ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษากาตาลา"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ย้อนการแก้ไขที่ 8923461 สร้างโดย Vivokkk77 (พูดคุย)
ป้ายระบุ: ทำกลับ
Nomedizas (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{Infobox language
{{กล่องข้อมูล ภาษา
| name = ภาษากาตาลา/ภาษาบาเลนเซีย
| nativename = {{lang|ca|''català''}}/{{lang|ca|''valencià''}}
| pronunciation = kətəˈla, kataˈla{{IPA-ca|kətəˈla|}}/{{IPA-ca|valensiˈa|}}
| states = [[สเปน]], [[อันดอร์รา]], [[ฝรั่งเศส]], [[อิตาลี]]
|familycolor=Indo-European
| region =
|states=[[ประเทศอันดอร์รา|อันดอร์รา]] [[ประเทศสเปน|สเปน]] [[ประเทศฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] และ[[ประเทศอิตาลี|อิตาลี]]
| speakers = 4.1 ล้านคน<ref>{{Cite web |url=http://www.ethnologue.com/18/language/cat/ |title=ภาษากาตาลา |website=Ethnologue |access-date=14 November 2017}}</ref>
|region=[[กาตาลุญญา]] [[บาเลนเซีย (แคว้น)|บาเลนเซีย]] [[หมู่เกาะแบลีแอริก]] [[ประเทศอันดอร์รา|อันดอร์รา]] [[รูซียง]] [[อารากอน]] [[มูร์เซีย (แคว้น)|มูร์เซีย]] และ[[เกาะซาร์ดิเนีย|ซาร์ดิเนีย]]
| speakers2 = จำนวนผู้พูดทั้งหมด: มากกว่า 10 ล้านคน ([[ภาษาที่หนึ่ง]]บวก[[ภาษาที่สอง]]; 2561)<ref>{{cite web|url=https://www.plataforma-llengua.cat/media/upload/pdf/informecat2018_1528713023.pdf|title=InformeCAT 50 dades sobre la llengua catalana|language=ca|date=7 June 2018}} รายงานเกี่ยวกับภาษากาตาลาโดยองค์การฐานช่องทางเพื่อภาษา ({{lang|ca|''Plataforma per la Llengua''}}) จากการสำรวจทางภาษาศาสตร์สังคมล่าสุด</ref>
|speakers=มากกว่า 7.5 ล้านคน
| date = 2555
|fam2=[[กลุ่มภาษาอิตาลิก|อิตาลิก]]
| familycolor = Indo-European
|fam3=[[กลุ่มภาษาโรมานซ์|โรมานซ์]]
| fam42 = [[กลุ่มภาษาอิตาโล-เวสเทิร์นอิตาลิก|อิตาโล-เวสเทิร์นอิตาลิก]]
| fam53 = [[กลุ่มภาษาเวสเทิร์นโรมานซ์|เวสเทิร์นโรมานซ์]]
| fam64 = [[กลุ่มภาษากัลโล-ไอบีเรียนโรมานซ์ตะวันตก|กัลโล-ไอบีเรียนโรมานซ์ตะวันตก]]
| fam5 = [[กลุ่มภาษาโรมานซ์กอล|โรมานซ์กอล]]<ref name="alternative classification">นักวิชาการไอบีเรียบางคนจัดภาษากาตาลา/บาเลนเซียเป็นภาษาใน[[กลุ่มภาษาโรมานซ์ไอบีเรีย|กลุ่มภาษาโรมานซ์ไอบีเรีย/ไอบีเรียตะวันออก]]</ref>
|fam7=[[กลุ่มภาษาอิเบโร-โรมานซ์|อิเบโร-โรมานซ์]]
| fam6 = [[กลุ่มภาษาโรมานซ์อ็อกซิตัน|โรมานซ์อ็อกซิตัน]]<ref name="alternative classification"/>
|fam8=[[กลุ่มภาษาไอบีเรียตะวันออก|ไอบีเรียตะวันออก]]
| ancestor = [[ภาษากาตาลาพูดในเก่า]]
