ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน"

|familycolor protoname = [[ภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม|อินโด-ยูโรเปียนนดั้งเดิม]]

| child1 3 = ''[[ภาษาอัลเบเนียอาร์มีเนีย|อัลเบเนียอาร์มีเนีย]]''

| child3 5 = [[กลุ่มภาษาอาร์มีเนียเคลต์|อาร์มีเนียเคลต์]]

| child5 7 = [[กลุ่มภาษาเคลต์เฮลเลนิก|เฮลเลนิก]] {{small|(รวม[[ภาษากรีก|เคลต์กรีก]])}}

| child7 9 = [[กลุ่มภาษากรีกอิตาลิก|อิตาลิก]] {{small|(รวม[[กลุ่มภาษาโรมานซ์|กรีกโรมานซ์]])}}

| child12 = ''[[กลุ่มภาษาโทเคเรียอิลลีเรีย|โทเคเรียอิลลีเรีย]]'' (สูญพันธุ์แล้ว){{Extinct}}

| iso2 = ine

| iso5 = ine

| glotto = indo1319

{{legend|lime|ประเทศที่มีผู้พูด mapcaption = การกระจายของภาษาตระกูลอินโด-ยูโรเปียนเป็นจำนวนน้อยแต่ใช้เป็นภาษาทางการ}}ปัจจุบันภายในถิ่นกำเนิด (คือ[[ยูเรเชีย]]):

'''ตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน''' หรือ '''ตระกูลภาษาอินเดีย-ยุโรป''' ({{lang-en|Indo-European languages}}) ประกอบด้วยภาษาหลักและภาษาย่อยรวม 443 ภาษา (ตามการประมาณของ [[SIL]]) ที่พูดโดยคนประมาณ 3 พันล้านคน ซึ่งรวมถึง[[ตระกูลของภาษา|ตระกูลภาษา]]หลัก ๆ ของ[[ยุโรป]] และ[[เอเชีย]]ตะวันตก ซึ่งจัดอยู่ในตระกูลใหญ่ ภาษาปัจจุบันที่อยู่ในตระกูลใหญ่นี้ มีเช่น [[ภาษาเบงกาลี]] [[ภาษาอังกฤษ]] [[ภาษาฝรั่งเศส]] [[ภาษาเยอรมัน]] [[ภาษาฮินดี]] [[ภาษาโปรตุเกส]] [[ภาษารัสเซีย]] และ [[ภาษาสเปน]] (แต่ละภาษามีคนพูดมากกว่า 100 ล้านคน)

ความเป็นไปได้ของ[[โปรโต-ภาษาอินโด-ยูโรเปียนนดั้งเดิม|ต้นกำเนิดร่วม]]ของภาษาต่าง ๆ เหล่านี้ เสนอเป็นครั้งแรกโดย [[วิลเลียม โจนส์ (นักภาษา)|เซอร์ วิลเลียม โจนส์]] ซึ่งได้สังเกตเห็นความเหมือนกันระหว่างภาษาที่เก่าแก่ที่สุด 4 ภาษาที่รู้จักในยุคนั้น คือ [[ภาษาละติน]] [[ภาษากรีก]] [[ภาษาสันสกฤต]] และ [[ภาษาเปอร์เซีย]] การเปรียบเทียบภาษาเหล่านี้ และภาษาเก่าแก่อื่น ๆ อย่างมีระบบ โดย[[ฟรานซ์ บอปป์]] สนับสนุนทฤษฎีนี้ ใน[[คริสต์ศตวรรษที่ 19]] นักวิชาการเคยเรียกภาษากลุ่มนี้ว่า "ภาษากลุ่มอินโด-เจอร์แมนิก" (Indo-Germanic) หรือ "[[:en:Aryan invasion theoryทฤษฎีการรุกรานของชาวอารยัน|อารยัน]]" (Aryan) อย่างไรก็ดี เมื่อปรากฏชัดเจนว่า ความคล้ายคลึงนี้ มีอยู่ในภาษาของยุโรปส่วนใหญ่ จึงได้เปลี่ยนชื่อให้ครอบคลุมมากขึ้นเป็น อินโด-ยูโรเปียน (Indo-European) ตัวอย่างเช่น มีความคล้ายคลึงกันอย่างมากระหว่าง [[ภาษาสันสกฤต]] และ กับภาษาย่อยของ[[ภาษาลิทัวเนีย]]และ[[ภาษาลัตเวีย]]ที่พูดในสมัยก่อน

ภาษาบรรพบุรุษที่เป็นต้นกำเนิด (ที่ได้สืบสร้างขึ้นมาใหม่) เรียกว่า[[ภาษาโปรโต-อินโด-ยูโรเปียนนดั้งเดิม]] (Proto-Indo-European, PIE) มีข้อโต้แย้งเกี่ยวกับที่ตั้งทาง[[ภูมิศาสตร์]]ที่เป็นถิ่นกำเนิด (เรียกว่าอูร์เฮย์มัต "[[:en:Urheimatอัวร์ไฮมาท" ({{lang|de|''Urheimat]]"''}}) ที่ตั้งที่เป็นไปได้มากที่สุดในปัจจุบันคือที่ราบทางเหนือของ[[ทะเลดำ]]และ[[ทะเลแคสเปียน]] (ตามทฤษฎีของ[[เคอร์แกน]]) หรือ[[ออานาโตเลีย]] (ตามทฤษฎีของ[[โคลิน เร็นฟริว]]) ผู้ที่สนับสนุนทฤษฎีของเคอร์แกนสักจะตั้งอายุของภาษาต้นกำเนิดเป็นประมาณ [[40004,000 ปีก่อน ค.ศ.]] ส่วนผู้ที่สนับสนุนทฤษฎีของถิ่นกำเนิดในออานาโตเลียมักจะกำหนดอายุของภาษานี้เป็นช่วงหลายสหัสวรรษก่อนหน้านี้ ([[อินโด-ฮิตไตต์ไทต์]])

