ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ศัมภละ"

{{hatnote|สำหรับความหมายอื่น ดู [[ศัมภลาศัมภละ (แก้ความกำกวม)]]}}

<!--[[ไฟล์:KalachakraSera.jpg|thumb|350px|right|ผืนไหมวาดเป็นรูปกาลจักร ได้มาแต่จาก[[Sera Monastery|สำนักสงฆ์วัดเซ่อลา]] (Sèlā)<ref>Crossman, Sylvie and Jean-Pierre Barou, eds. ''Tibetan Mandala, Art and Practice (The Wheel of Time) ''. New York: Konecky & Konecky, 2004. ISBN 1-56852-473-0. pp.20-26</ref> from [[Sera Monastery]] (private collection).]]-->

'''ศัมภลาศัมภละ''' ([[ภาษาสันสกฤต{{lang-sa|สันสกฤต]]: Śambhalāशम्भल}}; [[ภาษาทิเบต{{lang-bo|ทิเบต]]: བདེ་འབྱུང}}; {{lang-hi|शम्भलाशम्भल}}) เป็นชื่อนครแห่งหนึ่งซึ่ง[[ศาสนาพุทธแบบทิเบต|พุทธศาสนาแบบทิเบต]]และอินเดียเชื่อว่ารี้เร้นอยู่ ณ ซ่อนตัวอยู่ใน[[เอเชียใน]] นครนี้ปรากฏอยู่ในตำรับตำราโบราณหลายฉบับ รวมถึง[[กาลจักร|กาลจักรตันตระ]] (Kalachakra Tantra) และเอกสารโบราณในวัฒนธรรม[[Zhang Zhung|เซี่ยงสฺยง]] (Zhang Zhung)<ref>The Tantra by Victor M. Fic, Abhinav Publications, 2003, p.49.</ref><ref>The Bon Religion of Tibet by Per Kavǣrne, Shambhala, 1996</ref> แต่ไม่ว่าจะมีเค้ามูลทางประวัติศาสตร์หรือไม่อย่างไร ก็มีผู้ถือว่าศัมภลานครละเป็นเมืองแห่ง[[สุขาวดี]]กันเรื่อย ๆ มา และศัมภลานครละในรูปแบบสุขาวดีนี้เองที่แพร่ไปในวัฒนธรรมตะวันตกจนเป็นแรงบันดาลใจให้แก่ทั้งผู้เป็นและไม่เป็นพุทธศาสนิกชน

ศัมภลาเป็นคำภาษาสันสกฤตซึ่งยังไม่ทราบรากศัพท์แน่ชัด ความเชื่อเรื่องศัมภลานครในพุทธศาสนานั้น แท้จริงรับเอามาจากคติพราหมณ์เรื่อง[[พระวิษณุ|พระนารายณ์]]อวตารลงมาเป็นบุรุษชื่อ[[กัลกยาวตาร|กัลกีกัลกิ]]แห่งศัมภลานครซึ่งปรากฏอยู่ในกาพย์[[มหาภารตะ]]และคัมภีร์[[ปุราณะ]] แต่ก็มีผู้เห็นว่าเป็นการสร้างอุดมคติจากวัฒนธรรมที่ปรากฏอยู่แล้ว โดยเอาภูมิภาคในกลางหรือตะวันออกไกลของเอเชียมาปรุงแต่งเป็นศัมภลานคร

ตามความเชื่อในพุทธศาสนา ศัมภลานครเป็นดินแดนแห่งความสงบร่มเย็นและปีติศานติ์ ว่ากันว่า[[ศากยมุนีพระโคตมพุทธเจ้า]]เคยมีพระพุทธฎีกาตรัสสอนเรื่องกาลจักรให้แก่[[Suchandra|พระเจ้าสุจันทรทระ]] (Suchandra) แห่งศัมภลานครศัมภละ ซึ่งต่อมาได้รับการบันทึกเป็นคัมภีร์ชื่อกาลจักรตันตระ และคัมภีร์นั้นว่าศัมภลานครละเป็นสังคมซึ่งไพร่บ้านพลเมืองทั้งปวงมีความรู้ เป็นสุขาวดีโดยแท้จริง ตั้งอยู่กลางกรุงที่ชื่อ [[Kalapa|กลปะ]] (Kalapa) [[ศัมภลากษัตริย์]]พระเจ้าศัมภละนั้นมีตำแหน่งเรียกว่า "กัลกี[[กัลกิ]]" ทรงปกครองแผ่นดินโดยดำรงอยู่ในราชธรรมตามคัมภีร์กาลจักรตันตระ<ref>{{citation | url = http://blog.sina.com.cn/s/blog_4899c61801000anl.html | title = 香巴拉—时轮金刚的清净刹土（上） | publisher = Sina | language =zh| place = CN}}.</ref><ref>{{citation | publisher = FJDH | language =zh| url = http://www.fjdh.com/Article/HTML/Article_20050815134016.html | title = 时轮金刚与香巴拉王朝}}</ref><ref>{{citation | url = http://blog.sina.com.cn/s/articlelist_1579280342_1_1.html | title = 香巴拉净土_罗鸣_新浪博客 | publisher = Sina | language =zh| place = CN}}.</ref>

อนึ่ง ยังเชื่อกันด้วยว่า [[Manjushrikirti|พระเจ้ามัญชุศรีกีรติ]] (Manjushrikirti) มีพระประสูติกาลในปีที่ 159 ก่อนคริสตกาล และได้เป็นศัมภลากษัตริย์พระองค์ที่แปด ในแว่นแคว้นของพระองค์นั้น พลเมืองสามแสนห้าร้อยสิบคนถือศาสนา[[มฤจฉา]] (Mleccha) หรือศาสนาอันเห็นผิดเป็นชอบ และบางคนบวงสรวงสุริยเทพ ต่อมา พระองค์จึงทรงขับไล่นักพรตมฤจฉาไปเสียจากนคร แต่ภายหลังเมื่อสดับตรับฟังฎีกาพวกเขาเหล่านั้นแล้ว ก็ทรงอภัยโทษให้กลับเข้ามาได้ ทว่า เพื่อประโยชน์สุขแห่งแว่นแคว้น พระองค์จึงเสด็จเที่ยวสั่งสอนคัมภีร์กาลจักรตันตระแก่ประชาชนพลเมือง ครั้นปีที่ 59 ก่อนคริสตกาล พระองค์ทรงสละพระราชสมบัติให้พระราชกุมารปุณฑริก (Puṇdaŕika) เสวยสืบต่อมา ไม่ช้าก็เสด็จนฤพาน และทรงกลายเป็นพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่ง

ส่วนความหมายภายในและความหมายเผื่อเลือกนั้น มุ่งหมายถึง การทำความเข้าใจโดยแยบคายว่า ศัมภลานครละสื่อถึงสิ่งใดในกายและใจของมนุษย์ และในทางวิปัสสนา การสั่งสอนความหมายทั้งสองประการนี้มักเป็นไปในระหว่างอาจารย์กับศิษย์แบบปากต่อปาก

[[หมวดหมู่:เทวหลักการวญาณ]]