|nation=[[ประเทศอันดอร์รา|อันดอร์รา]]; [[แคว้นกาตาลุญญา]] [[หมู่เกาะแบลีแอริก]] และ[[แคว้นบาเลนเซีย]] [[ประเทศสเปน|สเปน]]
|agency stand1 = ภาษากาตาลา (จัดประมวลโดย[[สถาบันการศึกษากาตาลุญญา]]<br />[[บัณฑิตยสถานภาษาบาเลนเซียตาลา]])
| stand2 = [[ภาษาบาเลนเซีย]] (จัดประมวลโดย[[บัณฑิตยสถานภาษาบาเลนเซีย]])
|iso1=ca|iso2=cat|lc1=cat|ld1=กาตาลา|ll1=Catalan language|map=[[ไฟล์:Catalan in Europe.png|290px|center]]}}
| script = [[อักษรละติน]] ([[ชุดตัวอักษรกาตาลา]])<br />[[อักษรเบรลล์กาตาลา]]
| nation = *{{flag|Andorra}}
*รวมทั้งใน[[แคว้นปกครองตนเองของประเทศสเปน|แคว้น 3 แคว้นของสเปน]]:
**{{flag|Balearic Islands}}
**{{flag|Catalonia}}
**{{flag|Valencian Community}} (ในชื่อ[[ภาษาบาเลนเซีย]])
| minority = {{ubl|[[File:Flag of Catalonia.svg|24px]] [[อัลเกโร]] ([[แคว้นซาร์ดิเนีย]] อิตาลี)|{{flag|Aragon}} (สเปน)|[[File:Flag of Catalonia.svg|24px]] [[จังหวัดปีเรเน-ออรีย็องตาล]] (ฝรั่งเศส)}}
| agency ={{*}}[[สถาบันการศึกษากาตาลา]]<br />{{*}}[[บัณฑิตยสถานภาษาแห่งบาเลนเซีย]]
| iso1 = ca
| iso2 = cat
| iso3 = cat
| lingua = 51-AAA-e
| map = Catalan language in Europe.png
| mapalt = Domínio geolinguístico do catalão
| mapcaption = <small>{{legend|#00A86B|ดินแดนที่มีการพูดและใช้ภาษากาตาลา/บาเลนเซียเป็นภาษาทางการ}} {{legend|#50C878|ดินแดนที่มีการพูดภาษากาตาลา/บาเลนเซีย แต่ไม่มีการใช้เป็นภาษาทางการ}} {{legend|#77dd77|ดินแดนซึ่งในอดีตไม่มีการพูดภาษากาตาลา/บาเลนเซีย แต่ปัจจุบันมีการใช้เป็นภาษาทางการ}}</small>
| mapsize = 300px
| notice = IPA
| sign = [[ภาษามือกาตาลา]]
| glotto = stan1289
| glottorefname = Catalan
| ethnicity = [[ชาวกาตาลา]], [[ชาวบาเลนเซีย]], [[ชาวแบลีแอริก]], [[ชาวอารากอน]]
}}
'''ภาษากาตาลา''' ({{lang-ca|català}}) ซึ่งใน[[แคว้นบาเลนเซีย]]และเขต[[เอลการ์เช]]เรียกว่า '''[[ภาษาบาเลนเซีย]]''' ({{lang-va|valencià}}) เป็น[[กลุ่มภาษาโรมานซ์ตะวันตก|ภาษากลุ่มโรมานซ์ตะวันตก]]ซึ่งแผลงมาจาก[[ภาษาละตินสามัญ]] เป็น[[ภาษาราชการ]]ของ[[ประเทศอันดอร์รา]]{{sfn|Wheeler|2010|p=191}} และเป็นภาษาราชการร่วมของ[[แคว้นปกครองตนเองของประเทศสเปน|แคว้นปกครองตนเอง]]สามแคว้นทางภาคตะวันออกของ[[ประเทศสเปน]] ได้แก่ [[แคว้นกาตาลุญญา|กาตาลุญญา]] [[แคว้นบาเลนเซีย|บาเลนเซีย]] และ[[หมู่เกาะแบลีแอริก]] นอกจากนี้ยังมีสถานะกึ่งทางการในเทศบาล[[อัลเกโร]]ของ[[ประเทศอิตาลี]]<ref>{{Cite news |last=Minder |first=Raphael |url=https://www.nytimes.com/2016/11/21/world/europe/catalan-italy-alghero.html |title=Italy's Last Bastion