* [[กลุ่มภาษาอานาโตเลีย]] — แขนงที่มีหลักฐานปรากฏเก่าแก่ที่สุด จากช่วง[[ศตวรรษที่ 18 ก่อนคริสตกาล]]; สูญพันธุ์แล้ว ที่เด่นที่สุดคือภาษาของ[[ฮิตไตต์ไทต์]]

* [[กลุ่มภาษาอินโด-อิหร่านอิราเนียน]] — รวมถึง[[ภาษาสันสกฤต]], มีหลักฐานปรากฏตั้งแต่ [[สหัสวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาล]], [[อเวสถาน]] และ[[ภาษาเปอร์เซีย]]

* [[ภาษากรีก]] — มีหลักฐาน[[ภาษาไมซิเนียน]]ที่ไม่สมบูรณ์ จาก[[ศตวรรษที่ 14 ก่อนคริสตกาล]]; [[โฮเมอร์]] มีอายุในช่วง [[ศตวรรษที่ 8 ก่อนคริสตกาล]] ดู[[ประวัติศาสตร์ของภาษากรีก]]

* [[กลุ่มภาษาอิตาลิก]] — รวมถึง[[ภาษาละติน]] รวมถึงภาษาที่สืบมาจากภาษานี้ คือ[[กลุ่มภาษากลุ่มโรมานซ์]] ปรากฏตั้งแต่ [[สหัสวรรษที่ 1 ก่อนคริสตกาล]]

* [[กลุ่มภาษาเคลต์]] — คำจารึก[[ภาษากอลลิชลิช]] (Gaulish) มีอายุตั้งแต่ [[ศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล]]; เอกสาร[[ภาษาไอริช]]โบราณจาก[[คริสต์ศตวรรษที่ 6]]

* [[กลุ่มภาษาโตคาโทแคเรียน]] — ภาษาสูญพันธุ์แล้วของ[[ชาวโตคาโทแคเรียน]] ปรากฏ 2 ภาษาย่อย มีหลักฐานปรากฏตั้งแต่[[คริสต์ศตวรรษที่ 6]] โดยประมาณ

* [[กลุ่มภาษาบัลบอลโต-สลาวิก]] — รวมถึง[[ภาษากลุ่มบอลติก]]และ[[ภาษากลุ่มสลาวิก]]; ภาษากลุ่มสลาวิกมีหลักฐานปรากฏตั้งแต่[[คริสต์ศตวรรษที่ 6]] เอกสารที่เก่าแก่ที่สุดเป็น[[ภาษา Old Church Slavonicสลาวอนิกคริสตจักรเก่า]], [[คริสต์ศตวรรษที่ 9]]; ภาษากลุ่มบอลติกมีหลักฐานปรากฏตั้งแต่[[คริสต์ศตวรรษที่ 14]]

* [[ภาษาแอลเบเนีย]] — มีหลักฐานปรากฏตั้งแต่[[คริสต์ศตวรรษที่ 16]]; มีการเสนอความสัมพันธ์กับภาษาอิลเลเรียนอิลลีเรีย ดาเซียนเดเชีย หรือ เธรเซียนเทรซ

นอกจาก 10 แขนงที่ได้กล่าวไว้แล้ว ยังมีภาษาอื่น ๆ ที่สูญพันธุ์แล้วที่รู้จักน้อยมาก:

* [[ภาษากลุ่มอิลลีเรียนภาษาอิลลีเรีย]], สูญพันธุ์แล้ว ไม่สมบูรณ์ คาดว่าสัมพันธ์กับภาษาเมสซาเปียน มีการเสนอความสัมพันธ์กับภาษาแอลเบเนียบ้าง

* [[ภาษาเวเนติก]], สูญพันธุ์แล้ว ไม่สมบูรณ์ ใกล้เคียงกับอิตาลิก

* [[ภาษาเมสซาเปียน]], สูญพันธุ์แล้ว ไม่สมบูรณ์, ภาษายังอ่านไม่ออก

* [[ภาษาฟรีเจีย]] — ภาษาสูญพันธุ์แล้วของ[[ฟรีเจีย]]โบราณ, ไม่สมบูรณ์

* [[ไปโอเนีย|ภาษาไปโอเนีย]], สูญพันธุ์แล้ว ไม่สมบูรณ์

* [[ภาษาเธรเซียนเทรซ]] — สูญพันธุ์แล้ว ไม่สมบูรณ์

* [[ภาษาดาเซียนเดเชีย]] — สูญพันธุ์แล้ว ไม่สมบูรณ์

* [[ภาษามาซิโดเนียโบราณ]] ตามปรากฏ ใกล้เคียงกับภาษากรีก ภาษาฟรีเจียน และอาจใกล้เคียงกับภาษาเธรเซียนด้วยเทรซด้วย

นอกจากนี้ ยังมีภาษากลุ่มตระกูลอินโด-ยูโรเปียน อื่นนอื่น ๆ ที่ไม่ปรากฏหลักฐานใด ๆ ในปัจจุบัน