เค้าโครงการเศรษฐกิจ พ.ศ. 2475

(เปลี่ยนทางจาก สมุดปกเหลือง)

เค้าโครงการเศรษฐกิจ พ.ศ. 2475[1] หรือที่รู้จักในนาม สมุดปกเหลือง เป็นร่างแผนเศรษฐกิจเพื่อปฏิรูปที่ดินและรัฐสวัสดิการแก่ประชาชน ที่ปรีดี พนมยงค์ (ขณะมีบรรดาศักดิ์เป็นหลวงประดิษฐ์มนูธรรม) สมาชิกคณะราษฎร เผยแพร่เมือวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2476 สมุดปกเหลืองนี้ถูกนำไปใช้เป็นข้อกล่าวหาว่านายปรีดีเป็นคอมมิวนิสต์ และทำให้เกิดความแตกแยกในรัฐบาลอย่างรุนแรง รัฐบาลจึงกำหนดให้ปิดสภา งดใช้รัฐธรรมนูญบางมาตรา และเป็นที่มาของการรัฐประหารครั้งแรกในประเทศไทย

เค้าโครงการเศรษฐกิจ พ.ศ. 2475  
สมุดปกเหลืองและสมุดปกขาว
ผู้ประพันธ์หลวงประดิษฐ์มนูธรรม
ชื่อเรื่องต้นฉบับสมุดปกเหลือง
สมุดปกขาว
ประเทศสยาม
ภาษาไทย
หัวเรื่องเศรษฐศาสตร์, เศรษฐกิจ
สำนักพิมพ์ศ.ศิลปานนท์
วันที่พิมพ์พ.ศ. 2475
ชนิดสื่อสิ่งพิมพ์

เนื้อหา

แก้

เนื้อหาของสมุดปกเหลืองแบ่งออกเป็น 11 หมวด ดังนี้

  1. ประกาศของคณะราษฎร
  2. ความไม่เที่ยงแท้แห่งการเศรษฐกิจ
  3. การประกันความสุขสมบูรณ์ของราษฎร
  4. แรงงานที่สูญเสียไป และพวกหนักโลก แบ่งเป็น
    1. แรงงานเสียไปโดยที่มิได้ใช้เต็มที่
    2. แรงงานเสียไปเพราะจัดการเศรษฐกิจไม่เหมาะ
    3. แรงงานที่เสียไปโดยไม่ใช้เครื่องจักรกล
    4. แรงงานที่เสียไป เพราะบุคคลที่เกิดมาหนักโลก
  5. วิธีซึ่งรัฐบาลจะหาที่ดิน แรงงาน เงินทุน
    1. การจัดหาที่ดิน
    2. การจัดหางาน
    3. การจัดหาทุน
  6. การจัดทำให้รายได้และรายจ่ายของรัฐบาลเข้าสู่ดุลยภาพ
    1. ดุลยภาพภายในประเทศ
    2. ดุลยภาพระหว่างประเทศ
  7. การแบ่งงานออกเป็นสหกรณ์
  8. รัฐบาลจะจัดให้มีการเศรษฐกิจชนิดใดบ้างในประเทศ
  9. การป้องกันความยุ่งยาก ในปัญหาเรื่องนายจ้างกับลูกจ้าง
  10. แผนเศรษฐกิจแห่งชาติ
  11. ผลสำเร็จอันเกี่ยวแก่หลัก 6 ประการ
    1. เอกราช
    2. การรักษาความสงบเรียบร้อยภายใน
    3. การเศรษฐกิจ
    4. เสมอภาค
    5. เสรีภาพ
    6. การศึกษา

ปฏิกิริยา

แก้

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชวิจารณ์เค้าโครงเศรษฐกิจของนายปรีดีไว้ในสมุดปกขาว ซึ่งทั้งสมุดปกขาวและสมุดปกเหลืองอันเป็นความแตกแยกทางความคิดเกี่ยวกับระบบเศรษฐกิจในประเทศไทย ยังเป็นชนวนเหตุให้เกิดกบฏบวรเดชในปีเดียวกันอีกด้วย

ดูเพิ่ม

แก้

อ้างอิง

แก้
เชิงอรรถ
  1. สารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย เล่ม 2 อักษร ข - จ, หน้า 141
บรรณานุกรม
  • ราชบัณฑิตยสถาน. สารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย เล่ม 2 อักษร ข - จ. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2545. 420 หน้า. หน้า 141-6. ISBN 974-8123-83-9
  • หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์). เค้าโครงการเศรษฐกิจ. กรุงเทพฯ : โครงการจัดทำสื่อเผยแพร่เกียรติคุณ นายปรีดี พนมยงค์ รับบุรุษอาวุโส สำหรับเด็กและเยาวชน, 2542. 216 หน้า. ISBN 974-7833-11-5
  • การอภิวัฒน์ ๒๔๗๕ กับเศรษฐกิจ การเมือง และสังคมยุคใหม่ ปาฐกถาปรีดี พนมยงค์ พุทธศักราช ๒๕๔๗
  • ร่างเค้าโครงเศรษฐกิจ เค้าโครงการเศรษฐกิจ หลวงประดิษฐ์มนูธรรม(ปรีดี พนมยงค์)