of Catalan Language Struggles to Keep It Alive |date=21 November 2016 |work=The New York Times |access-date=21 January 2017}}</ref> นอกจากนี้ยังมีผู้พูดใน[[จังหวัดปีเรเน-ออรีย็องตาล]]ของ[[ประเทศฝรั่งเศส]]และในพื้นที่อีกสองแห่งทางภาคตะวันออกของประเทศสเปน ได้แก่ แถบตะวันออกของ[[แคว้นอารากอน]]และเขตเอลการ์เชใน[[แคว้นภูมิภาคมูร์เซีย]] มักเรียกดินแดนที่พูดภาษากาตาลา/บาเลนเซียรวมกันว่า "[[ประเทศกาตาลา]]" ({{lang|ca|''Països Catalans''}})
 
ภาษากาตาลามีวิวัฒนาการมาจากภาษาละตินสามัญรอบ[[เทือกเขาพิรินี]]ตะวันออกใน[[สมัยกลาง]] ในสเปนสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 19 ปรากฏ[[รานาแช็นซา|ขบวนการฟื้นฟูวรรณกรรมกาตาลา]]{{sfn|Wheeler|2010|p=190–191}}{{sfn|Costa Carreras|Yates|pp=6–7|2009}} ซึ่งเจริญรุ่งเรืองถึงขีดสุดในต้นคริสต์ทศวรรษ 1900 ปัจจุบันหน่วยงานที่มีหน้าที่วางกฎเกณฑ์ต่าง ๆ เกี่ยวกับการใช้ภาษากาตาลาคือ [[สถาบันการศึกษากาตาลา]] ({{lang|ca|''Institut d'Estudis Catalans''}}) ส่วนหน่วยงานที่มีหน้าที่วางกฎเกณฑ์ต่าง ๆ เกี่ยวกับการใช้ภาษาบาเลนเซียคือ [[บัณฑิตยสถานภาษาแห่งบาเลนเซีย]] ({{lang|va|''Acadèmia Valenciana de la Llengua''}})
'''ภาษากาตาลา''' ({{lang-ca|català}}) เป็น[[ภาษา]]หนึ่งใน[[กลุ่มภาษาโรมานซ์]] รวมทั้งเป็นภาษาประจำชาติของ[[ประเทศอันดอร์รา]]และ[[ภาษาราชการร่วม]]ใน[[แคว้นปกครองตนเองของประเทศสเปน|แคว้นปกครองตนเอง]][[หมู่เกาะแบลีแอริก]] [[บาเลนเซีย (แคว้น)|บาเลนเซีย]] (ในชื่อ '''[[ภาษาบาเลนเซีย]]''') และ[[กาตาลุญญา]]ของ[[ประเทศสเปน]] มีผู้พูดหรือผู้รู้ภาษานี้ประมาณ 10 ล้านคน ซึ่งอาศัยทั้งในสเปน อันดอร์รา รวมไปถึงภาคตะวันตกเฉียงใต้ของ[[ประเทศฝรั่งเศส]] (โดยเฉพาะใน[[จังหวัดปีเรเน-ออเรียงตาล]]) และ[[อัลเกโร|เมืองอัลเกโร]]บน[[เกาะซาร์ดิเนีย]] [[ประเทศอิตาลี]]
 
== อ้างอิง ==
== การกระจายตามเขตภูมิศาสตร์ ==
{{รายการอ้างอิง}}
ภาษากาตาลาพูดใน
* [[กาตาลุญญา|แคว้นปกครองตนเองกาตาลุญญา]] (Catolonia; ''Catalunya'') [[ประเทศสเปน]]
* [[La Franja|An adjacent strip]] (''Franja de Ponent'') ใน[[อารากอน|แคว้นปกครองตนเองอารากอน]] [[ประเทศสเปน]] โดยเฉพาะในเขตเทศมณฑล[[รีบากอร์ซา|ไบย์ชารีบากอร์ซา]] (Baixa Ribagorça) [[ยีเตรา]] (Llitera) [[ไบช์ซิงกา]] (Baix Cinca) และ[[มาตาร์ราญา]] (Matarranya) และส่วนใหญ่ของเทศมณฑล[[รีบากอร์ซา|อัลตารีบากอร์ซา]] (Alta Ribagorça) [[เตร์ราอัลตา]] (Terra Alta) และ[[รีเบราเดเบร]] (Ribera d'Ebre)
* [[หมู่เกาะแบลีแอริก]] (Balearic Islands; ''Illes Balears i Pitiüsses'') [[ประเทศสเปน]]
* [[ประเทศอันดอร์รา]] (Andorra; ''Andorra'').
