ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ธรณีกาล"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
บรรทัด 302:
![[Eon (geology)|บรมยุค<br>(Eon)]]
![[มหายุค (ธรณีวิทยา)|มหายุค<br>(Era)]]
![[ยุค (ธรณีวิทยา)|ยุค<br>(Period)]]{{efn|Paleontologists often refer to [[faunal stage]]s rather than geologic (geological) periods. The stage nomenclature is quite complex. For a time-ordered list of faunal stages, see.<ref name="faunal-stages">{{cite web |url=http://flatpebble.nceas.ucsb.edu/cgi-bin/bridge.pl?action=startScale |title=The Paleobiology Database |access-date=2006-03-19 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060211234211/http://flatpebble.nceas.ucsb.edu/cgi-bin/bridge.pl?action=startScale |archive-date=11 February 2006 |df=dmy }}</ref>}}
![[Epoch (geology)|สมัย<br>(Epoch)]]
! ช่วงอายุ<br>(Age){{efn|name="uncertain-dates"}}
! เหตุการณ์สำคัญ
! เริ่มต้น, ล้านปีที่แล้ว
บรรทัด 310:
| rowspan="102" style="background:#ffffff" | n/a{{efn|References to the "Post-Cambrian Supereon" are not universally accepted, and therefore must be considered unofficial.}}
| rowspan="102" style="background:{{period color|Phanerozoic}}" |[[บรมยุคฟาเนอโรโซอิก|ฟาเนอโรโซอิก]]<br>(Phanerozoic)
| rowspan="24" style="background:{{period color|Cenozoic}}" |[[มหายุคซีโนโซอิก|ซีโนโซอิก]]{{efn|Historically, the [[Cenozoic]] has been divided up into the [[Quaternary]] and [[Tertiary]] sub-eras, as well as the [[Neogene]] and [[Paleogene]] periods. The 2009 version of the ICS time chart<ref name="cenozoic-division">{{cite web |url=http://www.stratigraphy.org/upload/ISChart2009.pdf |title=Archived copy |access-date=2009-12-23 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091229003212/http://www.stratigraphy.org/upload/ISChart2009.pdf |archive-date=29 December 2009 |df=dmy-all }}</ref> recognizes a slightly extended Quaternary as well as the Paleogene and a truncated Neogene, the Tertiary having been demoted to informal status.}}<br>(Cenozoic)
| rowspan="7" style="background:{{period color|Quaternary}}" |[[ควอเทอร์นารี]]<br>(Quaternary)
| rowspan="3" style="background:{{period color|Holocene}}" |[[สมัยโฮโลซีน|โฮโลซีน]]<br>(Holocene)
บรรทัด 369:
|-
| style="background:{{period color|Burdigalian}}" |[[ช่วงอายุเบอร์ดิกาเลียน|เบอร์ดิกาเลียน]]<br>(Burdigalian)
| rowspan="2" |ผืนป่าที่กระจายตัวทั่วโลกดึงคาร์บอนไดออกไซด์จำนวนมาก จนปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ค่อยๆลดระดับลง จาก 650 ppmv ลงเหลือประมาณ 100 ppmv ในช่วงยุคไมโอซีน{{efn|name="atmospheric-carbon-dioxide"|For more information on this, see [[Atmosphere of Earth#Evolution of Earth's atmosphere]], [[Carbon dioxide in the Earth's atmosphere]], and [[Climate variability and change|climate change]]. Specific graphs of reconstructed CO<sub>2</sub> levels over the past ~550, 65, and 5 million years can be seen at [[:File:Phanerozoic Carbon Dioxide.png]], [[:File:65 Myr Climate Change.png]], [[:File:Five Myr Climate Change.png]], respectively.}} สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและนกเริ่มจะเหมือนกับสายพันธุ์ในปัจจุบัน มีม้าและแมสโตดอนสายพันธุ์ใหม่เกิดขึ้นจำนวนมาก หญ้ากลายเป็นพืชที่แพร่หลาย บรรพบุรุษของร่วมของวานรทุกชนิดอาศัยอยู่ในยุคนี้ ณ ทวีปแอฟริกา
| style="background:{{period color|Burdigalian}}" |{{Period start|burdigalian}}
|-
บรรทัด 548:
| style="background:{{period color|Asselian}}" |{{Period start|asselian}} ± 0.15<sup>*</sup>
|-
| rowspan="7" style="background:{{period color|Carboniferous}}" |[[ยุคคาร์บอนิเฟอรัส|คาร์บอนิเฟอรัส]]{{efn|In North America, the Carboniferous is subdivided into [[Mississippian (geology)|Mississippian]] and [[Pennsylvanian (geology)|Pennsylvanian]] Periods.}}<br>(Carboniferous)
