วัดปราบปัจจามิตร

วัดในประเทศกัมพูชา

วัดปราบปัจจามิตร หรือ วัดกระโดน (เขมร: វត្ត​ក្ដុលដូនទាវ) เป็นวัดในเมืองพระตะบอง ประเทศกัมพูชา สร้างเมื่อ พ.ศ. 2388[1] เป็นวัดที่เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ตั้งทัพและสร้างวัดไว้เมื่อครั้งไปทำสงครามกับญวน ดังความในหนังสือ พระตะบอง ว่า

วัดปราบปัจจามิตร
វត្ត​ក្ដុលដូនទាវ
แผนที่
ที่ตั้งเมืองพระตะบอง ประเทศกัมพูชา
ประเภทวัด
พระพุทธศาสนา ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

…วัดกโดลเป็นวัดโบราณ มีกำเนิดในสมัยนั้นด้วย แต่เดิมวัดนี้เป็นที่ตั้งค่ายของเจ้าพญาบดินทร์ แต่ภายหลังได้อุทิศที่ดินนี้ถวายพระพุทธศาสนา เพื่อสร้างวัดอารามแห่งหนึ่งชื่อว่า ‘วัดปราบปรามปัจจามิตร’ เขาสังเกตเห็นมีเหลือเจดีย์ ข้างหลังพระวิหาร ในลักษณะการตกแต่งที่แปลกแตกต่างจากวัดอื่นๆ ในจังหวัด (พระตะบอง)…

[2][3] มีเรื่องเล่าว่าเมื่อครั้งที่เจ้าพระยาบดินทรเดชานำช้างเดินผ่านช้างทั้ง 4 เชือกหยุดพร้อมกันถือว่าเป็นลางดี ท่านจึงให้สร้างวัดขึ้นที่นี่ ด้านหน้าอุโบสถก็มีรูปปั้นช้าง 4 เชือกจำลองเหตุการณ์ในครั้งนั้น ต่อมาวัดนี้ก่อสร้างใหญ่โตเป็นวัดประจำตระกูลอภัยวงศ์ เจ้าเมืองพระตะบองที่ครองเมืองพระตะบองตั้งครั้งรัชกาลที่ 1 จนถึงรัชกาลที่ 5

อุโบสถเป็นรูปแบบที่นิยมสร้างกันในกัมพูชา รูปแบบเช่นเดียวกับที่วัดแก้วพิจิตร หน้าบันอุโบสถทั้งด้านหน้าและหลัง เป็นตราจักรีวางบนพระแสงขรรค์ชัยศรี เปล่งแสงทองบนลวดลายชดช้อย ส่วนด้านหลังเป็นรูปพระตะบองบนพานแว่นฟ้า สัญลักษณ์ตำแหน่งเจ้าพระยาคทาธรธรณินทร์ ภายในอุโบสถมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวพระตะบองศรัทธามาก คือ เสาพระ 4 หน้า ที่เล่ากันว่าลอยมากับน้ำมีลักษณะเป็นท่อนไม้ แต่ด้านบนสลักเป็นรูปพระพุทธรูปทั้งสี่ด้าน ส่วนพระประธานในปัจจุบันเป็นองค์ใหม่ สร้างขึ้นหลังจากเขมรแดงทำลายองค์เดิมแล้วนำไปทำถนน และยังมีเสาไม้ในอุโบสถประดับด้วยแผ่นทองเหลืองแกะสลักพันรอบเสาทุกต้นไว้[4] ด้านหลังอุโบสถมีเจดีย์บรรจุอัฐิของผู้คนในตระกูลอภัยวงศ์ ซึ่งตรงประตูทางเข้ามีปูนปั้นเจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ชุ่ม อภัยวงศ์) ยืนอยู่ตรงขอบประตู

ส่วนตึกอาคารหลังเก่าที่เคยใช้เรียนพระปริยัติธรรมทรุดโทรมมากแล้ว และมีปูนปั้นรูปต่างๆ เป็นปริศนาธรรมประดับตามเสามุมกำแพง ภายในวัดมีสระน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่มีความเชื่อกำกับว่ามีการนำพูนดินไปถมสร้างเป็นอาคารโบสถ์[5]

อ้างอิง แก้

  1. "ប្រវត្តិវត្តប្រាប្បច្ចាមិត្រហៅវត្តក្ដុល". មណ្ឌលព័ត៌មានទេសចរណ៍. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-11-20. สืบค้นเมื่อ 2021-07-05.
  2. แปลจาก โตว์จ ฌวง (ตูจ ฌวง). บาต่ฎํบง สมัยโลกมฺจาส่. (หาไว มชฺฌมณฺฑลเอกสารสฺราวชฺราวอารฺยธรฺมแขฺมร, 1994). น. 171–172.
  3. "เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) กับบทบาทสร้างเมืองใหม่ในกัมพูชา". ศิลปวัฒนธรรม.
  4. "แกะรอยไทย ในพระตะบอง". โพสต์ทูเดย์.
  5. วลัยลักษณ์ ทรงศิริ. "วัดกระโดนหรือวัดปราบปัจจามิตร". มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-07-09. สืบค้นเมื่อ 2021-07-05.