* ส่วนหนึ่งของ[[แคว้นบาเลนเซีย|แคว้นปกครองตนเองบาเลนเซีย]] (Land of Valencia; ''País Valencià'') [[ประเทศสเปน]] ซึ่งเรียกกันตามธรรมเนียมนิยมว่า[[ภาษาบาเลนเซีย]] (Valencian)
* [[นอร์เทิร์นกาตาลุญญา]] (Northern Catalonia; ''Catalunya Nord'') (ชื่อไม่เป็นทางการ) [[ประเทศฝรั่งเศส]]
* เมือง[[อัลเกโร]] (Alghero; ''l'Alguer'') บน[[เกาะซาร์เดนญา]] [[ประเทศอิตาลี]]
* เขตเล็ก ๆ แห่งหนึ่งใน[[มูร์เซีย (แคว้น)|แคว้นปกครองตนเองมูร์เซีย]] (ประเทศสเปน) ชื่อ ''เอลการ์เช (el Carche)'' ใน[[ภาษาคาสตีล]] และ ''เอลการ์เช (el Carxe)'' ในภาษากาตาลา
 
== บรรณานุกรม ==
ดินแดนเหล่านี้เรียกรวม ๆ อย่างไม่เป็นทางการว่า [[กลุ่มประเทศกาตาลา]] (Catalan Countries; ''Països Catalans'')
* {{cite book|last1=Costa Carreras|first1=Joan|last2=Yates|first2=Alan|title=The Architect of Modern Catalan: Selected Writings/Pompeu Fabra (1868–1948)|year=2009|publisher=Instutut d'Estudis Catalans & Universitat Pompeu Fabra & Jonh Benjamins B.V.|isbn=978-90-272-3264-9|pages=6–7|url=https://books.google.com/books?id=BKvQg1323YkC}}
* {{cite book|last=Wheeler|first=Max|title=Concise Encyclopedia of Languages of the World|year=2010|publisher=Elsevier|location=Oxford|isbn=978-0-08-087774-7|pages=188–192|url=https://books.google.com/books?id=F2SRqDzB50wC|chapter=Catalan}}
 
{{กลุ่มภาษาโรมานซ์}}
 
{{เรียงลำดับ|กาตาลา}}
[[หมวดหมู่:กลุ่มภาษาโรมานซ์]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศสเปน]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศฝรั่งเศส]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอันดอร์รา]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอิตาลี]]
[[หมวดหมู่:แคว้นกาตาลุญญา|ภาษากาตาลา]]
{{โครงภาษา}}
[[หมวดหมู่:กลุ่มภาษาโรมานซ์กาตาลา| ]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศฝรั่งเศส|กาตาลา]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศสเปน|กาตาลา]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอันดอร์รา|กาตาลา]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอิตาลี|กาตาลา]]