อูลุฆ เบก
มีรซา มุฮัมมัด ตาระฆัย บิน ชาห์รุฆ (Chagatay: میرزا محمد طارق بن شاہ رخ, เปอร์เซีย: میرزا محمد تراغای بن شاہ رخ; Mīrzā Muhammad Tāraghay bin Shāhrukh) หรือรู้จักดีในชื่อ อูลุฆ เบก (الغ بیگ; Ulugh Beg, 22 มีนาคม 1394 – 27 ตุลาคม 1449) เป็นสุลต่านแห่งตีมูริด และนักดาราศาสตร์กับคณิตศาสตร์อิสลาม
| อูลุฆ เบก | |
|---|---|
| มีรซา, สุลต่าน | |
 | |
| ผู้ปกครองจักรสรรดิตีมูริด | |
| ครองราชย์ | 1447–1449 |
| ก่อนหน้า | ชาห์ รุฆ |
| ถัดไป | อับดัล-ลาตีฟ มีรซา |
| คู่อภิเษก |
|
| พระราชบุตร | อับดัล-ลาตีฟ มีรซา |
| ราชวงศ์ | ตีมูริด |
| พระราชบิดา | ชาห์ รุฆ |
| พระราชมารดา | กาวฮาร์ ชาด |
| ประสูติ | 22 March 1394 ซุลานนีเยห์ จักรวรรดิตีมูริด (ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดซันจัน ประเทศอิหร่าน) Mirza Muhammad Taraghay |
| สวรรคต | 27 ตุลาคม 1449 (อายุ 55) ซามาร์กันต์ จักรวรรดิตีมูริด (ปัจจุบันอยู่ในแคว้นซามาร์กันต์ ประเทศอุซเบกิสถาน) |
| ฝังพระศพ | กูเรอามือร์ ซามาร์กันต์ ในที่ไว้ศพกษัตริย์ตีมูร์ |
| ศาสนา | ศาสนาอิสลาม |
| อาชีพ | นักดาราศาสตร์, นักคณิตศาสตร์, ผู้นำการเมือง และ ผู้ปกครองแคว้น |
อูลุฆ เบก เป็นที่รู้จักจากผลงานในสายงานคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์อิสลาม เช่น ตรีโกณมิติ และ เรขาคณิตทรงกลม นอกจากนี้เขายังมีความสนใจในสาขาศิลปศาสตร์เช่นกัน[1][2] ว่ากันว่าเขาพูดได้ห้าภาษา คือ ภาษาอาหรับ, เปอร์เซีย, เติร์ก, มองโกเลีย และจีนกลาง[3] ในสมัยปกครองของเขา จักรวรรดิตีมูริด ถือว่าเป็นยุคทองทางวัฒนธรรมและเป็นจุดสูงสุดของยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการตีมูริดผ่านความสนใจและการอุดหนุนของเขา
เขาเป็นผู้ก่อสร้างหอดูดาวอูลุฆ เบก ในซามาร์กันต์ สร้างขึ้นในปี 1424 ถึง 1429 และได้รับการยอมรับโดยบรรดานักวิชาการว่าดป็นหนึ่งในหอดูดาวที่ดีที่สุดของโลกอิสลามในเวลานั้น รยมถึงยังใหญ่ที่สุดในเอเชียกลาง[1] อูลุฆ เบก จีงได้รับการยอมรับว่าเป็นนักดาราศาสตร์เชิงสำรวจที่สำคัญที่สุดจากศตวรรษที่ 15 โดยนักวิชาการจำนวนมาก[4] นอกจากนี้เขายังสร้างมัดดราซาห์อูลุฆ เบก (1417–1420) ทั้งในซามาร์กันต์และบูฆารา เป็นผลให้ทั้งสองเมืองนี้ได้กลายสภาพเป็นศูนย์กลางการศึกษาของเอเชียกลางในสมัยนั้น[5]
อย่างไรก็ตาม ความสามารถในการปกครองของเขาไม่เท่ากับความสามารถทางวิทยาศาสตร์ ในสมัยการปกครองอันสั้นของเขา เขาไม่สามารถสร้างฐานอำนาจและปกครองได้ ผู้ปกครองคนอื่นรวมถึงคนในตระกูลเดียวกันได้ฉวยโอกาสนี้ขึ้นมาควบคุมจักรวรรดิ ท้ายที่สุด อูลุฆ เบก ถูกล้มราชบัลลังก์และถูกลอบสังหารในเวลาต่อมา[6]
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ 1.0 1.1 Science in Islamic civilisation: proceedings of the international symposia: "Science institutions in Islamic civilisation", & "Science and technology in the Turkish and Islamic world"[1]
- ↑ "Ulugh Beg". OU Libraries. Britannica Academic.
{{cite web}}:|url=ไม่มีหรือว่างเปล่า (help) - ↑ "Samarkand: Ulugh Beg's Observatory". Depts.washington.edu.
- ↑ "The Legacy of Ulugh Beg | Central Asian Monuments | Edited by H. B. Paksoy | CARRIE Books". Vlib.iue.it. สืบค้นเมื่อ 2018-12-02.
- ↑ The global built environment as a representation of realities: By author:A.J.J. Mekking [2]
- ↑ "Ulugh Beg". The University of Oklahoma Libraries. Britannica Academic.
บรรณานุกรมแก้ไข
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Ulugh Beg", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews.
- 1839. L. P. E. A. Sedillot (1808–1875). Tables astronomiques d’Oloug Beg, commentees et publiees avec le texte en regard, Tome I, 1 fascicule, Paris. A very rare work, but referenced in the Bibliographie generale de l’astronomie jusqu’en 1880, by J.
- 1847. L. P. E. A. Sedillot (1808–1875). Prolegomenes des Tables astronomiques d’Oloug Beg, publiees avec Notes et Variantes, et precedes d’une Introduction. Paris: F. Didot.
- 1853. L. P. E. A. Sedillot (1808–1875). Prolegomenes des Tables astronomiques d’Oloug Beg, traduction et commentaire. Paris.
- Le Prince Savant annexe les étoiles, Frédérique Beaupertuis-Bressand, in Samarcande 1400–1500, La cité-oasis de Tamerlan : coeur d'un Empire et d'une Renaissance, book directed by Vincent Fourniau, éditions Autrement, 1995, ISSN 1157-4488.
- L'âge d'or de l'astronomie ottomane, Antoine Gautier, in L'Astronomie, (Monthly magazine created by Camille Flammarion in 1882), December 2005, volume 119.
- L'observatoire du prince Ulugh Beg, Antoine Gautier, in L'Astronomie, (Monthly magazine created by Camille Flammarion in 1882), October 2008, volume 122.
- Le recueil de calendriers du prince timouride Ulug Beg (1394–1449), Antoine Gautier, in Le Bulletin, n° spécial Les calendriers, Institut National des Langues et Civilisations Orientales, juin 2007, pp. 117–123. d
- Jean-Marie Thiébaud, Personnages marquants d'Asie centrale, du Turkestan et de l'Ouzbékistan, Paris, éditions L'Harmattan, 2004. ISBN 2-7475-7017-7.