่ดุลยภาพ
- ดุลยภาพภายในประเทศ
- ดุลยภาพระหว่างประเทศ
- การแบ่งงานออกเป็นสหกรณ์
- รัฐบาลจะจัดให้มีการเศรษฐกิจชนิดใดบ้างในประเทศ
- การป้องกันความยุ่งยาก ในปัญหาเรื่องนายจ้างกับลูกจ้าง
- แผนเศรษฐกิจแห่งชาติ
- ผลสำเร็จอันเกี่ยวแก่หลัก 6 ประการ
- เอกราช
- การรักษาความสงบเรียบร้อยภายใน
- การเศรษฐกิจ
- เสมอภาค
- เสรีภาพ
- การศึกษา
ปฏิกิริยา
แก้พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชวิจารณ์เค้าโครงเศรษฐกิจของนายปรีดีไว้ในสมุดปกขาว ซึ่งทั้งสมุดปกขาวและสมุดปกเหลืองอันเป็นความแตกแยกทางความคิดเกี่ยวกับระบบเศรษฐกิจในประเทศไทย ยังเป็นชนวนเหตุให้เกิดกบฏบวรเดชในปีเดียวกันอีกด้วย
ดูเพิ่ม
แก้อ้างอิง
แก้- เชิงอรรถ
- ↑ สารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย เล่ม 2 อักษร ข - จ, หน้า 141
- บรรณานุกรม
- ราชบัณฑิตยสถาน. สารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย เล่ม 2 อักษร ข - จ. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2545. 420 หน้า. หน้า 141-6. ISBN 974-8123-83-9
- หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์). เค้าโครงการเศรษฐกิจ. กรุงเทพฯ : โครงการจัดทำสื่อเผยแพร่เกียรติคุณ นายปรีดี พนมยงค์ รับบุรุษอาวุโส สำหรับเด็กและเยาวชน, 2542. 216 หน้า. ISBN 974-7833-11-5
- การอภิวัฒน์ ๒๔๗๕ กับเศรษฐกิจ การเมือง และสังคมยุคใหม่ ปาฐกถาปรีดี พนมยงค์ พุทธศักราช ๒๕๔๗
- ร่างเค้าโครงเศรษฐกิจ เค้าโครงการเศรษฐกิจ หลวงประดิษฐ์มนูธรรม(ปรีดี พนมยงค์)