ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาบำราบปรปักษ์"

'''สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาบำราบปรปักษ์''' มีพระนามเดิมว่า '''เจ้าฟ้าชายกลาง''' (24 เมษายน พ.ศ. 2362 - 1 กันยายน พ.ศ. 2429) เป็นพระราชโอรสใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]] ประสูติแต่[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=3|issue=23|pages=192|title=ข่าวสิ้นพระชนม์|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2429/023/181.PDF|date=8 ตุลาคม 2429|accessdate=9 พฤศจิกายน 2560|language=ไทย}}</ref> (พระราชธิดาใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]] ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาทองสุก ซึ่งเป็นพระธิดาใน[[พระเจ้าอินทวงศ์]]แห่งนคร[[เวียงจันทน์]]) พระองค์เป็นต้นราชสกุล [[:หมวดหมู่:ราชสกุลมาลากุล|มาลากุล]] และเป็นพระโสทรอนุชาใน [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอาภรณ์]] (ต้นราชสกุล [[:หมวดหมู่:ราชสกุลอาภรณ์กุล|อาภรณ์กุล]]) ทั้งสองราชสกุลจึงถือเป็นญาติใกล้ชิดกัน

หลังทรงสำเร็จการศึกษา ทรงเข้ารับราชการในรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ต่อมาในรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ทรงรับราชการในกรมวัง ดูแลภายในพระบรมมหาราชวังและพิจารณาตัดสินคดีความ กรมพระคชบาล และกรมสังฆการีธรรมการ (ปัจจุบันคือกรมการศาสนา) ถึงปีกุน พ.ศ. 2394 ได้รับพระราชทานพระอิสริยยศและทรงได้รับสถาปนาขึ้นเป็นสุพรรณบัฏจารึกพระนามว่า '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามหามาลา อิศวราธิราชรวิวงศ์ บรมพงศ์ปฏิพัทธ์ บุรุษรัตน์วโรภโตสุชาติ บริษัทยนาถนรินทราธิบดี'' ให้ตั้งเจ้ากรมเป็น''กรมหมื่นบำราบปรปักษ์''<ref>''จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อปีเล่ม 1'', หน้า 103</ref> ทรงบังคับบัญชากรมพระภูษามาลาคลังวิเศษคลังข้างใน จนเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัย ในวันที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 23942410 มีพระบรมราชโองการให้เลื่อนขึ้นเป็นเจ้าฟ้าต่างกรมผู้ใหญ่ชั้นกรมขุน ทรงศักดินา 50,000<ref>''จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1'', หน้า 156</ref>

พ.ศ. 2410 ทรงบังคับบัญชากรมพระภูษามาลาคลังวิเศษคลังข้างใน ทรงเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัย มีพระบรมราชโองการให้เลื่อนขึ้นเป็น '''สมเด็จเจ้าฟ้ามหามาลา กรมขุนบำราบปรปักษ์''' ต่อมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประชุมพระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชการพร้อมกันสมมติให้เป็น ผู้สำเร็จราชการในพระราชสำนักและว่าพระคลังทั้งปวง ต่อมาทรงเป็นผู้สำเร็จราชการกรมมหาดไทย สมุหนายกอัครมหาเสนาบดี ว่าราชการหัวเมืองต่างๆ และเกี่ยวข้องกับชาวต่างประเทศ ทรงเป็นประธานของพระบรมวงศานุวงศ์ ต่อมาทรงได้รับการในวันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2417 จึงโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนเป็น''สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระอิสริยยศให้บำราบปรปักษ์ มหิศวรศักดิสุนทรรวิวงศ์ บรมพงศ์บริพัตรวิวัฒนยโสดม สรรพศิลปาคมอุดมกิจ พิฆเนศวรประสิทธิคชกรรมศาสตร โหรกลานุวาทกาพยปฏิภาณ สฤษฏิสรรพศุภการ สกลรักษฎาธิกิจปรีชาวตโยฬาร์ ยุติธรรมาทวาธยาศรัย ไตรศรีรัตนธาดา มหันตเดชานุภาพถบพิตร'' ทรงศักดิดา 50,000<ref>''จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1'', หน้า 201</ref> และในวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2428 เลื่อนเป็น ''สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาสมเด็จพระบำราบปรปักษ์ มหิศวรศักดิสุนทรรวิวงศ์ บรมพงศ์บริพัตร วิวัฒนยโศดม สรรพศิลปาคมอุดมกิจ พิฆเนศวรประสิทธิโศภินคชกรรมศาสตร์ โหรกลานุวาทกาพยปฏิภาณ สฤษฏิศุภการสกลรักษฎาธิกกิจปรีชาวตโยฬารสมบูรณษฎาธิกิจ ปรีชาวตโยฬารสมบูรณคุณสารสุจริต จริยาภิรมย์ ราชพงศานุกรมมุขประดิษฐาสกลนารภิมานิตดิษฐาสกลนราภิมานิต นริศราธิบดินทร์ ปรมินทรมหาวหาราชวโรประการ ปรัชาชาณยุตติปรัชาชาญยุติธรรมาชวาธยาศรัย ศรีรัตนตรัยสรณคุณารักษ์ บรมอรรคมหาบุรุษยรัตน์ สุขุมาลกระษัตริย์ วิยรัตนสุขุมาลกระษัตริย์วิสุทธิชาติ ธรรมิกนาถบพิตร'' ทรงศักดินา 6000060,000<ref>''จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ (เป็นกรณีพิเศษ)เล่ม เมื่อปี1'', พ.ศ.หน้า 2428265-266</ref>