| rowspan="4" style="background:{{period color|Pennsylvanian}}" |[[กึ่งยุคเพนซิลเวเนียน|เพนซิลเวเนียน]]<br>(Pennsylvanian)
| style="background:{{period color|Gzhelian}}" |[[ช่วงอายุเจเลียน|เจเลียน]]<br>(Gzhelian)
บรรทัด 691:
| style="background:{{period color|Fortunian}}" | ~{{Period start|fortunian}} ± 1.0<sup>*</sup>
|-
| rowspan="18" style="background:{{period color|Precambrian}}" |[[พรีแคมเบรียน]]{{efn|name="aka-cryptozoic"|The [[Precambrian]] is also known as Cryptozoic.}}<br>(Precambrian)
| rowspan="10" style="background:{{period color|Proterozoic}}" |[[บรมยุคโพรเทอโรโซอิก|โพรเทอโรโซอิก]]{{efn|name="Precambrian-Time"|The [[Proterozoic]], [[Archean]] and [[Hadean]] are often collectively referred to as the [[Precambrian]] or, sometimes, the Cryptozoic.}}<br>(Proterozoic)
| rowspan="3" style="background:{{period color|Neoproterozoic}}" |[[มหายุคนีโอโพรเทอโรโซอิก|นีโอโพรเทอโรโซอิก]]<br>(Neoproterozoic)
| style="background:{{period color|Ediacaran}}" |[[ยุคอีดีแอคารัน|อีดีแอคารัน]]<br>(Ediacaran)
บรรทัด 746:
|-
| style="background:{{period color|Paleoarchean}}" |[[มหายุคพาลีโออาร์เคียน|พาลีโออาร์เคียน]]<br>(Paleoarchean)
| colspan="4" |แบคทีเรียชนิดแรกที่ผลิตก๊าซออกซิเจน ฟอสซิลสิ่งมีชีวิตชิ้นแรกที่ได้รับการยืนยันอย่างแน่ชัด หลุมอุกกาบาตที่เก่าแก่ที่สุดบนโลก (อาทิ Canadian Sheild และ Pilbara){{efn|name="Oldest-craton"|The age of the oldest measurable [[craton]], or [[continental crust]], is dated to 3,600–3,800 Ma.}}
| style="background:{{period color|Paleoarchean}}" |{{Period start|paleoarchean}}{{efn|name="absolute-age"}}
|-
บรรทัด 753:
| style="background:{{period color|Eoarchean}}" | ~{{Period start|eoarchean}}
|-
| rowspan="4" style="background:{{period color|Hadean}}" |[[บรมยุคเฮเดียน|เฮเดียน]]{{efn|name="Precambrian-Time"}}{{efn|name="hadeon-not-formal"|Though commonly used, the [[Hadean]] is not a formal eon<ref name="OggEtAl2016">{{cite book | title=A Concise Geologic Time Scale: 2016 | publisher=Elsevier | first1=J.G. | last1=Ogg | first2=G. | last2=Ogg | first3=F.M. | last3=Gradstein | year=2016 | pages=20 | isbn=978-0-444-63771-0}}</ref> and no lower bound for the Archean and Eoarchean have been agreed upon. The Hadean has also sometimes been called the Priscoan or the Azoic. Sometimes, the Hadean can be found to be subdivided according to the [[lunar geologic timescale]]. These eras include the [[Cryptic era|Cryptic]] and [[Basin Groups]] (which are subdivisions of the [[Pre-Nectarian]] era), [[Nectarian]], and [[Early Imbrian]] units.}}<br>(Hadean)
| style="background:{{period color|Hadean}}" |[[ยุคอิมเบรียน#อิมเบรียนตอนต้น|อิมเบรียนตอนต้น]]{{efn|name="Precambrian-Time"}}{{efn|name="Lunar-geologic-timescale-names"|These unit names were taken from the [[lunar geologic timescale]] and refer to geologic events that did not occur on Earth. Their use for Earth geology is unofficial. Note that their start times do not dovetail perfectly with the later, terrestrially defined boundaries.}}(Early Imbrian)<br>([[บรมยุคเฮเดียน#การแบ่งย่อย|นีโอเฮเดียน]] (Neohadean))<br>(ไม่เป็นทางการ)
| colspan="4" |มีหลักฐานของสิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์จากสารที่พบในยุคนี้ เช่น [[เคโรเจน|สารเคโรเจน]] (Kerogen) ยุคนี้เป็นยุคการพุ่งชนจำนวนมากจากอุกกาบาตยุคหลัง (Late Heavy Bombardment) ในระบบสุริยะชั้นใน อาจเกิดจากการย้ายวงโคจรของดาวเนปจูนไปสู่แถบไคเปอร์ (Kuiper Belt) จากการรีโซแนนซ์กันของดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์ มีการค้นพบหินที่อายุเก่าแก่ที่สุดในยุคนี้ (4,031 ถึง 3,580 ล้านปีก่อน)
| style="background:{{period color|Hadean}}" | 4130<ref name="goldblatt2010" />
| |||