รูมะฮ์อาดัต (Rumah adat) เป็นคำเรียกรวมของบ้านที่อยู่อาศัยพื้นเมืองที่สร้างด้วยสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น ของสถาปัตยกรรมอินโดนีเซีย โดยทั่วไปรูมะฮ์อาดัตจะแตกต่างกันไปตามชนเผ่า ภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และความเชื่อของแต่ละเผ่าและชนพื้นเมือง[1]: 5 [2] บ้านเหล่านี้เป็นศูนย์กลางของเครือข่ายความเชื่อ สังคม กฎระเบียบ ซึ่งรวมชาวบ้านไว้ด้วยกัน[3] ชาวบ้านจะช่วยกันสร้างบ้าน ช่วยกันรวบรวมวัสดุก่อสร้าง และมีปราชญ์ด้านการก่อสร้างหรือช่างไม้ควบคุม[2]

ดวงตราไปรษณียากรภาพรูมะฮ์อาดัตแบบบ้านมาเลย์แห่งหนึ่งในอาเจะฮ์

อย่างไรก็ตามคนอินโดนีเซียส่วนมากในปัจจุบันไม่ได้อาศัยในรูมะฮ์อาดัตแล้ว

ประเภท แก้

รูมะฮ์อาดัตสามารถแบ่งเป็นประเภทต่าง ๆ ตามวัฒนธรรม ดังนี้

  • จาบู (Jabu) บ้านแบบสถาปัตยกรรมบาตัก (สุมาตราเหนือ) เป็นบ้านทรงคล้ายเรือที่มีลักษณะสำคัญได้แก่ชายคาขนาดใหญ่แกะสลักสวยงาม หลังคาที่ใหญ่มากจนเกินขนาดบ้าน
  • รูมะฮ์กาดัง (Rumah Gadang) เป็นบ้านสถาปัตยกรรมของชาวมินังกะเบา (สุมาตราตะวันตก) เป็นบ้านที่ประกอบด้วยชายคาซ้อนกันจำนวนมาก และ สันหลังคาบ้านที่โค้งงอจนถึงปลาย
  • โอโมเซอบูวา (Omo Sebua) ของชาวนียัส (Nias) แปลตรงตัวว่า "บ้านเจ้านาย" มีหลังคาสูงชะลูดเป็นหอคอย สร้างยกพื้นสูง และไม่ใช้ตะปูแต่ใช้การสลักเข้ากัน ด้วยภูมิปัญญาพื้นบ้านนี้ทำให้บ้านแบบนี้ทนแผ่นดินไหว
  • รูมะฮ์เมลายู (Rumah Melayu) หรือเรียกว่าบ้านมาเลย์ สร้างบนไม้ค้ำ พบทั่วไปในสุมาตรา บอร์เนียว และคาบสมุทรมาเลย์
  • อิมะฮ์ (Imah) คือบ้านพื้นเมืองซุนดาสร้างด้วยศิลปะแบบวัฒนธรรมซุนดา มีหลังคาประกอบชายคาที่เรียกว่า กัมปุง สร้างโดยสานวัสดุต่าง ๆ เข้าด้วยกัน (ได้แก่ อิจุก และ ฮาเตอับ) ตัวบ้านสร้างจากไม้ไผ่สาน สำหรับหลังคาแบบยื่น เรียกว่า จูลัง งาปัก
  • ในสถาปัตยกรรมบาหลี ไม่พบบ้านที่สร้างแบบพื้นเมืองเท่าไรนัก ส่วนมากได้รับอิทธิพลจากตะวันตก พบได้จากการสร้างแบบก่ออิฐถือปูนและองค์ประกอบบ้านแบบยูโรป
  • บูบูงันติงงิ (Bubungan Tinggi) คือบ้านชาวบันจาร์ที่มีฐานะหรือเป็นชนชั้นปกครอง มีหลังคาสานที่สูงชัน พบในกาลีมันตันใต้
  • ลัมบัง (Lumbung) คือบ้านสถาปัตยกรรมสาสัก พบในลอมบอก
  • บ้านยาวของชาวดายัก พบรูปแบบของบ้านยาว ซึ่งมีความยาวได้ถึง 300 เมตร ในบางหมู่บ้านอยู่อาศัยในบ้ายยาวหลังเดียวทั้งหมู่บ้าน
  • ตงโกนัน (Tongkonan) คือบ้านของชาวโตระจาในซูลาเวซี มีหลังคาทรงแอ่น
  • โหเนย์ (Honay) คือบ้านของชาวดานิและปาปวนซึ่งสร้างเป็นบ้านเป็นลักษณะกระท่อมวงกลม

อ้างอิง แก้

  1. Reimar Schefold; P. Nas; Gaudenz Domenig, บ.ก. (2004). Indonesian Houses: Tradition and Transformation in Vernacular Architecture. NUS Press. ISBN 9789971692926.
  2. 2.0 2.1 Dawson (1994), p. 10
  3. Dawson (1994), p. 8