ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ตรัสรู้"

'''ตรัสรู้''' หมายถึง การรู้แจ้งของ[[พระพุทธเจ้า]]<ref>{{อ้างหนังสือ|ผู้แต่ง = [[ราชบัณฑิตยสถาน]]|ชื่อหนังสือ = [[พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554]] เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554|URL = |จังหวัด = กรุงเทพฯ|พิมพ์ที่ = ราชบัณฑิตยสถาน|ปี = 2556|ISBN = 978-616-7073-56-9|จำนวนหน้า = 1,544|หน้า=459}}</ref> ซึ่งเป็นการรู้สภาวะของสิ่งทั้งหลายตาม[[ความเป็นจริง]]<ref>{{อ้างหนังสือ|ผู้แต่ง = ราชบัณฑิตยสถาน|ชื่อหนังสือ = พจนานุกรมศัพท์ปรัชญา อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน|URL = |จังหวัด = กรุงเทพฯ|พิมพ์ที่ = ราชบัณฑิตยสถาน|ปี = 2548|ISBN = 974-9588-28-2|จำนวนหน้า = 200|หน้า = 33}}</ref> ในหลัก[[อริยสัจ 4]]<ref>[[พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)]], [http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_line.php?A=745&Z=745 ตรัสรู้], พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์, พิมพ์ครั้งที่ 10, 2546</ref>

 

หลังจากพระโคดมทรงบำเพ็ญ[[ทุกรกิริยา]]ที่ตำบลอุรุเวลาเสนานิคมอยู่นานถึง 6 ปี ก็ยังไม่บรรลุ จึงทรงละหนทางนี้<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=32&A=7849&Z=7924 พุทธาปทานชื่อปุพพกรรมปิโลติที่ 10 (390)], พระไตรปิฎก เล่มที่ 32 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 24 ขุททกนิกาย อปทาน ภาค 1</ref> แล้วระลึกได้ว่าเมื่อทรงพระเยาว์ได้เคยนั่งสมาธิใต้ต้นหว้า ด้วยความสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรมทั้งหลาย จึงได้ปฐมฌานมาตั้งแต่ครั้งนั้น พระองค์จึงตัดสินพระทัยกลับเสวยพระกระยาหาร ทำให้ร่างกายกลับมีพลัง พระทัยเริ่มสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรมอีกครั้ง จนได้บรรลุฌานเป็นลำดับจนถึงจตุตถฌาน ในขณะที่จิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ตั้งมั่น อย่างนี้ ก็ทรงบรรลุ[[วิชชา|ญาณ 3]] แต่ละขั้นในปฐมยาม มัชฌิมยาม และปัจฉิมยาม ตามลำดับ ในช่วงเวลานี้จึงทรงรู้ว่า[[อวิชชา]]ถูกกำจัดแล้ว<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=13&A=7663&Z=8236&pagebreak=0 โพธิราชกุมารสูตร], พระไตรปิฎก เล่มที่ 13 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 5 มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์</ref> เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในวันเพ็ญเดือน 6<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33.2&i=27&p=1#เรื่องการกำหนดสหชาตและกำหนดนักษัตร์ เรื่องเบ็ดเตล็ดของพุทธวงศ์], อรรถกถา ขุททกนิกาย พุทธวงศ์</ref>