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาสมเด็จพระบำราบปรปักษ์ เริ่มประชวรมาตั้งแต่เดือน 8 ปีจอ อัฐศก (พ.ศ. 2429) มีพระอาการเสวยไม่ได้ บรรทมไม่หลับ ถึงวันจันทร์ที่ 23 สิงหาคม พระอาการทรุดลง เสวยได้แต่พระกระยาหารต้มไม่เกินหนึ่งฝาเล็ก ได้พระโอสถแล้วพระอาการทรงมาจนถึงวันอาทิตย์ที่ 29 สิงหาคม ก็ทรุดลงอีก เสวยได้แต่น้ำพระกระยาหารต้ม ครึ่งฝาถ้วยเล็ก พระอาการทรุดลงเรื่อย ๆ ถึงวันอังคารที่ 31 สิงหาคม ทรงอ่อนเพลีย ประชวรพระนาภี ทรงหอบเป็นคราว ๆ พระเนตรมัว พระกรรณตึง จนกระทั่งวันพุธ ขึ้น 4 ค่ำ เดือน 10 ตรงกับวันที่ 1 กันยายน<ref>''ราชสกุลวงศ์'', หน้า 35</ref> ทรงหอบและเพลียมากขึ้น สิ้นพระชนม์เมื่อเวลา 4.25 น. สิริพระชันษา {{อายุปีและวัน|2362|4|24|2429|9|1}} ช่วงบ่าย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]เสด็จฯ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์มาสรงน้ำพระศพ แล้วโปรดให้เจ้าพนักงานเชิญพระศพลงพระลอง ตั้งบนแว่นฟ้า ประกอบพระโกศกุดั่นใหญ่ เครื่องสูง 9 คัน ชุมสาย 4 คัน พระพิธีธรรม 8 รูป สวดพระอภิธรรมทั้งกลางวันกลางคืน<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=3|issue=24|pages=192|title=ข่าวสิ้นพระชนม์|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2429/024/191.PDF|date=15 ตุลาคม 2429|accessdate=9 พฤศจิกายน 2560|language=ไทย}}</ref> ได้รับพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุท้องสนามหลวงเมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2430

**[[เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล)|'''เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล)''']] (สมรสกับท่านผู้หญิงเสงี่ยม พระเสด็จฯ สกุลเดิม วสันตสิงห์ นางเลื่อน สกุลเดิม ศิวานนท์ และนางเจียร สกุลเดิม ลักษณะบุตร)

**[[ท้าววรคณานันท์ (เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์แป้ม ในรัชกาลที่ 5มาลากุล)|''']]
**[[ท้าววรคณานันท์สมศักดิ์ (เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์แป้มปุย ในรัชกาลที่ 5)''']]

**[[ท้าวสมศักดิ์วรคณานันท์ (เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์ปุยปั้ม ในรัชกาลที่ 5)|'''ท้าวสมศักดิ์ (เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์ปุย ในรัชกาลที่ 5)''']]

**[[เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (หม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล)|'''เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (หม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล)''']] (สมรสกับ เจ้าฟองแก้ว ณ เชียงใหม่ ท่านผู้หญิงนงเยาว์

**[[หม่อมราชวงศ์เทวาธิราช ป. มาลากุล|'''หม่อมราชวงศ์เทวาธิราช ป. มาลากุล''']] (นามเดิม''หม่อมราชวงศ์โป้ย'' สมรสกับคุณหญิงเนื่อง

**'''[[พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล)]]''' ([[พระยาชาติเดชอุดม]]) สมรสกับ คุณหญิงเพี้ยง คุณหญิง บัญญัติ (บุนนาค)

* '''สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามหามาลากลาง''' (2421 เมษายนกรกฎาคม พ.ศ. 23622367 - 21 กรกฎาคม พ.ศ. 23672394)

* '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามหามาลา''' (21 กรกฎาคม พ.ศ. 23672394 - 9 สิงหาคม พ.ศ. 23942410)

* '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมหมื่นขุนบำราบปรปักษ์''' (9 สิงหาคม พ.ศ. 23942410 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 24102411)

* '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมขุนบำราบปรปักษ์''' (1 ตุลาคม พ.ศ. 24102411 - 120 ตุลาคมเมษายน พ.ศ. 24112417)

* '''สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมขุนพระบำราบปรปักษ์''' (120 ตุลาคมเมษายน พ.ศ. 24112417 - 12 ธันวาคม พ.ศ. 2428)

{{ม.จ.ก.ฝ่ายหน้า|}}
{{น.ร.ฝ่ายหน้า|}}

{{ป.จช.ฝ่ายหน้า|ปี=}}

*{{ต.ช.|2427}}<ref> [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2427/003/20.PDF พระราชทานตราความชอบ] </ref>

|11= 11. [[สมเด็จพระรูปศิริโสภาค ศิริโสภาคย์มหานาคนารี]]

[[หมวดหมู่:ราชสกุลมาลากุล| ]]