ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ศาสนาฮินดู"

{{บทความหลัก|ประวัติศาสนาฮินดู}}ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู เป็นศาสนาที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ในตอนแรกเริ่มเรียกตัวเองว่า ”พราหมณ์” ต่อมาศาสนาได้เสื่อมความนิยมลงระยะหนึ่งเนื่องจากอิทธิพลของศาสนาพุทธ จนมาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 13 [[ศังกราจารย์]]ได้ปฏิรูปศาสนาโดยแต่งคัมภีร์ปุราณะลดความสำคัญของศาสนาพุทธ และนำหลักปฏิบัติรวมทั้งหลักธรรมของศาสนาพุทธมหายานบางส่วนมาใช้และฟื้นฟูปรับปรุงศาสนาพราหมณ์ให้เป็นศาสนาฮินดู โดยคำว่า “ฮินดู” เป็นคำที่ใช้เรียกชาวอารยันที่อพยพเข้าไปตั้งถิ่นฐานในลุ่มแม่น้ำสินธุ(เพี้ยนเป็นฮินดู) และเป็นคำที่ใช้เรียกลูกผสมของชาวอารยันกับชาวพื้นเมืองในชมพูทวีป และชนพื้นเมืองนี้ได้พัฒนาศาสนาพราหมณ์โดยการเพิ่มเติมเทพเจ้าท้องถิ่นดั้งเดิมลงไป เนื่องจากเวลานั้นสังคมอินเดียไม่นับถือพระพรหมและแนวคิดพระเจ้าสร้างโลกอย่างมากเนื่องจากอิทธิพลของพุทธศาสนา ในขณะเดียวกันศาสนาพุทธกลับมีลักษณะเป็นกึ่งพหุเทวนิยม คือนิยมนับถือเทวดา ทำให้อินเดียในขณะนั้นเกิดมีเทพเจ้าท้องถิ่นมากมาย ทางตอนเหนือนับถือพระศิวะซึ่งเป็นเทพแห่งภูเขาหิมาลัย ทางตอนใต้ชาวประมงและชาวนานับถือวิษณุซึ่งเป็นเทพที่ให้ฝนและพายุ ชาวป่านับถือพระนิรุทธ และตอนกลางนับถือพระพิฆเนตร คนอินเดียเวลานั้นเริ่มไม่นับถือพระพรหมของศาสนาพราหมณ์อันเป็นแนวคิดเอกเทวนิยมพระเจ้าองค์เดียวเป็นจำนวนมากขึ้น เพราะอิทธิพลของศาสนาพุทธที่เป็นอเทวนิยม(ไม่มีพระเจ้าสร้างโลก) แต่เมื่อต้องการรวมชาติ เมื่อครั้งขับไล่ราชวงศ์โมกุลของอิสลาม แต่ก็ไม่สามารถใช้ศาสนาพุทธได้ เพราะมุสลิมมองโกลที่เข้ามายึดครองและสั่งเข่นฆ่าพระสงฆ์คัมภีร์และวัดในพระพุทธศาสนาจนแทบสูญสิ้นไปจากอินเดีย จึงต้องมีศาสนาใหม่แทนพุทธและพราหมณ์เดิม จึงได้รวมเทพเจ้าแต่ละท้องถิ่นต่างๆมารวมเป็นหนึ่งเดียวกันกับศาสนาพราหมณ์ โดยมีเทพเจ้าหลักสามองค์คือพรหม ศิวะ นาราย โดยการเพิ่มพระศิวะ และพระนารายที่คนในอินเดียตอนนั้นนับถือมากที่สุดเพิ่มเข้ามา ส่วนพระพรหมคนอินเดียไม่นิยมอีกเลยจนถึงปัจจุบัน โดยใช้แนวคิด พรหมผู้สร้าง นารายผู้รักษา ศิวะผู้ทำลาย หรือตรีมูรติ แล้วเรียกศาสนาของใหม่นี้ว่า “ศาสนาฮินดู” เพราะฉะนั้นศาสนาพราหมณ์จึงมีอีก ชื่อในศาสนาใหม่ว่า “ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู” จนถึงปัจจุบันนี้

 

 

พระพุทธศาสนาก็เกิดขึ้นท่ามกลางสังคมพราหมณ์ แม้แต่พระพุทธเจ้าและพุทธสาวกสมัยแรก ๆ ก็เคยนับถือศาสนาพราหมณ์หรือเคยเกี่ยวข้องกับวรรณะพราหมณ์มาก่อน และในนิทานชาดก และเรื่องราวเกี่ยวกับศาสนาพุทธและพระพุทธเจ้า ก็มักจะมีพราหมณ์เข้ามาเกี่ยวข้อง จึงกล่าวได้ว่า ศาสนาพุทธและพราหมณ์ จึงมีอิทธิพลต่อกันและกัน