อภิปรัชญา (อังกฤษ: metaphysics) เป็นสาขาหนึ่งของปรัชญาที่ศึกษาเกี่ยวกับรากฐานของความเป็นจริง ประเด็นถกเถียงในอภิปรัชญาจะประกอบไปด้วยคำถามสำคัญ เช่น อะไรเป็นสิ่งพื้นฐานที่สุดของความเป็นจริง จิตกับวัตถุกายภาพมีความสัมพันธ์กันอย่างไร เจตจำนงเสรีมีอยู่จริงหรือไม่ ธรรมชาติของเวลาคืออะไร ความเป็นสาเหตุมีอยู่จริงหรือไม่ อะไรที่ทำให้ตัวเราเป็นตัวเรา พระเจ้ามีอยู่จริงหรือไม่[1]

อภิธานศัพท์

แก้

คำว่า อภิปรัชญา เป็นคำที่พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ ทรงบัญญัติขึ้น[2] เมื่อพิจารณาตามรูปศัพท์ อภิปรัชญามาจากคำว่า “อภิ” หมายถึง ความยิ่งใหญ่ สูงสุด เหนือสุด และ ”ปรัชญา“หมายถึง ความรู้อันประเสริฐ. เมื่อรวมเข้าด้วยกัน “อภิปรัชญา” จึงหมายถึง ความรู้อันประเสริฐ ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่อยู่นอกเหนือจากการเห็นทั่ว ๆ ไป หรือความรู้ที่อยู่นอกเหนือการรู้เห็นใด ๆ แต่สามารถรู้และเข้าใจด้วยเหตุผล

คำว่า metaphysics มาจากภาษากรีก มีความหมายตรงตัวว่า หลังจาก [การศึกษา] สิ่งธรรมชาติ คำดังกล่าวที่มาจากหนังสือของอริสโตเติล ซึ่งงานเขียนชิ้นต่างๆ ของเขาถูกรวมรวบเข้าเป็นเล่ม โดยมีงานเขียนชื่อ Metaphysics เป็นเล่มหลังจาก Physics ที่อริสโตเติลได้ศึกษาเกี่ยวกับโลกธรรมชาติ

ปัญหาของอภิปรัชญา

แก้

1.ปัญหาเกี่ยวกับความจริงของโลก

2.ปัญหาเกี่ยวกับจิต

3.ปัญหาเกี่ยวกับเจตจำนงเสรี

4.ปัญหาเกี่ยวกับเวลา

5.ปัญหาเกี่ยวกับความเป็นสาเหตุ

6.ปัญหาเกี่ยวกับอัตลักษณ์

7.ปัญหาเกี่ยวกับพระเจ้า

อ้างอิง

แก้
  1. Crane, Tim & Farkas, Katalin (eds.) (2004). Metaphysics: A Guide and Anthology. Oxford University Press.
  2. อดิศักดิ์ ทองบุญ, คู่มืออภิปรัชญา, ราชบัณฑิตยสถาน ISBN 974-575-939-2

ดูเพิ่ม

แก้