เซลล์จังก์ชัน
เซลล์จังก์ชัน (อังกฤษ: Cell junction), รอยต่อระหว่างเซลล์ หรือ สะพานระหว่างเซลล์ (อังกฤษ: intercellular bridge)[1] เป็นชั้น (class) หนึ่งของโครงสร้างในเซลล์ที่ประกอบด้วยมัลติโปรตีนคอมเพล็กซ์ซึ่งทำให้เกิดการสัมผัสกันหรือเกิดการยึดเหนี่ยวกันระหว่างเซลล์ข้างเคียง (neighbouring cells) หรือระหว่างเซลล์กับเมทริกซ์นอกเซลล์ในสัตว์ นอกจากนี้ยังช่วยคงที่กั้นของเซลล์ข้างกัน (paracellular barrier) ในเนื้อเยื่อบุผิว (epithelia) และควบคุมการขนส่งสารระหว่างเซลล์ข้างกัน (paracellular transport) เซลล์จังก์ชันนั้นพบมากเป็นพิเศษในเนื้อเยื่อบุผิว (epithelial tissues) นอกจากนี้เมื่อร่วมกับโมเลกุลหนืดเซลล์ (cell adhesion molecule) และเมทริกซ์นอกเซลล์ (extracellular matrix) ช่วยกันยึดให้เซลล์สัตว์อยู่ติดกันได้
Cell junction | |
---|---|
ตัวอย่างของเซลล์จังก์ชันบางส่วน | |
รายละเอียด | |
ตัวระบุ | |
ภาษาละติน | junctiones cellulares |
TH | H1.00.01.0.00012 |
FMA | 67394 |
อภิธานศัพท์กายวิภาคศาสตร์ |
ในพืช ช่องทางสื่อสารที่คล้ายกันนั้นมีชื่อเรียกว่า พลาสโมเดสมาตา (plasmodesmata) และในฟังไจ เรียกว่า รูเซปตัม (septal pores)[2]
ชนิด
แก้ในสัตว์มีกระดูกสันหลัง มีเซลล์จังก์ชันอยู่สามชนิด ได้แก่:
- จังก์ชันลงหลักปักฐาน (anchoring junctions) คือ แอดฮาเรนส์จังก์ชัน (Adherens junction), เดสโมโซม (desmosome) และ เฮมิเดสโมโซม (hemidesmosome)
- จังก์ชันสื่อสาร (communicating junction) คือ แกปจังก์ชัน (Gap junction)[3]
- จังก์ชันอุด (occluding junctions) คือ ไทธ์จังก์ชัน (Tight junction)
ในขณะที่สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังมีฟังก์ชันเฉพาะอีกหลายชนิด เช่น septate junctions และ C. elegans apical junction
ส่วนในพีชหลายเซลล์ การทำงานเชิงโครงสร้างที่คล้ายคลึงกันนั้นเป็นของผนังเซลล์ ส่วนสิ่งอุปมาเทียบกับจังก์ชันสื่อสารคือพลาสโมเดสมาตา
อ้างอิง
แก้- ↑ Mitchell, Richard Sheppard; Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson (2007). "Ch. 13: Box on morphology of squamous cell carcinoma". Robbins Basic Pathology (8th ed.). Philadelphia: Saunders. ISBN 978-1-4160-2973-1.
- ↑ Bloemendal, S; Kück, U (January 2013). "Cell-to-cell communication in plants, animals, and fungi: a comparative review". Die Naturwissenschaften. 100 (1): 3–19. Bibcode:2013NW....100....3B. doi:10.1007/s00114-012-0988-z. PMID 23128987.
- ↑ Andrew L Harris; Darren Locke (2009). Connexins, A Guide. New York: Springer. p. 574. ISBN 978-1-934115-46-6.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- Alberts, Bruce; Johnson, Alexander; Lewis, Julian; Raff, Martin; Roberts, Keith; Walter, Peter (2002). "Cell Junctions". Molecular Biology of the Cell (4th ed.). New York: Garland Science. ISBN 978-0-8153-3218-3.
- Intercellular Junctions ในหอสมุดแพทยศาสตร์แห่งชาติอเมริกัน สำหรับหัวข้อเนื้อหาทางการแพทย์ (MeSH)
- Cell-Matrix Junctions ในหอสมุดแพทยศาสตร์แห่งชาติอเมริกัน สำหรับหัวข้อเนื้อหาทางการแพทย์ (MeSH)